Ăn tiết canh có bổ máu không?

Muốn biết những cách nghĩ “ăn gì bổ nấy” như một số người Việt có đúng hay không thì cần phải có những phân tích một cách khoa học về giá trị dinh dưỡng của những món ăn này. Những thành phần của món ăn đó có thể mang đến cho cơ thể chúng ta những lợi ích gì? Nếu bạn cũng đang muốn được giải đáp thắc mắc này, hãy cùng tìm hiểu nhé!

Thành phần của máu

Để biết ăn tiết canh có bổ máu hay không, điều chúng ta cần biết là thành phần của máu. Trong máu gồm hai thành phần một là tế bào máu chiếm 45% thể tích máu trong đó hồng cầu chiếm 96%, bạch cầu chiếm 3% và chỉ 1% là tiểu cầu. Ở trong hồng cầu có chứa huyết tố cầu hemoglobin, Hb thành phần này là quan trọng nhất và có khả năng kết hợp với dưỡng khí oxy thành HbO2. Thành phần này giữ vai trò đưa dưỡng khí oxy này đi đến những cơ quan, tế bào và mang thán khí từ những cơ quan về phổi và thải ra ngoài. 

Ăn tiết canh có bổ máu không?

Theo định nghĩa y học thiếu máu là thiếu hồng cầu, và cụ thể là thiếu huyết cầu tố. Phần dịch lỏng (huyết tương) là thành phần thứ 2 chiếm 55% thể tích máu. Huyết tương có chức năng vận chuyển các huyết cầu, chất dinh dưỡng vitamin, hóc môn, chất đông máu…

Cơ thể tạo máu như thế nào?

Cơ thể tạo ra máu như thế nào? Ăn tiết canh có bổ máu không? Đây là những câu hỏi nhiều người cùng thắc mắc, và cũng là để giải thích cho cách nghĩ ăn gì bổ nấy của một số người. Cơ thể muốn tạo thêm hồng cầu mới, tạo máu thì cơ thể cần được cung cấp chất đạm và cụ thể là những axit amin. Như vậy cơ thể mới tổng hợp ra phân tử globin của huyết cầu tố, chất sắt (Fe++) để sinh tổng hợp nhân heme cùng những loại vitamin B12, B6 và axit folic hai yếu tố vi lượng Nikel, Cobalt và một hóc môn đặc biệt là EPO, nồng độ hóc môn EPO cũng tăng giảm theo hàm lượng oxy cơ thể. Bởi vì càng thiếu oxy cơ thể càng sản sinh ra nhiều EPO.

Nếu là yếu tố ngoại sinh do đưa vào bằng ăn uống chất EPO được tổng hợp “nội sinh” từ thận. Vì vậy đối với người suy thận vì sự tổng hợp EPO không đủ nên họ luôn luôn bị thiếu máu nặng. Nên trong điều trị suy thận mạn ngoài lọc thận thì khi truyền máu, bác sĩ thường cho dùng thêm chất EPO. Kể cả trong thể thao, người ta cũng phát hiện một số động viên lén dùng EPO làm chất doping để tăng lượng hồng cầu, tăng khả năng tải oxy, tăng khả năng “rướn” trong các cuộc tranh tài.

Ăn tiết canh có bổ máu không?

Về lý thuyết hồng cầu có thể sống khoảng 120 ngày và khi chế nhân heme của huyết cầu tố được phóng thích, thoái hóa nhiều giai đoạn và sản phẩm chính là chất bilirubin. Bilirubin này theo máu về gan rồi  và thải qua đường mật theo phân ra ngoài. Vì vậy bệnh nhân bị bệnh gan sẽ có da màu vàng sậm vì vỡ hồng cầu và chất bilirubin sản sinh quá nhiều và không thải ra đường gan mật hết được.

Ăn tiết canh tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc bệnh đường tiêu hóa

Tiết canh được làm từ máu sống. Như vậy máu chín hay máu sống khi được đưa vào cơ thể qua đường tiêu hóa chỉ có thành phần globin là chất đạm sẽ được chuyển hóa ra axit amin. Cơ thể chúng ta sẽ hấp thu và sử dụng được còn thành phần heme hoàn toàn bị thải ra ngoài dưới các dạng chất đã thoái hóa. Vì vậy những chất đó không hề được sử dụng lại như suy nghĩ thông thường của nhiều người là ăn gì bổ nấy.

Như vậy có thể thấy người ăn tiết canh, cháo huyết khi đào thải ra ngoài phân sẽ có màu đen vì chứa những sản phẩm thoái hóa của nhân heme của huyết cầu tố đó đang được bài xuất.

Tác hại của ăn tiết canh

Món tiết canh mà mọi người cho rằng ăn bổ máu thì thực chất không phải như vậy đồng thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Bởi vì tiết canh là máu sống có thể mang nhiều mầm bệnh. Có thể sẽ có nhiều mầm bệnh từ ký sinh trùng như giun sán đến vi trùng và cả siêu vi trùng nguy hiểm cho sức khỏe con người.

Đối với bệnh sán dây lợn bắt đầu khi trứng sán dây lợn vào ruột nở thành ấu trùng và ấu trùng sán theo hệ bạch mạch tìm đến ký sinh ở bắp cơ và cơ quan khác tạo thành nang sán. Khi lợn bị mắc phải ấu trùng sán được gọi là lợn gạo thì khi người ăn phải kén sán vào dạ dày. Ở môi trường đó, dịch vị giúp ấu trùng thoát khỏi vỏ kén và sẽ phát triển thành sán trưởng thành.

Đặc biệt là bệnh viêm màng não do liên cầu streptococcus suis ở lợn rồi lây truyền sang người. Liên cầu lợn còn có ở nhiều động vật như ngựa, chó, bò, mèo, chim chóc… Khi ký sinh trên động vật streptococcus suis cư trú trong đường hô hấp trên, tiết niệu, tiêu hóa, sinh dục… Chúng sẽ tồn tại rất lâu trong môi trường phân, nước, rác.

Những món ăn bổ máu cho người bệnh

Muốn giúp cho cơ thể tăng cường sức đề kháng và bổ máu thì việc chọn những món ăn phù hợp bổ máu là lựa chọn đúng. Nếu như khi cơ thể yếu ớt, bệnh tật, cần bổ sung thêm những loại thực phẩm bổ máu vào bữa ăn hàng ngày là điều rất quan trọng. Khi chúng ta bồi bổ cơ thể giúp cơ thể khỏe mạnh đồng thời còn giúp hỗ trợ chữa bệnh thiếu máu.

Ăn tiết canh không bổ máu như mọi người nghĩ

Có những món ăn có thể cung cấp chất sắt dồi dào có thể chọn bổ sung vào thực đơn như sau: Món canh hẹ nấu mướp, canh củ cải trắng nấu cùng sườn non, canh nghêu nấu với bầu. Những món canh như canh lá lách nấu với cải cúc hay canh gà tiêu cay nấu cùng bí đao là những món vừa dễ ăn vừa có lợi cho máu. Hoặc như món canh thịt nạc nấu rau dền, canh nấm nấu với gừng vừa đơn giản, dễ ăn vừa bổ máu. Đây là những món ăn phù hợp và dễ ăn cho nhiều đối tượng kể cả người lớn, trẻ em, bà bầu đều có thể sử dụng được.

Khi dùng những món ăn bổ máu, bệnh nhân cần lưu ý gì?

Có một số loại thực phẩm người đang cần bổ sung máu không nên ăn uống như trà và cà phê. Bởi vì những chất này có thể chứa một lượng polyphenol có thể ngăn cản quá trình cơ thể hấp thụ chất sắt.

Chuyên gia y tế cũng khuyên không nên kết hợp các loại thực ăn bổ sung sắt và canxi cùng một lúc. Nếu làm như vậy thì thức ăn giàu canxi có khả năng làm giảm hiệu suất cơ thể hấp thụ sắt. Món ăn có thể kết hợp với nhau là loại thức ăn chứa nhiều chất sắt cùng với các món ăn giàu vitamin C như: Dâu tây, bưởi, ổi, cam… Sự kết hợp sử dụng giữa các thực phẩm giàu protein, chất sắt cũng được khuyến cáo, đặc biệt là protein có nguồn gốc động vật. Đây là những món ăn sẽ giúp quá trình cơ thể hấp thu sắt diễn ra hiệu quả.  

Như vậy, có thể nói khi cần bổ máu nên chọn những loại thức ăn bổ dưỡng và tốt cho máu. Việc ăn tiết canh không bổ máu như nhiều người vẫn nghĩ. Hy vọng với những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu thêm được không phải phải cứ “ăn gì là bổ nấy”.

Tuệ Nhi

Nguồn tham khảo: Tổng hợp