Bao lâu sau đột quỵ có thể tái phát? Cách dự phòng tái phát đột quỵ

Đột quỵ được xem là một trong những nguyên nhân gây tử vong và tàn tật hàng đầu trên toàn cầu. Điều đáng lo ngại hơn là nhiều người sau khi vượt qua cơn đột quỵ đầu tiên lại tiếp tục đối mặt với nguy cơ tái phát mà không hề hay biết. Việc nắm rõ bao lâu sau đột quỵ có thể tái phát, cũng như các yếu tố nguy cơ kèm theo, sẽ giúp người bệnh có chiến lược phòng ngừa hiệu quả hơn, tránh để rơi vào tình huống nguy hiểm lần nữa.

Đột quỵ tái phát là gì?

Đột quỵ tái phát (hay còn gọi là tai biến mạch máu não tái phát) là tình trạng người bệnh đã từng bị đột quỵ và sau đó tiếp tục gặp phải một hoặc nhiều cơn đột quỵ khác trong tương lai. Đột quỵ xảy ra khi dòng máu cung cấp đến một vùng của não bị gián đoạn, khiến các tế bào não tại khu vực đó bị tổn thương. Nguyên nhân phổ biến gồm tắc nghẽn mạch máu (đột quỵ thiếu máu) hoặc chảy máu trong não (đột quỵ xuất huyết).

Tình trạng đột quỵ tái phát có thể diễn ra sớm, trong vòng 3 tháng sau lần đột quỵ đầu tiên, hoặc xảy ra sau nhiều năm. Theo Viện Quốc gia về Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ Hoa Kỳ (NINDS), mỗi năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ tái phát, chiếm đến 25% tổng số ca đột quỵ được ghi nhận. Đáng chú ý, đột quỵ tái phát thường gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn so với lần đầu, với tỷ lệ tử vong và di chứng cao hơn đáng kể, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Bao lâu sau đột quỵ có thể tái phát?

Sau khi bị đột quỵ thiếu máu não hoặc cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA), nguy cơ tái phát đột quỵ nếu không điều trị trong vòng 5 năm là khoảng 25%. Trong đó, phần lớn các trường hợp tái phát xảy ra sớm: 10% trong tuần đầu tiên, 15% trong tháng đầu và lên đến 18% trong vòng 3 tháng. Việc điều trị dự phòng đúng cách có thể làm giảm nguy cơ tái phát đột quỵ lên đến 80%.

May mắn là bên cạnh những yếu tố nguy cơ không thể thay đổi như tuổi tác, giới tính hay chủng tộc, còn tồn tại các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, rung nhĩ và các bệnh lý tim mạch khác. Đây chính là “chiếc phao cứu sinh” quan trọng để giúp giảm nguy cơ tái phát đột quỵ.

Dự phòng tái phát đột quỵ như thế nào?

Dự phòng tái phát đột quỵ bao gồm việc tối ưu hóa kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ, nhằm không chỉ giảm khả năng đột quỵ lặp lại mà còn phòng ngừa các biến cố tim mạch nghiêm trọng khác như nhồi máu cơ tim, tắc mạch hoặc tử vong do nguyên nhân mạch máu.

Một số biện pháp cụ thể giúp giảm nguy cơ tái phát đột quỵ gồm có:

Khám sức khỏe định kỳ

Giúp phát hiện sớm và kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu...

Kiểm soát huyết áp

Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ. Kiểm soát tốt huyết áp có thể giảm đến 28% nguy cơ đột quỵ tái phát. Mục tiêu là dưới 140/90 mmHg, và dưới 130/80 mmHg đối với các bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ cao.

Kiểm soát đái tháo đường

Tất cả bệnh nhân từng bị đột quỵ cần được sàng lọc bệnh lý này. Việc điều trị bao gồm chế độ ăn, tập luyện và dùng thuốc, với mục tiêu HbA1C dưới 7% để ngăn ngừa các biến chứng.

Kiểm soát rối loạn lipid máu

Kiểm soát cholesterol, đặc biệt là LDL-C, giúp giảm 16% nguy cơ tái phát. Mục tiêu LDL-C là dưới 70 - 100 mg/dL tùy mức độ nguy cơ. 

Các loại thuốc trị mỡ máu như statin, fibrat hoặc thuốc ức chế hấp thu cholesterol thường được bác sĩ chỉ định để hạ LDL-C và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Trong đó, Sybrava là một sản phẩm được sử dụng để hỗ trợ cải thiện các chỉ số mỡ máu và có thể nằm trong phác đồ điều trị kết hợp cho bệnh nhân có nguy cơ tim mạch cao. Việc tuân thủ điều trị theo đúng hướng dẫn của bác sĩ là yếu tố then chốt để tăng hiệu quả phòng ngừa và cải thiện tiên lượng bệnh.

Kiểm soát các bệnh lý kèm theo

Bao gồm rung nhĩ, bệnh van tim, xơ vữa động mạch cảnh, các rối loạn đông máu,...

Thay đổi lối sống

Truyền thông và giáo dục sức khỏe đóng vai trò quan trọng. Người bệnh cần duy trì chế độ ăn lành mạnh, tập luyện đều đặn, giữ cân nặng hợp lý, kiểm soát căng thẳng, bỏ thuốc lá và hạn chế bia rượu.

Tái phát đột quỵ là mối nguy hiểm có thể âm thầm ập đến bất cứ lúc nào nếu người bệnh chủ quan trong việc kiểm soát sức khỏe. Dù nguy cơ có thể xảy ra sớm hay muộn, điều quan trọng là phải xây dựng lối sống lành mạnh, điều trị đúng phác đồ và kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy cơ. Hãy chủ động thăm khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ để giảm thiểu tối đa khả năng đột quỵ quay trở lại – bởi biết được bao lâu sau đột quỵ có thể tái phát chính là bước đầu tiên để ngăn ngừa hiệu quả.