Bell's palsy là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Liệt Bell là một biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến ngoại hình, chức năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy Liệt mặt Bell (Bell's palsy) là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Bell's palsy là gì?

Khi nhắc đến liệt dây thần kinh mặt ngoại biên, mọi người có thể cảm thấy xa lạ với thuật ngữ Bell's palsy. Vậy Bell's palsy là gì?

Liệt mặt Bell (Bell’s palsy) là thuật ngữ được đặt theo tên của nhà giải phẫu người Scotland Charles Bell, người được coi là người đầu tiên mô tả và định danh tình trạng này.

Liệt Bell, hay còn gọi là liệt dây thần kinh số 7, là tình trạng yếu hoặc liệt tạm thời một bên mặt do tổn thương dây thần kinh điều khiển cơ mặt. Dây thần kinh này có tên gọi là dây thần kinh số VII, chi phối các cơ vận động ở mặt, bao gồm cơ mí mắt, cơ má, cơ miệng, cơ nhai.

Dấu hiệu của Bell's palsy thường xuất hiện đột ngột và phát triển nhanh chóng trong vài giờ hoặc vài ngày. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Yếu hoặc liệt mặt: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của Bell's palsy. Mức độ yếu có thể từ nhẹ đến nặng, khiến mặt bị xệ xuống hoặc méo mó.
• Khó nhắm mắt: Do ảnh hưởng đến cơ mí mắt, người bệnh có thể gặp khó khăn khi nhắm mắt hoàn toàn, dẫn đến khô mắt và kích ứng.
• Chảy nước mắt hoặc chảy dãi: Do mất khả năng kiểm soát các cơ mặt, nước mắt có thể chảy ra ngoài khi không khóc và nước dãi có thể chảy ra khỏi miệng.
• Mất cảm giác vị giác ở một phần lưỡi: Dây thần kinh số 7 cũng chi phối một phần lưỡi, do đó, người bệnh có thể mất cảm giác vị giác ở một bên lưỡi.
• Nhạy cảm với âm thanh: Do mất khả năng bảo vệ tai khỏi tiếng ồn, người bệnh có thể trở nên nhạy cảm với âm thanh hơn bình thường.
• Đau tai: Một số người bệnh có thể cảm thấy đau nhức hoặc khó chịu ở tai bên bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân gây ra chứng liệt dây thần kinh mặt ngoại biên

Bell's palsy là một tình trạng tạm thời gây ra sự mất khả năng kiểm soát cơ bắp trên một bên của khuôn mặt. Nhiều người thắc mắc rằng "Nguyên nhân gây ra chứng Bell's palsy là gì?".

Nguyên nhân chính xác của liệt dây thần kinh mặt ngoại biên vẫn chưa được biết. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan đến bệnh lý này, bao gồm:

Nhiễm virus

• Virus herpes simplex (HSV-1): Đây là virus gây ra mụn rộp môi và có thể tiềm ẩn trong cơ thể sau khi khỏi bệnh. Một số nghiên cứu cho thấy HSV-1 có thể là nguyên nhân gây ra liệt Bell.
• Virus varicella-zoster (VZV): Đây là virus gây ra bệnh thủy đậu và zona. Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus VZV có thể tiềm ẩn trong cơ thể và tái hoạt động sau nhiều năm, gây ra bệnh zona. Một số trường hợp zona có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh mặt và dẫn đến liệt Bell.
• Virus Epstein-Barr (EBV): Đây là virus gây ra bệnh truyền nhiễm đơn nhân. 

Chấn thương đầu

Chấn thương đầu có thể làm tổn thương dây thần kinh mặt, dẫn đến liệt Bell. Chấn thương có thể do tai nạn giao thông, té ngã hoặc va đập mạnh vào đầu.

Bệnh tự miễn dịch

Một số bệnh tự miễn dịch, như hội chứng Guillain-Barré, có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh mặt và gây ra liệt Bell. Các bệnh tự miễn dịch này khiến hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, bao gồm cả các tế bào thần kinh.

Mang thai

Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao bị liệt Bell hơn so với người bình thường. Lý do cho điều này vẫn chưa được biết rõ, nhưng có thể do sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ.

Tiểu đường

Người bệnh tiểu đường có nguy cơ cao bị liệt Bell hơn so với người bình thường. Lý do cho điều này có thể do tổn thương thần kinh do bệnh tiểu đường.

Phương pháp điều trị Bell's palsy là gì?

Chứng liệt mặt ngoại biên (Bell's palsy) có thể xảy ra ở bất kỳ ai, vậy phương pháp điều trị Bell's palsy là gì?

Mục tiêu của điều trị Bell's palsy là giúp phục hồi chức năng của dây thần kinh mặt. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Sử dụng thuốc

• Corticosteroid: Prednisone là loại thuốc corticosteroid được sử dụng phổ biến nhất để điều trị Bell's palsy. Thuốc này có tác dụng giảm viêm và sưng, giúp dây thần kinh mặt phục hồi nhanh hơn.
• Thuốc kháng virus: Acyclovir là loại thuốc kháng virus được sử dụng để điều trị các trường hợp Bell's palsy do virus herpes simplex gây ra.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng cơ mặt và giảm các di chứng của Bell's palsy. Các bài tập vật lý trị liệu có thể bao gồm:

• Massage mặt;
• Kích thích điện;
• Tập luyện cơ mặt.

Phẫu thuật

Phẫu thuật chỉ được thực hiện trong những trường hợp Bell's palsy nặng nề và không cải thiện sau các phương pháp điều trị khác. Phẫu thuật có thể bao gồm:

• Ghép dây thần kinh;
• Giải phóng áp lực dây thần kinh.

Hầu hết người bệnh Bell's palsy sẽ phục hồi hoàn toàn trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các di chứng lâu dài như cứng cơ mặt hoặc co giật cơ mặt.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu hơn về Bell's palsy là gì và cung cấp các thông tin hữu ích khác. Hầu hết người bệnh Bell's palsy sẽ phục hồi hoàn toàn trong vòng vài tháng, vì thế việc chẩn đoán sớm và điều trị thích hợp có thể giúp tăng khả năng phục hồi hoàn toàn và giảm nguy cơ gặp các di chứng lâu dài.