Các phương pháp điều trị liệt dây thanh quản

Bài viết này cung cấp các kiến thức về dây thanh quản của một người, cũng như những nguyên nhân và cách điều trị liệt dây thanh quản. Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!

Liệt dây thanh quản là bệnh gì?

Dây thanh quản, thường được gọi là dây thanh, là những cấu trúc mô mềm nằm trong thanh quản. Chúng có vai trò quan trọng trong quá trình tạo ra âm thanh khi chúng ta nói hoặc hát. Khi không khí đi qua từ phổi, dây thanh quản đóng và mở nhanh chóng, tạo ra các rung động. Rung động này là nguồn gốc của âm thanh. Sự thay đổi về độ căng và dài của dây thanh quản sẽ tạo ra các âm thanh khác nhau. 

Ngoài việc tạo âm thanh, dây thanh quản còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn thức ăn và chất lỏng đi vào đường thở khi chúng ta nuốt. 

Các rối loạn ở dây thanh quản, như liệt dây thanh quản có thể xảy ra khi một hoặc cả hai dây thanh quản không rung hoặc rung hạn chế. Khi dây thanh quản giảm độ rung hay bị liệt có thể ảnh hưởng đến khả năng nói hoặc hát, và thậm chí ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Có thể thấy tình trạng này ảnh hưởng rất nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của từng bệnh nhân. Do đó, điều trị liệt dây thanh quản đúng cách cần được thực hiện nhanh chóng và chính xác.

Nguyên nhân gây liệt dây thanh quản

Dây thanh quản có vai trò quan trọng trong việc tạo ra giọng nói và bảo vệ đường thở. Triệu chứng liệt dây thanh quản có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Tổn thương thần kinh gây ảnh hưởng đến chức năng dây thanh quản

Tổn thương về thần kinh là nguyên nhân phổ biến của liệt dây thanh quản. Hệ thần kinh có vai trò trong điều khiển dây thanh quản, đặc biệt là dây thần kinh số 10. Do đó, khi hệ thần kinh bị ảnh hưởng sẽ tác động trực tiếp đến chức năng của dây thanh quản. 

Các nguyên nhân có thể làm tổn thương hệ thần kinh có thể kể đến như phẫu thuật. Các cuộc phẫu thuật ở cổ hoặc lồng ngực, như phẫu thuật tuyến giáp, có thể ảnh hưởng và gây tổn thương cho các dây thần kinh điều khiển dây thanh quản. Thêm vào đó, các rủi ro trực tiếp từ phẫu thuật, các biến chứng sau phẫu thuật như sưng, nhiễm trùng, hoặc sẹo cũng có thể ảnh hưởng đến dây thanh quản.

Ngoài ra, chấn thương vật lý như tai nạn giao thông hoặc các chấn thương do va đập mạnh có thể làm tổn thương thần kinh. 

Bệnh lý thần kinh gây liệt dây thanh quản

Các rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson, đa xơ cứng, hoặc hội chứng Guillain-Barré cũng có thể gây ảnh hưởng đến chức năng của dây thanh quản. Các bệnh lý này gây tổn thương thần kinh và làm cho suy giảm chức năng hoạt động của hệ thống thần kinh trung ương hoặc ngoại biên. Thêm vào đó, một số bệnh lý như viêm nhiễm hoặc khối u có thể chèn ép hoặc hủy hoại thần kinh, từ đó làm ảnh hưởng và gây liệt dây thanh quản.

Nhiễm trùng hoặc viêm ở vùng họng gây ảnh hưởng dây thanh quản

Các tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng, như viêm họng hay viêm thanh quản, có thể làm tăng nguy cơ bị liệt dây thanh quản do sưng tấy hoặc tổn thương mô. Mặc khác, khi có sự phát triển bất thường như khối u bao gồm cả u lành tính và ác tính ở bên trong hoặc xung quanh cổ hoặc lồng ngực cũng có thể chèn ép thần kinh hoặc dây thanh quản và gây liệt dây thanh.

Triệu chứng chính của liệt dây thanh quản

Liệt dây thanh quản là một tình trạng y khoa phức tạp, thường biểu hiện qua một loạt triệu chứng khác nhau, ảnh hưởng đến khả năng nói và thậm chí là hô hấp của người bệnh. Hiểu rõ các triệu chứng này không chỉ giúp trong việc chẩn đoán sớm mà còn quan trọng trong việc lên kế hoạch điều trị liệt dây thanh quản một cách hiệu quả.

• Khàn tiếng hoặc mất tiếng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của liệt dây thanh quản. Do dây thanh quản không thể đóng hoặc mở bình thường, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc tạo ra âm thanh và giọng nói có âm sắc bình thường. Trong một số trường hợp, giọng nói có thể trở nên yếu ớt, thậm chí không thể phát ra âm thanh.
• Khó thở: Khi cả hai dây thanh quản bị ảnh hưởng, không gian hở trong đường thở có thể bị thu hẹp, gây khó khăn trong việc hô hấp. Trường hợp này đòi hỏi sự can thiệp y tế khẩn cấp vì có thể đe dọa đến tính mạng.
• Ho hoặc sặc: Dây thanh quản giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn thức ăn và chất lỏng lọt vào đường thở. Khi chức năng này bị suy yếu, người bệnh có thể dễ dàng bị ho hoặc sặc, đặc biệt khi ăn uống.
• Đau cổ hoặc khó nuốt: Một số người bị liệt dây thanh quản cũng gặp phải cảm giác đau hoặc khó chịu ở cổ, đôi khi kèm theo khó khăn trong việc nuốt. Điều này có thể do tổn thương hoặc áp lực lên các cơ và dây thanh quản tạo nên cảm giác đau.

Các phương pháp điều trị liệt dây thanh quản

Điều trị liệt dây thanh quản đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành, tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Mục tiêu chính của điều trị là khôi phục chức năng nói và bảo vệ đường thở, đồng thời giảm thiểu các triệu chứng liên quan. Dưới đây là các phương pháp điều trị chính, bao gồm:

Vật lý trị liệu

Liệu pháp phục hồi chức năng thường được áp dụng khi bệnh nhân bị liệt dây thanh quản. Bệnh nhân cần thực hiện các bài tập vật lý trị liệu. Các bài tập này được thực hiện nhằm tăng cường sức mạnh và độ linh hoạt của dây thanh quản. Đồng thời, bài tập về hô hấp cũng giúp cải thiện chức năng hô hấp. 

Bên cạnh đó, các bài tập về âm thanh, nhằm cải thiện khả năng phát âm và chất lượng giọng nói như bài tập giọng nói, phương pháp sử dụng hơi thở trong nói, và kỹ thuật thư giãn dây thanh quản nên được thực hiện hằng ngày.

Dùng thuốc

Không chỉ áp dụng phương pháp tập vật lý mà việc sử dụng thuốc cũng rất cần thiết khi điều trị liệt dây thanh quản. Các thuốc kháng viêm như corticosteroids có thể được sử dụng để giảm viêm và sưng tấy xung quanh dây thanh quản. 

Ngoài ra, thuốc tác động lên hệ thần kinh, trong một số trường hợp, cần được sử dụng khi liệt dây thanh quản liên quan đến các bệnh về thần kinh. Các loại thuốc này giúp điều chỉnh hoạt động của thần kinh, từ đó cải thiện chức năng dây thanh quản.

Phẫu thuật

Ở những trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ cần chỉ định phẫu thuật. Đối với những trường hợp liệt dây thanh quản do chấn thương hoặc tổn thương thần kinh quá nặng nề, phẫu thuật có thể cần thiết để khôi phục chức năng. Thêm vào đó, thủ thuật điều chỉnh dây thanh quản, trong một số trường hợp nhỏ có thể được thực hiện để cải thiện khả năng mở của đường thở.

Thay đổi lối sống

Cuối cùng, cần thay đổi lối sống và thực hiện chăm sóc bệnh nhân tại nhà để điều trị, duy trì sức khoẻ cho dây thanh quản. Nên tư vấn về cách nói chuyện, cách ăn uống giúp giảm áp lực lên dây thanh quản và đường thở. Đồng thời, cần tìm hiểu về các biện pháp phòng ngừa sặc và ho. Bệnh nhân nên được học cách ăn uống an toàn, tránh thức ăn gây kích ứng hoặc cản trở đường thở.

Điều trị liệt dây thanh quản tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Trong nhiều trường hợp, liệu pháp phục hồi chức năng có thể cải thiện chức năng nói và nuốt. Khi cần thiết, phẫu thuật có thể được thực hiện để cải thiện tính linh hoạt của dây thanh quản. Mục tiêu chính của điều trị là khôi phục chức năng nói và bảo vệ đường thở, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Hy vọng bài viết này đã đem đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích về các phương pháp điều trị liệt dây thanh quản. 

Xem thêm:

• Liệt mặt do lạnh: Dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục
• Tại sao bạn mắc bệnh liệt mặt? Cách phòng ngừa và điều trị