Liệt mặt ngoại biên là gì? Triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị

Liệt mặt ngoại biên là gì?

Liệt mặt ngoại biên hay liệt dây thần kinh mặt (trước đây gọi là liệt Bell) là tình trạng yếu liệt đột ngột các cơ ở một bên mặt. Trong đa số các trường hợp, yếu liệt chỉ xảy ra tạm thời và sẽ cải thiện đáng kể sau vài tuần. Nguyên nhân liệt dây thần kinh mặt thường là vô căn và đặc trưng với biểu hiện yếu liệt một bên đột ngột, cấp tính.

Những dấu hiệu và triệu chứng của liệt mặt ngoại biên

Các dấu hiệu và triệu chứng của liệt mặt ngoại biên thường xuất hiện đột ngột, có thể bao gồm:

Yếu liệt mức độ từ nhẹ đến liệt toàn bộ ở một bên mặt - xảy ra trong vài giờ và tăng nặng lên trong vòng 48 giờ.

Mặt méo/xệ, khó thực hiện các biểu cảm trên khuôn mặt như khó nhắm mắt hoặc mỉm cười.

Mất cảm giác vùng mặt bị liệt.

Chảy nước dãi, chảy nước mắt.

Mất vị giác ở 2/3 phía trước của lưỡi.

Đau đầu, đau vùng quanh hàm hoặc sau tai.

Tăng nhạy cảm với âm thanh ở tai cùng bên với bên liệt mặt.

Tác động của liệt mặt ngoại biên đối với sức khỏe

Liệt Bell thường khỏi nhanh trong vài tuần và không gây biến chứng lâu dài. Tuy nhiên, trong thời gian bị bệnh, hầu hết những người bị liệt Bell không thể nhắm mắt ở bên bị liệt. Do đó, việc bảo vệ mắt không bị khô vào ban đêm hoặc khi làm việc trên máy tính là điều quan trọng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc liệt mặt ngoại biên

Một số trường hợp liệt nặng/liệt hoàn toàn thì thời gian hồi phục có thể thay đổi. Một số biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra bao gồm:

Tổn thương dây thần kinh mặt không hồi phục.

Tăng sinh bất thường của các sợi thần kinh có thể dẫn đến rối loạn và co rút không tự chủ của một số cơ nhất định khi thực hiện các động tác phối hợp cử động khuôn mặt (Ví dụ khi cười thì mắt bên bị ảnh hưởng có thể nhắm lại).

Mù bán phần hoặc hoàn toàn ở bên mắt không nhắm được. Nguyên nhân là do lớp giác mạc của mắt bị khô và trầy xước quá mức trong thời gian bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến liệt mặt ngoại biên

Nguyên nhân chính xác cho đến nay hầu như đều không rõ ràng nhưng bệnh thường liên quan đến tình trạng nhiễm vi rút. Các vi rút gây ra một số bệnh lý khác nhau và có liên quan đến liệt mặt ngoại biên bao gồm:

• Loét lạnh và mụn rộp sinh dục do herpes simplex vi rút.

• Bệnh thủy đậu và bệnh zona do herpes zoster vi rút.

• Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng do Epstein-Barr vi rút.

• Nhiễm trùng cytomegalovirus.

• Bệnh đường hô hấp do adenovirus.

• Bệnh rubella.

• Bệnh quai bị.

• Bệnh cúm do influenza type B.

• Bệnh tay chân miệng do coxsackievirus.

Trong bệnh nhiễm do vi rút, dây thần kinh mặt (dây thần kinh số VII) thường bị viêm, sưng và liệt. Bên cạnh triệu chứng liệt mặt, liệt dây thần kinh số VII còn gây ra các triệu chứng có liên quan đến các chức năng khác như tiết nước mắt, tiết nước bọt, chức năng vị giác...