Bệnh ho gà pertussis là bệnh gì?

Bệnh ho gà là bệnh do vi khuẩn Bordetella pertussis xâm nhập vào đường hô hấp gây bệnh. Chính vì thế, mà một số người gọi bệnh với tên gọi là bệnh ho gà pertussis. Bệnh gây ra nhiều triệu chứng mệt mỏi, khó chịu và không được kiểm soát tình trạng kịp thời sẽ gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí ngừng thở và tử vong. Do đó, để tìm hiểu kỹ hơn về bệnh ho gà pertussis, cùng tham khảo bài viết này nhé. 

Vi khuẩn gây bệnh ho gà pertussis

Bệnh ho gà gây ra bởi vi khuẩn Bordetella pertussis thuộc giống Bordetella gây ho gà ở người. Vi khuẩn này là dạng trực khuẩn với hai đầu nhỏ, không di động, có thể sống ở môi trường ngoài trong thời gian ngắn, chúng có sức đề kháng yếu, sẽ chết trong 1 giờ dưới tác dụng của nhiệt độ, ánh sáng mặt trời trực tiếp hay thuốc sát khuẩn thông thường.

Con người là vật chủ duy nhất của vi khuẩn ho gà. Do đó, khả năng lây từ người sang người rất cao. Đồng thời, bệnh có tốc độ lây nhiễm nhanh chóng, nếu không phát hiện và có biện pháp cách ly bệnh nhân kịp thời sẽ làm bùng phát dịch bệnh.

Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 6 - 20 ngày, với 3 giai đoạn bệnh. Trong đó, giai đoạn viêm long (giai đoạn đầu) chính là giai đoạn lây nhiễm cao nhất, có hơn 80% bệnh nhân lây nhiễm bệnh trong giai đoạn này. 

Vi khuẩn gây bệnh ho gà pertussis 

Bệnh lây nhiễm do tiếp xúc với giọt bắn hay dịch từ họng, mũi của người bệnh. Khi giao tiếp, cười đùa, rất dễ bị lây nhiễm qua giọt bắn hay vô tình chạm phải dịch mà người bệnh để lại trên đồ vật. Vì trong giọt bắn hay dịch mũi, họng của người bệnh co chứa vi khuẩn ho gà. 

Triệu chứng của bệnh ho gà pertussis

Bệnh ho gà pertussis có khả năng lây lan nhanh chóng, ảnh hưởng đến những người thân trong gia đình và cộng đồng. Chính vì thế, ngay khi nghi ngờ những dấu hiệu đầu tiên nên thăm khám và điều trị để phòng ngừa lây lan và không bỏ cơ "thời gian vàng" điều trị. 

Giai đoạn đầu (giai đoạn viêm long): Người bệnh thường xuất hiện triệu chứng không đặc hiệu, gồm sốt nhẹ, sổ mũi, ho nhẹ,... Do đó người bệnh không nghĩ là mắc ho gà mà chỉ nghĩ mình bị cảm lạnh hay cảm cúm thông thường. 

Giai đoạn kịch phát: Các triệu chứng ho, sốt,... kéo dài trong 1 - 2 tuần đầu sau đó. Các triệu chứng diễn biến nặng với những cơn ho không kiểm soát được và trở thành kịch phát kéo dài trong 1 - 2 tháng hoặc hơn. 

• Đặc điểm của cơn ho: Ho từng cơn, mỗi cơn khoảng 15-20 tiếng ho, ho rũ rượi và yếu lực về sau. Khi cơn ho xuất hiện nhiều và dày đặc hơn, làm người bệnh thở yếu hơn, mất sức, có lúc ngừng thở do thiếu oxy, mắt đỏ, mặt tím tái, chảy nước mắt nước mũi. 
• Xuất hiện các cơn thở rít vào: Triệu chứng này xuất hiện cuối cơn ho hoặc có thể xen kẽ sau mỗi tiếng ho, bệnh nhân có tiếng thở rít vào như nghe tiếng gà rít. 
• Đặc điểm đờm: Người bệnh ho gà khạc đờm có màu trắng, trong và dính như lòng trắng trứng sau khi kết thúc một cơn ho. Xét nghiệm đờm có thể cho kết quả xuất hiện vi khuẩn ho gà. 

Giai đoạn hồi phục: Trong giai đoạn này cơn ho ít dần, kéo dài từ 2 – 3 tuần, sốt cũng thuyên giảm. Tuy nhiên, bệnh có thể tái diễn lại sau nhiều tháng và dẫn đến mắc bệnh viêm phổi. Thời gian ở giai đoạn phục hồi có thể có sự khác biệt ở mỗi bệnh nhân vì mỗi người có sức đề kháng cũng như tình trạng sức khỏe khác nhau. 

Triệu chứng của bệnh ho gà 

Người lớn khi mắc bệnh ho gà pertussis thường không nguy hiểm bằng trẻ em, và cũng ít biến chứng hơn nên người lớn cần cẩn trọng. Nếu có dấu hiệu bất thường nên cách ly trẻ con để phòng trẻ con mắc bệnh. 

Bệnh ho gà pertussis có tự khỏi không?

Bệnh ho gà được xem là nguy hiểm vì gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến tình hình sức khỏe tổng thể. Thời gian phát hiện càng sớm, càng nhanh điều trị khỏi. Bệnh sẽ không tự khỏi nếu không được can thiệp bằng phương pháp điều trị y khoa. Nếu càng kéo dài thời gian, sẽ nguy hiểm cho bệnh nhân. 

Bệnh này sẽ không tự hết mà còn làm lây lan nhanh chóng cho những người xung quanh. Khi tiến triển nặng, người bệnh có thể bị ngừng thở, dẫn đến tử vong, nhất là trẻ em. Trẻ em và người già có sức đề kháng kém dễ lây nhiễm mầm bệnh và không đủ sức chống lại vi khuẩn gây bệnh nên thường nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị kịp thời. 

Một số biến chứng của bệnh ho gà khi không được điều trị kịp thời khiến bệnh càng nặng:

• Ngưng thở kéo dài dẫn đến thiếu oxy và suy hô hấp, gây nên các cơn co giật và có thể tử vong.
• Bội nhiễm gây bệnh viêm phổi cấp.
• Lồng ruột, sa trực tràng và thậm chí thoát vị ruột do ho quá nhiều.
• Biến chứng bại não do thiếu oxy, viêm phổi và suy hô hấp.
• Sút cân.
• Mất kiểm soát bàng quang.
• Gãy xương sườn do ho nặng.

Phòng ngừa bệnh ho gà pertussis

Biện pháp phòng ngừa hiệu quả hiện nay đối với bệnh ho gà chính là tiêm vaccine phòng bệnh. Tiêm vaccine không chỉ ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh mà còn hạn chế được những biến chứng nguy hiểm. 

Trẻ em từ 2 tháng tuổi đã bắt đầu được tiêm vaccine, cha mẹ nên theo dõi cột mốc tiêm để tiêm nhắc cho trẻ phù hợp. Đối với người lớn, sau 10 năm nên tiêm nhắc vaccine 1 lần để gia tăng đề kháng chống lại vi khuẩn gây bệnh. Phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai nên lưu ý về thời gian tiêm cho phù hợp. 

Ngoài tiêm vaccine, để phòng bệnh cũng nên dọn dẹp không gian, nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng. Kết hợp với vận động thể thao, cải thiện dinh dưỡng dưỡng, xịt khuẩn họng, mũi thường xuyên, đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng là hết sức cần thiết. 

Phòng ngừa bệnh ho gà pertussis - tiêm vaccine 

Hy vọng những thông tin trong bài giúp mọi người hiểu hơn về bệnh ho gà pertussis. Chúc mọi người luôn bảo vệ sức khỏe thật tốt, tránh vi khuẩn gây bệnh. 

Thy Võ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp