Bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu: Nguyên nhân, dấu hiệu và phòng ngừa

Bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu là một dạng đặc biệt của bệnh chàm, đặc trưng bởi tình trạng viêm da thường gặp ở bệnh nhân dị ứng, bao gồm mụn nước ngứa ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Tuy không phải là nhóm bệnh gây nhiều nguy hiểm cho sức khỏe nhưng lại thường tái phát liên tục và mất nhiều thời gian mới có thể chữa khỏi hoàn toàn.

Bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu ở da với nhiều dấu hiệu điển hình là mụn nước

Nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa

Hiện nay y học hiện đại vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây ra bệnh tổ đỉa, tuy nhiên một số điều kiện được cho là thúc đẩy nguy cơ gây bệnh như:

• Di truyền: Trong gia đình có bố hoặc mẹ mắc bệnh tổ đỉa thì con sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với bình thường. Có đến hơn 50% số ca bệnh tổ đỉa đã được ghi nhận hiện nay có nguyên nhân là từ di truyền. 

• Dị ứng: Da nhạy cảm dễ bị dị ứng với các hóa chất có trong các sản phẩm vệ sinh hàng ngày như xà phòng, chất tẩy rửa...
• Nhiễm khuẩn: Những người thường phải làm việc trong môi trường ô nhiễm và tiếp xúc với nguồn nước bẩn, đất chứa chất thải sinh hoạt nhiều vi khuẩn gây bệnh sẽ có tỷ lệ mắc bệnh cao. Vì các tác nhân này làm viêm da, làm hỏng hàng rào bảo vệ và lâu dần hình thành các tổn thương.
• Sức đề kháng suy yếu: Các bệnh lý khiến hệ miễn dịch bị suy yếu (tiểu đường, bệnh gan thận, HIV,..) làm cho cơ thể bị giảm khả năng chống chọi với bệnh tật, các tác nhân gây hại dễ dàng xâm nhập qua da và gây bệnh. 
• Tác dụng phụ của thuốc: Việc quá lạm dụng các loại thuốc điều trị bệnh hoặc mỹ phẩm khiến hàng rào bảo vệ da bị ảnh hưởng, từ đó các dị nguyên bên sẽ dễ dàng xâm nhập vào sâu bên trong và gây bệnh.
• Căng thẳng, stress: Căng thẳng kéo dài cũng khiến sức đề kháng suy giảm.
• Nguyên nhân khác: Nhiễm nấm, rối loạn thần kinh giao cảm, tiếp xúc với kim loại, bị chàm cơ địa,...

Các triệu chứng của bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu

Các triệu chứng của bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu

Các triệu chứng của bệnh tổ đỉa thường rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý ngoài da thông thường khác. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp mà bạn cần phải lưu ý:

• Xuất hiện mụn nước: Xuất hiện các nốt mụn nước nhỏ với kích thước dưới 2mm, chủ yếu ở vùng da ngón tay, ngón chân, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Chúng mọc rải rác hoặc tập trung thành từng đám lớn sâu bên trong da, khó vỡ, sờ vào có cảm giác lợn cợn.
• Ngứa rát: Cũng như nhiều bệnh lý về da liễu khác, tổ đỉa gây cảm giác ngứa ngáy, thậm chí là ngứa dữ dội, sưng tấy và nóng rát. Chỉ cần một tác động nhỏ vào mụn cũng khiến ngứa ngáy tăng thêm. 
• Nhiễm trùng: Những nốt mụn nước trên da hoàn toàn có khả năng chuyển sang màu đục hoặc sưng đỏ. Chúng ta gọi đó là tình trạng nhiễm khuẩn, ngoài ra còn có thể kéo theo các cơn sốt cao và hạch bạch huyết sưng phồng.
• Hình thành vảy trên da: Tại các vùng da bị tổn thương, mụn nước sau khi vỡ ra sẽ gây chảy dịch và làm xẹp vùng viêm. Lúc này da sẽ khô lại, hình thành vảy rất dễ bong tróc gây mất thẩm mỹ.
• Biến dạng móng tay, móng chân: Nếu không được chữa trị, một thời gian lâu hạch bạch huyết sưng sẽ khiến móng bị tác động và dần biến dạng rõ rệt.

Hậu quả của bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu

Tổ đỉa là bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể tái phát nhiều lần và khó chữa khỏi hoàn toàn. Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như:

• Mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tâm lý: Mụn nước mọc thành từng đám trên da, nếu tái phát nhiều lần có thể khiến da sần sùi, sạm màu, bong tróc, gây mất mỹ quan. Điều này sẽ khiến người bệnh cảm thấy tự ti trong sinh hoạt, giao tiếp và giảm hiệu quả công việc.
• Khó khăn khi di chuyển: Nếu tổ đỉa xuất hiện trên bàn chân, người bệnh có thể cảm thấy khó khăn khi đi lại. Nếu người bệnh di chuyển nhiều có thể khiến chúng bị nứt nẻ, viêm nhiễm và dễ bị nhiễm trùng nếu không được vệ sinh sạch sẽ.
• Nguy cơ bội nhiễm: Tổ đỉa có thể gây ngứa ngáy khó chịu và việc gãi hoặc chà xát mạnh lên vùng da bị tổn thương có thể khiến mụn nước vỡ ra. Vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vào bên trong và gây nhiễm trùng, dẫn đến bội nhiễm và các triệu chứng như mụn mủ, viêm hạch, viêm mô tế bào và các triệu chứng khác mà da không lành.

Do đó, ngay khi phát hiện mình có các biểu hiện của bệnh, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt để kiểm tra và điều trị tổ đỉa. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định bạn sử dụng thuốc uống và thuốc bôi để đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, người bệnh cần hợp tác với chế độ chăm sóc da hợp lý để phòng tránh các bệnh nguy hiểm, như: 

• Không gãi, chà xát da để giảm ngứa làm tăng nhiễm trùng. Người bệnh có thể chườm lạnh, ngâm nước muối ẩm,... sử dụng kem dưỡng ẩm trên da để giảm khô và hạn chế ngứa. 
• Giữ tay chân sạch sẽ, khô thoáng không tiếp xúc với các chất tẩy rửa mạnh có thể khiến da bị tổn thương nặng hơn. 
• Thiết lập chế độ ăn uống hợp lý và tránh xa những thực phẩm dễ gây ngứa, dễ dẫn đến bùng phát cơn ngứa.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh tổ đỉa

Tổ đỉa là bệnh da liễu rất hay tái phát gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày và tâm lý của người bệnh. Vì vậy, bạn nên phòng bệnh một cách hợp lý. Một số biện pháp chăm sóc da để thúc đẩy quá trình liền da và ngăn ngừa bệnh tái phát hiệu quả bạn có thể tham khảo:

• Bệnh thường phát triển mạnh vào mùa xuân - hè, vì vậy nên hạn chế tiếp xúc với các dị nguyên vào thời điểm này để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh như hóa chất, lông động vật,...
• Không để da tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại, chất tẩy rửa mạnh. Do tính chất công việc phải tiếp xúc với chúng thì nên cần có các biện pháp bảo vệ da phù hợp như đeo găng tay, quần áo bảo hộ lao động,...
• Sau khi tiếp xúc hoặc làm việc với nguồn nước bị ô nhiễm, cơ thể phải được vệ sinh kỹ càng bằng xà phòng diệt khuẩn để loại bỏ các tác nhân gây hại tồn tại trên da.
• Ý thức vệ sinh kém khiến da tiết nhiều mồ hôi, gây bít tắc lỗ chân lông cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm da. Để phòng bệnh, bạn cần giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, khô ráo, nhất là tay chân.
• Không nên quá lạm dụng việc sử dụng thuốc điều trị bệnh, không tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da, tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Bổ sung vào khẩu phần ăn những thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, tăng khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Những thực phẩm bạn nên tăng cường sử dụng trong bữa ăn hàng ngày là rau xanh, hoa quả tươi, thực phẩm giàu protein,…
• Ngoài ra, hạn chế sử dụng các loại thực phẩm ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh và làm tăng nguy cơ mắc bệnh như đồ nhiều đường, đồ cay nóng, đồ chiên rán, đồ ăn dễ gây dị ứng.
• Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình đào thải độc tố bên trong cơ thể, ngoài nước lọc bạn có thể dùng các loại nước trái cây tươi. Tuyệt đối tránh xa đồ uống có cồn, chất kích thích, đây là nhóm thực phẩm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch của cơ thể.
• Xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý tránh căng thẳng, stress kéo dài. Tăng cường vận động giúp tăng sức đề kháng của cơ thể để chống lại bệnh tật.

Đeo bao tay khi sử dụng chất tẩy rửa

Bệnh tổ đỉa giai đoạn đầu là một tình trạng da mãn tính chủ yếu khu trú ở các chi. Bệnh dai dẳng và dễ tái phát, nhưng nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách, bạn có thể kiểm soát tổn thương da và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp