Bị gãy xương đòn có cần bó bột không?

Khi bị gãy xương đòn, việc điều trị đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi và ngăn ngừa biến chứng. Một trong những thắc mắc thường gặp là liệu có cần bó bột khi bị gãy xương đòn không? Tùy vào mức độ gãy xương và tình trạng sức khỏe của từng người, phương pháp điều trị có thể khác nhau.

Gãy xương đòn là gì?

Xương đòn (hay còn gọi là xương quai xanh) là một trong hai xương nằm ở vùng vai, nối giữa xương ức và xương bả vai. Đây là một xương rất dễ bị chấn thương do vị trí của nó, thường xuyên phải chịu tác động từ bên ngoài. Gãy xương đòn có thể xảy ra khi có tác động mạnh vào vùng vai như trong tai nạn giao thông, khi ngã đập vai xuống đất, hoặc khi chống tay trong tư thế sai, khiến xương đòn bị tác động trực tiếp và gãy.

Các nguyên nhân thường gặp dẫn đến gãy xương đòn bao gồm tai nạn giao thông, chấn thương thể thao hoặc các sự cố trong sinh hoạt như té ngã hoặc va đập mạnh vào vùng vai. Tình trạng gãy xương đòn có thể chia thành nhiều thể khác nhau, tùy thuộc vào vị trí và kiểu gãy của xương.

Gãy xương đòn được phân loại dựa trên vị trí và kiểu gãy của xương:

• Gãy 1/3 trong xương đòn: Đây là thể gãy ít gặp và ít di lệch. Trong trường hợp này, xương đòn gãy thường không có nhiều sự dịch chuyển, giúp việc điều trị trở nên đơn giản hơn.
• Gãy 1/3 ngoài xương đòn: Thể gãy này có thể không di lệch nếu dây chằng quạ đòn không bị đứt. Tuy nhiên, nếu dây chằng này bị đứt, gãy xương đòn có thể gây ra hiện tượng di lệch mạnh, tương tự như tình trạng trật khớp cùng đòn.
• Gãy 1/3 giữa xương đòn: Đây là thể gãy phổ biến nhất và cũng thường gặp tình trạng di lệch nhiều. Trong một số trường hợp, gãy 1/3 giữa có thể tạo ra mảnh xương thứ ba, làm tăng độ phức tạp của việc điều trị.

Tùy thuộc vào kiểu gãy và mức độ di lệch của xương, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, có thể là điều trị bảo tồn như bó bột hoặc phẫu thuật để sửa chữa và ổn định xương. Việc phát hiện và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng, đồng thời giúp xương đòn lành nhanh chóng và không gây ảnh hưởng lâu dài đến chức năng vận động của vùng vai.

Triệu chứng và biến chứng của gãy xương đòn

Gãy xương đòn là một chấn thương phổ biến và có thể dẫn đến nhiều triệu chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách.

• Đau tại vùng xương đòn: Cảm giác đau thường xuất hiện ngay tại vị trí gãy và tăng lên khi bệnh nhân di chuyển cánh tay. Cơn đau có thể kéo dài và dữ dội, đặc biệt là khi có va chạm hoặc cử động mạnh.
• Sưng nề và bầm tím: Vùng xương đòn bị chấn thương thường bị sưng và bầm tím. Điều này xảy ra do sự tổn thương của các mô mềm xung quanh khu vực gãy, làm tăng sự lưu thông của máu và dịch trong cơ thể.
• Hạn chế vận động vùng vai: Khi bị gãy xương đòn, bệnh nhân sẽ cảm thấy khó khăn trong việc di chuyển vai hoặc cánh tay, do đau và sưng. Sự hạn chế này có thể kéo dài nếu không có phương pháp điều trị thích hợp.
• Tiếng lạo xạo khi cử động: Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể nghe thấy tiếng lạo xạo của xương khi di chuyển vai. Đây là dấu hiệu của sự di lệch hoặc va chạm giữa các mảnh xương gãy.
• Biến dạng xương đòn: Nếu gãy xương nặng, có thể thấy được sự biến dạng của xương đòn qua da. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy xương đã gãy và có thể di lệch.

Mặc dù gãy xương đòn có thể được điều trị và lành lại nếu được can thiệp kịp thời, nhưng nếu không điều trị đúng cách hoặc chăm sóc không đúng, sẽ có nguy cơ phát sinh một số biến chứng nghiêm trọng:

• Chậm liền xương: Trong một số trường hợp, xương có thể không lành nhanh chóng, và sau ba tháng, phim X-quang vẫn cho thấy xương chưa liền. Điều này yêu cầu theo dõi chặt chẽ để tránh các vấn đề nghiêm trọng hơn.
• Xương không liền: Nếu sau sáu tháng mà xương vẫn không liền và bệnh nhân vẫn cảm thấy đau hoặc có cử động bất thường, đây là dấu hiệu của việc xương không thể tự liền được, đòi hỏi can thiệp phẫu thuật.
• Xương liền bị lệch: Trong quá trình nắn chỉnh xương hoặc sau khi kết hợp xương, có thể xảy ra tình trạng lệch xương, làm giảm chức năng vận động của cánh tay và ảnh hưởng đến thẩm mỹ của vùng vai.
• Đứt, dập mạch máu: Gãy xương đòn có thể làm tổn thương các mạch máu xung quanh, gây chảy máu nhiều. Đây là biến chứng nguy hiểm, cần được xử lý kịp thời để tránh sốc mất máu.
• Tổn thương thần kinh: Gãy xương đòn có thể gây ra tổn thương dây thần kinh, đặc biệt là khi xương gãy chèn ép vào các dây thần kinh. Tổn thương này có thể làm giảm khả năng vận động, cảm giác, và dinh dưỡng của chi, và trong nhiều trường hợp, khó có thể phục hồi hoàn toàn.

Để tránh những biến chứng nghiêm trọng này, việc điều trị gãy xương đòn cần phải được thực hiện kịp thời và đúng phương pháp, bao gồm cả việc nắn chỉnh xương, phục hồi chức năng và theo dõi sự liền xương qua các xét nghiệm X-quang.

Gãy xương đòn có cần bó bột không?

Hiện nay, phương pháp bó bột không còn được áp dụng trong điều trị gãy xương đòn như trước đây, bởi những lý do sau:

Xương đòn dễ lành: Xương đòn có khả năng liền rất nhanh dù có di lệch. Trong nhiều trường hợp, dù xương có bị lệch hoặc không hoàn toàn khớp lại, nó vẫn có thể lành mà không cần phải bó bột. Tuy nhiên, nếu xương bị di lệch quá mức hoặc không có xương đòn, đai vai sẽ trở nên yếu, gây ảnh hưởng đến khả năng vận động và sức mạnh của vai.

Khó thực hiện bó bột: Xương đòn nằm trên lồng ngực, rất gần bề mặt da, điều này khiến việc bó bột trở nên khó khăn. Bó bột không thể giữ cho xương hoàn toàn bất động, dễ dẫn đến tình trạng di lệch, làm giảm hiệu quả của việc điều trị. Nếu xương bị di lệch không đúng cách, sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như yếu vai, lệch vai, và giảm khả năng vận động sau này.

Tính linh hoạt của xương đòn: Mặc dù có thể có sự di lệch của các mảnh xương, xương đòn vẫn có thể tự liền lại một cách tốt, thậm chí khi hai đầu xương lệch hẳn. Việc bó bột trong trường hợp này đôi khi lại không mang lại hiệu quả cao, mà ngược lại, có thể gây thêm biến chứng nếu không thực hiện đúng cách.

Thay thế phương pháp bó bột: Thay vì bó bột, phương pháp điều trị hiện nay là nắn chỉnh xương và sử dụng đai hoặc băng chun để bất động vùng vai. Điều này giúp giữ cho xương không di lệch trong quá trình lành, đồng thời giảm thiểu khả năng biến dạng hoặc yếu cơ khi xương hồi phục.

Phẫu thuật và phục hồi chức năng: Trong trường hợp gãy xương đòn nghiêm trọng với di lệch lớn, các bác sĩ thường chỉ định phẫu thuật để nắn chỉnh lại xương, tránh việc can lệch và phục hồi chức năng vai sau phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân có thể tham gia các bài tập phục hồi chức năng để đảm bảo khả năng vận động và giảm thiểu biến chứng.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về bị gãy xương đòn có cần bó bột không? Hiện nay, phương pháp bó bột không còn được khuyến cáo trong điều trị gãy xương đòn. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào nắn chỉnh xương và sử dụng các biện pháp hỗ trợ như đai, băng chun và phẫu thuật nếu cần thiết.

Xem thêm: Bị gãy xương không bó bột có sao không?