Cá ngừ vây xanh và những lợi ích sức khỏe đặc biệt ít người biết

Trong thế giới hải sản, cá ngừ là một trong những loài có giá trị dinh dưỡng cao và được tiêu thụ nhiều nhất. Tuy nhiên, có một loại cá ngừ đặc biệt hiếm gặp được xem là tinh hoa của đại dương, đó chính là cá ngừ vây xanh. Loài cá này không chỉ nổi tiếng với vị ngon đặc trưng mà còn được coi là “báu vật” trong ẩm thực Nhật Bản.

Một số thông tin chung về cá ngừ vây xanh

Cá ngừ vây xanh là tên gọi chung của các loài cá ngừ thuộc chi Thunnus, có đặc điểm nổi bật là phần vây màu xanh ánh bạc. Chúng sinh sống chủ yếu ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, ngoài ra còn xuất hiện tại Đại Tây Dương và vùng biển Địa Trung Hải.

Một con cá ngừ vây xanh trưởng thành thường nặng trung bình khoảng 150kg, thậm chí có cá thể đạt đến 450kg. Tuổi thọ của chúng có thể kéo dài đến 40 năm và thường sống ở độ sâu hơn 1.000m dưới mặt nước biển.

Điểm khác biệt của cá ngừ vây xanh nằm ở phần thịt được chia thành ba loại với màu sắc và hương vị riêng biệt:

• Akami: Là phần thịt đỏ đậm ở lưng cá, ít béo và có vị ngọt thanh.
• Chutoro: Nằm ở phần bụng giữa, có màu hồng đậm, xen lẫn vân mỡ nhẹ, mang lại vị béo vừa phải.
• Otoro: Là phần thịt gần đầu cá, có màu hồng nhạt cùng các đường mỡ trắng xen kẽ, mềm tan đặc trưng, được xem là phần ngon nhất và có giá trị cao nhất.

Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của cá ngừ vây xanh

Cá ngừ vây xanh được ví như “kim cương đen của đại dương” bởi không chỉ quý hiếm mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Giá trị dinh dưỡng của cá ngừ đến từ các dưỡng chất thiết yếu như protein, omega-3, DHA, vitamin D và khoáng chất selen, magie, kẽm.

Bảo vệ tim mạch và giảm cholesterol

Trong thịt cá ngừ có hàm lượng omega-3 dồi dào góp phần giảm cholesterol xấu trong máu, hỗ trợ ngăn ngừa xơ vữa động mạch và hỗ trợ tim mạch hoạt động ổn định. Người cao tuổi ăn cá ngừ vây xanh thường xuyên sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tăng tuổi thọ.

Hỗ trợ ngăn ngừa ung thư

Các nghiên cứu cho thấy axit béo omega-3 trong cá ngừ có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư thận và ung thư ruột kết. Bên cạnh đó, hợp chất selen còn đóng vai trò như một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra.

Tăng cường chức năng gan và điều hòa huyết áp

Cá ngừ vây xanh chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho gan, giúp thanh lọc độc tố và cải thiện khả năng trao đổi chất. Đồng thời, các axit béo không bão hòa còn hỗ trợ điều hòa huyết áp, giảm căng thẳng mạch máu, từ đó phòng ngừa đột quỵ hiệu quả.

Hỗ trợ phát triển trí não ở trẻ em

DHA trong cá ngừ là dưỡng chất quan trọng giúp phát triển trí não và cải thiện khả năng ghi nhớ. Vì vậy, việc bổ sung cá ngừ vào thực đơn của trẻ nhỏ sẽ giúp tăng cường khả năng học tập và tập trung, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời.

Ăn cá ngừ đúng cách và an toàn

Cá ngừ là loại hải sản bổ dưỡng nhưng nếu không chế biến đúng cách có thể gây hại cho sức khỏe do nguy cơ nhiễm ký sinh trùng hoặc tồn dư thủy ngân.

Nên nấu chín kỹ để đảm bảo an toàn

Cách tốt nhất để loại bỏ ký sinh trùng trong cá ngừ là nấu chín hoàn toàn. Với các món ăn sống như sushi hoặc sashimi, cần sử dụng cá đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Cá ngừ sống nên được đông lạnh trước khi sử dụng theo các cách sau:

• Đóng băng ở -20°C hoặc thấp hơn trong 7 ngày.
• Đông lạnh ở -35°C hoặc thấp hơn rồi bảo quản ở nhiệt độ này trong 15 giờ.
• Đông lạnh ở -35°C hoặc thấp hơn rồi tiếp tục bảo quản ở -20°C trong ít nhất 24 giờ.

Sau khi cấp đông, cá nên được rã đông trong tủ lạnh trước khi chế biến để đảm bảo chất lượng và tiêu diệt hầu hết ký sinh trùng có hại.

Lưu ý khi tiêu thụ cá ngừ

Mặc dù cá ngừ rất giàu dinh dưỡng, tuy nhiên một số loại cá lớn hoặc có tuổi thọ cao có thể chứa lượng thủy ngân cao hơn mức cho phép. Do đó, không nên ăn quá thường xuyên hoặc ăn với lượng lớn trong cùng một bữa. Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh gan nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Nhiều người yêu thích cá ngừ vẫn băn khoăn về cách sử dụng và bảo quản cá sao cho an toàn. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp liên quan đến cá ngừ vây xanh.

Người bệnh tim mạch có nên ăn cá ngừ không?

Rất nên. Với hàm lượng omega-3 cao, cá ngừ giúp giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt và cải thiện lưu thông máu. Tuy nhiên, người bệnh nên ăn theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát lượng chất béo hấp thu.

Cá ngừ có chứa nhiều thủy ngân không?

Một số loài cá ngừ lớn, đặc biệt là cá ngừ vây xanh, có thể tích tụ thủy ngân trong quá trình sinh trưởng. Vì vậy, nên ăn với lượng hợp lý và kết hợp với các loại hải sản khác để giảm thiểu nguy cơ.

Cá ngừ vây xanh không chỉ là món ăn cao cấp trong ẩm thực mà còn là nguồn thực phẩm quý giá mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với hàm lượng omega-3, protein và vitamin dồi dào, loài cá này giúp bảo vệ tim mạch, tăng cường trí não và hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần chế biến đúng cách và ăn với lượng hợp lý để đảm bảo an toàn. Cá ngừ vây xanh xứng đáng là món quà dinh dưỡng tinh túy từ biển cả mà ai cũng nên thưởng thức ít nhất một lần trong đời.