Cách phân biệt dấu hiệu bệnh viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích

Viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích là hai trong số những bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến mà người dân thường gặp phải. Tuy nhiên, những triệu chứng và biểu hiện của hai bệnh này có thể rất tương đồng, khiến cho nhiều người gặp khó khăn trong việc phân biệt chúng. Tìm hiểu cách phân biệt dấu hiệu của hai bệnh này là điều cần thiết để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.

Hội chứng ruột kích thích là gì?

Hội chứng ruột kích thích hay còn gọi là hội chứng đại tràng co thắt, là một rối loạn chức năng ống tiêu hóa phổ biến nhất tại ruột già. Đây là một bệnh mãn tính, có thể tái phát nhiều lần, với các triệu chứng đường tiêu hóa mà không có bất kỳ tổn thương cơ thể hoặc thay đổi giải phẫu nào trên đại tràng.

Các nguyên nhân gây ra hội chứng này bao gồm:

• Tâm sinh lý như lo lắng, căng thẳng.
• Rối loạn tâm thần như trầm cảm, mất ngủ, và rối loạn giấc ngủ.
• Chế độ ăn uống không hợp lý với thực phẩm chứa chất độc hại hoặc thực phẩm hỏng.
• Tiền sử mắc các bệnh lý về đường ruột trước đây.
• Phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Sử dụng thuốc có chứa thành phần nội tiết hoặc mắc các bệnh lý nội tiết.
• Tính chất di truyền.

Viêm dạ dày là gì?

Viêm dạ dày là một bệnh lý ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày, khiến cho bề mặt này bị tổn thương. Tổn thương này có thể bao phủ cả lớp cơ niêm mạc dạ dày. Viêm dạ dày được chia thành hai loại chính là viêm dạ dày cấp và viêm dạ dày mạn tính, trong đó viêm dạ dày mạn tính thường gặp nhiều hơn trong thực tế lâm sàng.

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm dạ dày có thể là do nhiễm khuẩn, với nguyên nhân phổ biến nhất là nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). 

Ngoài ra, viêm dạ dày cũng có thể do các nguyên nhân khác như: 

• Bệnh lý tự miễn, dị ứng, sử dụng một số loại thuốc như aspirin, kháng sinh.
• Thói quen ăn uống không tốt như ăn không đúng giờ, ăn đêm, ăn nhiều đồ ăn cay nóng.
• Thời gian sinh hoạt bị đảo lộn, các yếu tố tâm lý, rối loạn thần kinh thực vật.
• Sử dụng quá nhiều rượu bia, thuốc lá, cà phê.

Phân biệt dấu hiệu bệnh viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích

Dưới đây là các triệu chứng lâm sàng của hội chứng ruột kích thích và viêm dạ dày:

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn ruột mạn tính, nó thường bao gồm đau bụng tái phát ít nhất một ngày mỗi tuần trong ít nhất 3 tháng gần đây. Triệu chứng đi kèm bao gồm thay đổi số lần đi tiêu, thay đổi hình dạng phân và các triệu chứng sau:

Đau bụng và khó chịu thường xuyên sau khi ăn hoặc khi căng thẳng.

• Thay đổi thói quen đi tiêu.
• Táo bón hoặc tiêu chảy đơn độc hoặc xen kẽ với nhau.
• Chướng bụng.

Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là một tổn thương thực thể tại niêm mạc dạ dày. Triệu chứng của viêm dạ dày bao gồm:

• Đau bụng thượng vị hoặc trên rốn, thường đi kèm với cảm giác nóng rát và khó chịu.
• Đau tăng lên trong hoặc sau khi ăn, đặc biệt là sau khi sử dụng rượu bia, đồ ăn có vị chua, cay.
• Cảm giác chướng bụng và đầy hơi.
• Buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt sau khi ăn. Nếu không còn thức ăn có thể nôn ra dịch chua hoặc máu.
• Chán ăn, cảm giác đắng miệng, miệng hôi, ăn không ngon miệng, khó tiêu.
• Rối loạn đại tiện như tiêu chảy hoặc táo bón.
• Bệnh nhân có thể có sốt từ vừa đến cao trong viêm dạ dày cấp.
• Bụng cồn cào, đặc biệt là khi đói hoặc lúc đi ngủ, gây khó ngủ.

Chẩn đoán cận lâm sàng viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích

Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng cho viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích được mô tả như sau:

Hội chứng ruột kích thích

Các phương pháp giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán cận lâm sàng khi nghi ngờ bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích:

• Công thức máu: Thông thường sử dụng để đưa ra kết quả bình thường.
• Xét nghiệm phân để tìm kiếm máu ẩn hoặc ký sinh trùng.
• Siêu âm hoặc cộng hưởng từ ổ bụng để phát hiện các khối u bất thường, dấu hiệu xâm lấn để giúp chẩn đoán phân biệt.
• Chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ bụng thường được sử dụng để chẩn đoán tổn thương thực thể đường ruột.
• Nội soi đại tràng để loại trừ các bệnh lý khác như polyp đại tràng, túi thừa đại tràng, ung thư đại tràng.
• Xét nghiệm sinh thiết và mô bệnh học.

Viêm dạ dày

Các phương pháp giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán cận lâm sàng khi nghi ngờ bệnh nhân mắc viêm dạ dày:

• Xét nghiệm để tìm vi khuẩn H. Pylori trong máu, phân hoặc hơi thở.
• Nội soi dạ dày tá tràng để ghi lại các hình ảnh hoặc dấu vết của viêm trên bề mặt niêm mạc dạ dày.
• Chụp X-Quang đường tiêu hóa có thể sử dụng thuốc cản quang để phát hiện các tổn thương trên dạ dày như loét, viêm...

Điều trị viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích

Có thể cải thiện điều trị hội chứng ruột kích thích và viêm dạ dày bằng cách thực hiện một số thay đổi về chế độ ăn uống và lối sống. 

Đối với hội chứng ruột kích thích: Bệnh nhân nên tránh ăn các loại thức ăn gây đầy hơi, chứa gluten, thực hiện các liệu pháp tâm lý và thư giãn, tập thể dục, uống đủ nước và duy trì thói quen sinh hoạt đúng giờ. Nếu cần, các loại thuốc điều trị táo bón, tiêu chảy, chống co thắt hoặc kháng sinh cũng có thể được sử dụng.

Đối với viêm dạ dày: Bệnh nhân nên ăn uống lành mạnh và hạn chế các loại đồ ăn cay, chua, quá mặn hoặc quá ngọt. Điều quan trọng là duy trì thói quen ăn uống đúng giờ, nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên và hạn chế sử dụng các loại thuốc kháng viêm hoặc kháng sinh. Nếu cần, các loại thuốc trung hòa axit, ức chế thụ thể H2, ức chế bơm proton, giảm co thắt cơ trơn hoặc bảo vệ niêm mạc dạ dày cũng có thể được sử dụng. Ngoài ra, điều trị H. Pylori theo phác đồ cũng là một phương pháp hiệu quả để điều trị viêm dạ dày.

Trên đây là một số gợi ý để phân biệt dấu hiệu của viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, để đưa ra chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị thích hợp, các bệnh nhân cần phải tìm đến bác sĩ chuyên khoa đường tiêu hóa để được khám và thăm khám kỹ càng. Chỉ với sự hỗ trợ của các chuyên gia y tế, chúng ta mới có thể đưa ra quyết định điều trị đúng đắn và mang lại sức khỏe tốt nhất cho bản thân.

Thúy Nguyễn

Nguồn tham khảo: vinmec.com