Chu trình bơm máu của tim và những điều bạn cần biết

Mỗi ngày trái tim chúng ta hoạt động hàng trăm nghìn lần, không ngừng bơm máu và oxy đi khắp cơ thể, giúp duy trì sự sống và hoạt động của mọi tế bào. Hoạt động này không chỉ là một quá trình cơ bản của cơ thể, mà còn là bí mật của sự sống. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về cơ chế hoạt động bơm máu của tim để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của chu trình này nhé.

Tim hoạt động như thế nào?

Hệ thống của trái tim chính là nguồn năng lượng quan trọng, đảm bảo sự đồng bộ giữa hoạt động của tâm thất và tâm nhĩ, từ đó thúc đẩy quá trình bơm máu qua tim theo chu trình đúng. Cơ chế này hoạt động nhờ vào các xung điện truyền đi một cách kỳ diệu theo một con đường cụ thể qua tim.

Ban đầu, các xung điện bắt đầu từ một nhóm tế bào chuyên biệt gọi là nút xoang (SA- nút trung tâm), tọa lạc ở tâm nhĩ phải. Nút SA có vai trò như một "bộ điều khiển tự nhiên" của nhịp tim, phát xung điện với tần số bình thường là 60 - 100 lần mỗi phút. Sau đó, các xung điện được truyền qua các cơ quanh vùng này, kích thích tâm nhĩ co bóp. Tại trung tâm của tim, nút nhĩ thất (AV) giữ vai trò quan trọng, làm chậm các tín hiệu điện trước khi chúng tiếp tục vào tâm thất, để tạo ra một khoảng thời gian đủ để tâm nhĩ co lại trước khi tâm thất hoạt động. Mạng His-Purkinje là một hệ thống của các sợi gửi xung điện, giúp truyền xung điện đến các cơ tim thất, kích thích chúng co bóp.

Khi ở trạng thái nghỉ ngơi, nhịp đập của tim dao động khoảng từ 50 đến 99 lần mỗi phút. Tuy nhiên, khi tập thể dục, đang sốt, sử dụng một số loại thuốc hoặc gặp những tình huống gây căng thẳng, tâm lý, tim có thể đập nhanh hơn so với bình thường (hơn 100 nhịp/phút).

Hoạt động bơm máu của tim như thế nào?

Khi tim hoạt động, nó bơm máu qua một hệ thống mạch máu được gọi là hệ tuần hoàn. Các mạch này đều đàn hồi và chứa các ống cơ mang máu đến tất cả các phần của cơ thể.

Máu không chỉ là một phần không thể thiếu của cơ thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong duy trì sự sống. Bên cạnh việc mang oxy tươi từ phổi và cung cấp chất dinh dưỡng đến các mô của cơ thể, máu còn loại bỏ các chất thải như carbon dioxide khỏi cơ thể. Quá trình này là cực kỳ quan trọng để duy trì sự sống và tăng cường sức khỏe cho mọi bộ phận của cơ thể.

Hệ thống mạch máu của cơ thể gồm ba loại mạch chính:

• Động mạch: Được bắt đầu bởi động mạch chủ, là những đường ống lớn rời khỏi trái tim. Động mạch chủ mang máu giàu oxy từ tim đến mọi cơ quan và mô trong cơ thể. Sau đó, chúng phân nhánh thành các nhánh nhỏ hơn và nhỏ hơn nữa khi chuyển máu từ tim đến các bộ phận của cơ thể.
• Mao mạch: Là những mạch máu nhỏ, mỏng được nối liền với cả động mạch và tĩnh mạch. Mạch máu này có thành mạch mỏng, cho phép oxy, chất dinh dưỡng, carbon dioxide và các chất thải khác di chuyển ra từ các tế bào của các cơ quan trong cơ thể.
• Tĩnh mạch: Đưa máu trở về tim, tĩnh mạch chứa máu có hàm lượng oxy thấp hơn và giàu chất thải, sẽ được loại bỏ hoặc đào thải ra khỏi cơ thể. Khi tiến gần đến trái tim, các tĩnh mạch trở nên lớn hơn. Các tĩnh mạch chủ cao chính là các tĩnh mạch lớn mang máu từ đầu và cánh tay về tim, trong khi các tĩnh mạch chủ dưới đưa máu từ bụng và chân trở về tim.

Đây là hệ thống mạch máu lớn của cơ thể gồm động mạch, tĩnh mạch và mao mạch, với chiều dài vượt quá 60.000 dặm. Với độ dài này, chúng có thể đi vòng quanh trái đất hơn hai lần.

Chu trình bơm máu qua tim

Bên phải và bên trái của tim hoạt động đồng bộ để đảm bảo sự liên tục của quá trình này, khiến cho máu luôn lưu thông đều đặn đến tim, phổi và cơ thể.

Bên phải của tim

Máu từ cơ thể chảy vào tim qua hai tĩnh mạch lớn, tĩnh mạch chủ dưới và trên và đưa máu nghèo oxy vào tâm nhĩ phải của tim. Khi tâm nhĩ phải co lại, máu chảy từ nó vào tâm thất phải thông qua van ba lá.

Khi tâm thất phải đầy, van ba lá đóng lại để ngăn máu chảy ngược vào tâm nhĩ trong khi tâm thất co lại. Sau đó, máu rời khỏi tim thông qua van động mạch phổi, đi qua động mạch phổi và vào phổi để được oxy hóa. Máu được oxy hóa này sau đó quay trở lại tim thông qua tĩnh mạch phổi.

Bên trái của tim

Tĩnh mạch phổi đưa máu giàu oxy từ phổi vào tâm nhĩ trái của tim. Khi tâm nhĩ trái co lại, máu chảy từ nó vào tâm thất trái thông qua van hai lá.

Khi tâm thất trái đầy, van hai lá đóng ngăn máu chảy ngược vào tâm nhĩ khi tâm thất co lại. Khi tâm thất trái co lại, máu rời khỏi tim qua van động mạch chủ và đi vào cơ thể.

Quá trình bơm máu của tim đóng vai trò cực kỳ quan trọng, đảm bảo sự lưu thông của máu và việc cung cấp oxy và dưỡng chất đến từng tế bào, mô trong cơ thể. Từ những nguyên lý cơ bản nhưng phức tạp của hệ thống tuần hoàn máu này, chúng ta có thể nhìn thấy sự hoàn hảo và sự kết nối giữa các bộ phận trong cơ thể. Hãy giữ cho trái tim của mình luôn khoẻ mạnh bằng cách duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp phòng tránh khi cần thiết, để tim luôn hoạt động mạnh mẽ và hiệu quả trong suốt cuộc đời.

Xem thêm: Tìm hiểu quy trình và kỹ thuật truyền máu