Lấy ven truyền nước: Chỉ định, quy trình thực hiện và lưu ý cần biết

Truyền nước (truyền dịch) nhằm bổ sung các khoáng chất cho cơ thể là một việc không còn xa lạ với nhiều người. Nhiều người thường nghĩ ngay đến việc truyền nước khi có dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn, sốt cao… để cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể thay vì uống thuốc. Vậy quy trình lấy ven truyền nước như thế nào? Cần lưu ý những gì khi thực hiện thủ thuật lấy ven truyền nước?

Khái niệm về lấy ven truyền nước

Lấy ven truyền nước là việc đưa dung dịch nước muối sinh lý, dung dịch glucose hoặc các dung dịch khác vào cơ thể thông qua một ống nhựa có đầu kim, thường là kim tiêm được đưa vào tĩnh mạch để giúp duy trì hoặc điều chỉnh lượng nước trong cơ thể. Thủ thuật lấy ven truyền nước thường được sử dụng trong các trường hợp mất nước, cơ thể cần bổ sung nước nhanh chóng hoặc khi người bệnh không thể uống trực tiếp.

Truyền nước hay còn được gọi là truyền dịch, là hoạt động đưa nguồn nước có chứa các chất dinh dưỡng đi vào cơ thể thông qua đường tĩnh mạch. Lúc này, nước cất sẽ hòa quyện với các dưỡng chất khác có trong dung dịch để tạo ra chất dinh dưỡng có tác dụng nâng cao sức khoẻ của người bệnh, hỗ trợ phục hồi sức khỏe nhanh chóng.

Lấy ven truyền nước được chỉ định trong trường hợp nào?

Việc lấy ven truyền nước thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Mất nước - điện giải nặng: Bệnh nhân bị mất nước và các chất điện giải do tiêu chảy, nôn mửa hoặc sốt cao kéo dài. Lúc này, việc bổ sung nước và điện giải qua tĩnh mạch là rất quan trọng để duy trì sự ổn định của cơ thể.
• Hỗ trợ điều trị khi không thể uống nước: Trong các trường hợp bệnh nhân không thể uống nước do vết thương ở miệng - thực quản, chấn thương nặng, phẫu thuật lớn, tình trạng hôn mê hoặc mắc bệnh nặng khiến họ không thể tự nuốt.
• Chẩn đoán và điều trị bệnh lý: Khi bệnh nhân cần phải truyền thuốc, huyết thanh hoặc các chất dinh dưỡng qua tĩnh mạch.
• Bổ sung dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch: Với những bệnh nhân không thể ăn uống bình thường, việc cung cấp các chất dinh dưỡng qua tĩnh mạch là rất cần thiết.

Quy trình lấy ven truyền nước như thế nào?

Để thực hiện thủ thuật lấy ven truyền nước một cách an toàn, quy trình cần phải được thực hiện đúng chuẩn và tuân thủ các bước nghiêm ngặt. Các bước cơ bản khi lấy ven truyền nước như sau:

Chuẩn bị

Những điều cần chuẩn bị trước khi thực hiện thủ thuật lấy ven truyền nước, bao gồm:

• Xác định chỉ định truyền nước: Trước khi thực hiện thủ thuật, bác sĩ cần xác định tình trạng mất nước của bệnh nhân và các chỉ định cần truyền dịch. Điều này bao gồm việc xét nghiệm lượng chất điện giải trong cơ thể, khả năng hấp thu nước của bệnh nhân và các yếu tố sức khỏe khác.
• Chuẩn bị dụng cụ: Bao gồm kim tiêm, ống truyền dịch, dung dịch truyền (nước muối sinh lý, glucose hoặc dung dịch điện giải), bông gòn, băng keo y tế và găng tay vô trùng.
• Vệ sinh tay và chuẩn bị môi trường vô trùng: Đây là bước rất quan trọng để tránh tình trạng nhiễm trùng cho bệnh nhân. Cần rửa tay sạch sẽ và đeo găng tay vô trùng.

Thực hiện

Khi đã chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và sát khuẩn tay thường quy, nhân viên y tế sẽ thực hiện lấy ven truyền nước theo các bước sau đây:

• Chọn vị trí lấy ven: Thường chọn các tĩnh mạch lớn ở cẳng tay hoặc mu bàn tay. Bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ xác định vị trí tĩnh mạch dễ dàng nhìn thấy hoặc sờ thấy.
• Dùng kim chọc ven: Sau khi vệ sinh vùng da sẽ chọc ven, kim tiêm được đưa vào tĩnh mạch. Việc chọc ven cần thực hiện một cách nhẹ nhàng, tránh gây tổn thương các mô xung quanh.
• Cố định kim và nối với ống truyền: Sau khi kim tiêm đã vào đúng tĩnh mạch, cần cố định kim và nối ống truyền nước vào để dung dịch chảy vào cơ thể. Hệ thống truyền dịch phải được mở khóa và điều chỉnh sao cho dung dịch chảy đều và ổn định.
• Quan sát tình trạng bệnh nhân: Trong suốt quá trình truyền nước, cần theo dõi tình trạng của bệnh nhân, nhất là sự thay đổi về huyết áp, nhiệt độ cơ thể và các dấu hiệu dị ứng nếu có.

Kết thúc

Sau khi đã truyền dịch xong, nhân viên y tế cần:

• Ngừng truyền dịch: Khi đã hoàn thành liệu trình truyền dịch theo chỉ định, nhân viên y tế sẽ ngừng dòng chảy của dung dịch và rút kim ra khỏi tĩnh mạch.
• Băng lại vết chọc ven: Sau khi rút kim, một bông gòn được áp lên vết chọc và băng lại để cầm máu và tránh nhiễm trùng.
• Dọn dẹp dụng cụ: Các dụng cụ sử dụng phải được dọn dẹp và xử lý đúng cách để tránh nhiễm trùng.

Những lưu ý cần biết khi lấy ven truyền nước

Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi lấy ven truyền nước, cụ thể là:

• Vị trí lấy ven: Chọn lựa vị trí chọc ven rất quan trọng. Tĩnh mạch cẳng tay và mu bàn tay là những lựa chọn phổ biến vì dễ dàng xác định và có thể thực hiện một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu các tĩnh mạch này bị khó khăn hoặc đã bị tổn thương, bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ phải tìm các vị trí khác như các tĩnh mạch ở cánh tay hoặc cổ.
• Kiểm soát tốc độ truyền dịch: Việc kiểm soát tốc độ truyền dịch là rất quan trọng. Truyền quá nhanh có thể gây ra tình trạng quá tải dịch, dẫn đến suy tim, phù nề hoặc rối loạn điện giải. Do đó, bác sĩ cần điều chỉnh tốc độ truyền dịch phù hợp với tình trạng của bệnh nhân.
• Theo dõi dấu hiệu phản ứng dị ứng: Một số bệnh nhân có thể bị dị ứng với các dung dịch truyền dịch hoặc bị phản ứng với kim chọc ven. Những dấu hiệu như sưng, đỏ, đau hoặc mẩn ngứa tại vị trí chọc ven cần được theo dõi chặt chẽ. Nếu bệnh nhân có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần ngừng thủ thuật và xử lý kịp thời.
• Nhiễm trùng tại vị trí lấy ven: Mặc dù việc chọc ven được thực hiện trong điều kiện vô trùng, tuy nhiên nếu không cẩn thận, vùng lấy ven có thể bị nhiễm trùng. Dấu hiệu nhiễm trùng có thể bao gồm đỏ, sưng, đau tại chỗ hoặc sốt. Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, cần can thiệp kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.
• Dung dịch truyền phù hợp: Không phải tất cả các dung dịch đều phù hợp với mọi tình trạng của bệnh nhân. Dung dịch truyền cần phải được chọn lựa kỹ càng tùy theo nhu cầu của cơ thể người bệnh, chẳng hạn như dung dịch muối sinh lý cho trường hợp mất nước hoặc dung dịch glucose cho bệnh nhân hạ đường huyết.

Lấy ven truyền nước là một thủ thuật quan trọng trong y tế, giúp bổ sung nước và điện giải nhanh chóng cho bệnh nhân trong các trường hợp mất nước nghiêm trọng hoặc khi cơ thể không thể hấp thu qua đường uống. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, việc thực hiện thủ thuật này cần phải tuân thủ các quy trình nghiêm ngặt, từ chuẩn bị dụng cụ, xác định chỉ định đến theo dõi bệnh nhân trong suốt quá trình thực hiện.