Có nên ngâm đậu xanh qua đêm không? Lợi ích và nguy cơ bạn cần biết

Đậu xanh là loại hạt giàu dinh dưỡng, được dùng để nấu từ món mặn đến món ngọt. Nhiều người vẫn thắc mắc có nên ngâm đậu xanh để qua đêm không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu lợi ích thật sự của việc ngâm đậu xanh qua đêm, và cách ngâm đúng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Có nên ngâm đậu xanh qua đêm không? Lợi ích là gì?

Ngâm đậu xanh trước khi nấu là thói quen phổ biến của nhiều gia đình, nhưng nhiều người vẫn băn khoăn liệu việc ngâm qua đêm có thực sự cần thiết và mang lại lợi ích gì cho sức khỏe. Thực tế, ngâm đậu xanh đúng cách không chỉ giúp hạt mềm hơn, hỗ trợ hệ tiêu hóa, đặc biệt với người lớn tuổi hoặc người có dạ dày nhạy cảm.

Giúp dễ tiêu hóa hơn, giảm đầy bụng

Có nên ngâm đậu xanh qua đêm hay không? Câu trả lời là có vì trải qua quá trình ngâm, đậu xanh giảm hàm lượng raffinose và oligosaccharide. Đây là những loại đường khó tiêu, thường gây đầy hơi và khó chịu cho dạ dày. Khi các chất này được loại bỏ bớt, hệ tiêu hóa sẽ nhẹ nhàng hơn, hạn chế tình trạng đầy bụng khó tiêu sau khi ăn. Điều này đặc biệt quan trọng cho người lớn tuổi hoặc những người có dạ dày nhạy cảm, giúp ăn uống dễ chịu mà vẫn tận dụng tối đa dinh dưỡng của đậu.

Tăng giá trị dinh dưỡng

Quá trình ngâm kích hoạt enzyme phytase trong hạt đậu, làm giảm hàm lượng phytate - một hợp chất cản trở hấp thu khoáng chất như canxi, sắt và kẽm. Nhờ đó, cơ thể hấp thu khoáng chất từ chế độ ăn uống tốt hơn.

Tăng độ mềm, bùi, ngon miệng khi chế biến

Ngâm đậu xanh giúp hạt hút nước, nở đều và mềm hơn, nhờ đó thời gian nấu nhanh hơn. Hạt mềm, giữ nguyên vị bùi và mùi thơm tự nhiên, phù hợp để nấu chè, cháo, món hầm hoặc đồ ngọt. Ngoài ra, việc ngâm còn giúp loại bỏ một phần vị chát tự nhiên của hạt đậu, đặc biệt là đậu xanh nguyên vỏ, khiến món ăn dễ thưởng thức hơn và hấp dẫn khẩu vị hơn.

Hỗ trợ kiểm soát đường huyết

Sau khi ngâm, cấu trúc tinh bột trong hạt đậu xanh thay đổi, giúp cơ thể tiêu hóa từ từ hơn. Nhờ đó, tốc độ giải phóng đường vào máu ổn định hơn so với đậu không ngâm. Điều này tốt cho những ai đang cần kiểm soát đường huyết như những người bị tiền tiểu đường, tiểu đường thai kỳ, tiểu đường tuýp II.

Ngâm giúp làm sạch đậu tốt hơn

Ngâm đậu xanh trước khi nấu giúp loại bỏ bụi bẩn, tạp chất và những hạt lép nổi lên trên bề mặt, khiến việc làm sạch trở nên dễ dàng hơn. Đồng thời, quá trình ngâm cũng giúp loại bỏ phần nào vi khuẩn, nấm mốc hoặc dư lượng hóa chất còn bám trên vỏ hạt, đảm bảo đậu an toàn hơn khi chế biến.

Nguy cơ nếu ngâm đậu xanh quá lâu hoặc không đúng cách

Mặc dù ngâm đậu xanh trước khi chế biến mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu thực hiện sai cách, có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe.

Nguy cơ vi khuẩn và nấm mốc phát triển

Nhiều người băn khoăn có nên ngâm đậu xanh qua đêm hay không vì cho rằng việc này có thể làm vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Ngâm đậu xanh ở nhiệt độ phòng quá 8 giờ là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi mạnh. Ngoài ra, nấm mốc cũng có thể hình thành trên bề mặt hạt, tạo ra độc tố tiềm ẩn. Nếu ăn phải, những hạt đậu này có thể gây rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, đau bụng hoặc thậm chí ngộ độc nhẹ.

Mất chất dinh dưỡng nếu ngâm quá lâu

Một số vitamin nhạy cảm như vitamin B1 có thể giảm nếu ngâm đậu quá lâu, đặc biệt ở nhiệt độ cao. Điều này khiến giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của hạt đậu xanh giảm đi phần nào.

Nguy cơ mọc mầm không kiểm soát

Ngâm đậu lâu trong môi trường ấm ẩm có thể kích thích hạt nảy mầm mạnh. Những hạt nảy mầm quá mức có vị hơi đắng, không phù hợp để chế biến món ăn. Do đó, bạn cần kiểm soát thời gian và điều kiện ngâm đậu xanh qua đêm để tránh tình trạng này.

Cách ngâm đậu xanh qua đêm an toàn cho sức khỏe

Có nên ngâm đậu xanh qua đêm hay không đến đây có lẽ bạn đã biết. Ngâm đậu xanh đúng cách không chỉ giúp hạt mềm, nấu nhanh mà còn đảm bảo an toàn vệ sinh và giữ nguyên dinh dưỡng. Và dưới đây là hướng dẫn chi tiết khi bạn muốn ngâm đậu xanh qua đêm:

Rửa sạch đậu trước khi ngâm

Trước khi ngâm, đậu xanh cần được vo kỹ vài lần dưới nước lạnh để loại bỏ bụi bẩn, cát, tạp chất và các hạt lép. Việc này giúp các chất bẩn, vi khuẩn còn sót lại trên bề mặt hạt đậu không xâm nhập vào bên trong khi hạt đậu nở ra.

Sử dụng nước sạch, nguội để ngâm

Khi ngâm đậu xanh, bạn nên dùng nước lọc hoặc nước đã đun sôi để nguội để đảm bảo vệ sinh. Tỷ lệ lý tưởng là khoảng 3 - 4 phần nước cho 1 phần đậu, giúp hạt ngấm đủ nước, mềm đều. Nếu ngâm qua đêm trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, bạn có thể thay nước thường xuyên.

Thời gian ngâm hợp lý

Bạn nên ngâm đậu xanh từ 6 - 8 giờ, hoặc tối đa 12 giờ nếu để trong tủ lạnh. Tuyệt đối không ngâm quá lâu ở nhiệt độ phòng, vì đây là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển.

Dấu hiệu đậu xanh ngâm qua đêm bị hỏng

Trước khi sử dụng đậu xanh đã ngâm qua đêm, bạn cần chú ý quan sát kỹ để phát hiện những dấu hiệu hư hỏng như:

• Nếu đậu xanh ngâm qua đêm bốc lên mùi chua, mùi hăng hay bất cứ mùi khó chịu nào khác, đây là dấu hiệu đậu đã bắt đầu lên men hoặc bị vi khuẩn phát triển.
• Khi nhìn thấy bọt khí nổi lên trên bề mặt nước ngâm, điều này chứng tỏ có quá trình lên men đang diễn ra, không nên sử dụng để chế biến.
• Nếu hạt đậu chuyển sang màu xỉn, thâm đen hoặc không đều màu so với ban đầu, đậu đã bị hỏng.
• Sự xuất hiện của mốc trên hạt hoặc trên bề mặt nước ngâm là dấu hiệu rõ ràng đậu đã hỏng.
• Khi nước chuyển từ trong suốt sang đục hoặc có nhớt, điều này báo hiệu vi sinh vật đang phát triển mạnh, không còn an toàn để ăn.

Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã giải đáp được thắc mắc có nên ngâm đậu xanh qua đêm không. Việc ngâm đậu xanh qua đêm có thể mang lại lợi ích nếu thực hiện đúng cách, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu bảo quản sai nhiệt độ hoặc để quá lâu. Biết rõ cách ngâm đúng chuẩn sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích đậu xanh để chăm sóc sức khỏe gia đình.