Đau bụng bên phải: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Bất cứ triệu chứng bất thường nào xuất hiện trên cơ thể của bạn cũng đều là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe của bạn có vấn đề, bao gồm hiện tượng đau bụng bên phải. Bằng cách hiểu các nguyên nhân tiềm ẩn gây đau bụng bên phải và tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời, bạn có thể thực hiện các bước cần thiết để bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc của mình.

Vùng bụng của cơ thể con người gồm những thành phần nào?

Bụng con người chúng ta bao gồm chín thành phần, mỗi thành phần đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống tiêu hóa và sinh sản.

• Vùng trên rốn: Dạ dày, đại tràng ngang, tụy, thùy gan trái;
• Vùng quanh rốn: Ruột non;
• Vùng dưới rốn: Bàng quang, tử cung;
• Vùng dưới sườn phải: Tá tràng, gan, túi mật, thận phải;
• Vùng mạn sườn phải: Đại tràng trên, niệu quản phải;
• Hố chậu trái: Đại tràng sigma, vòi trứng và buồng trứng.

Hiểu được vị trí và chức năng của từng bộ phận này có thể giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý liên quan. Ví dụ, đau ở bụng trên bên phải có thể do sỏi mật, trong khi đau ở bụng dưới bên trái có thể là triệu chứng của viêm ruột thừa.

Nếu bạn bị đau bụng không rõ nguyên nhân, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Bác sĩ chuyên khoa có thể khám và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp dựa trên các triệu chứng cụ thể và vị trí cơn đau của bạn.

Hãy nhớ rằng cơ thể bạn là một cỗ máy phức tạp với nhiều bộ phận chuyển động, bao gồm cả các cơ quan quan trọng ở vùng bụng. Do vậy, việc biết vị trí và cách thức hoạt động của các bộ phận có thể giúp bạn chăm sóc sức khỏe của mình tốt hơn và có thể phát hiện ra các vấn đề trước khi chúng trở nên nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân đau bụng bên phải

Đau bụng bên phải theo từng khu vực thì sẽ do những nguyên nhân khác nhau như sau:

Đau bụng bên phải phía trên

Đau quặn thắt ở vùng bụng trên bên phải có thể là dấu hiệu của các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng cần được thăm khám và điều trị ngay lập tức. 

Nguyên nhân gây đau bụng bên phải phía trên có thể khác nhau, nhưng thường là dấu hiệu của một số tình trạng phổ biến sau đây:

Bệnh gan

Bệnh gan có thể gây đau nhẹ, đau âm ỉ ở vùng bụng trên bên phải. Viêm gan và ung thư gan là hai trong số các bệnh về gan phổ biến nhất có thể gây đau ở khu vực này. Nếu bạn đang bị sụt cân không rõ nguyên nhân, mắt hoặc da vàng, chán ăn, mệt mỏi hoặc suy nhược cùng với xuất hiện cơn đau, thì điều quan trọng là bạn phải đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để có hướng xử lý.

Tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng đường mật hoặc túi mật

Đau ở vùng bụng trên bên phải cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng đường mật hoặc túi mật. Tình trạng này có thể gây đau quặn, đau nhói hoặc đau ở xương bả vai. Cơn đau có thể xuất hiện theo từng đợt và nặng hơn sau mỗi lần tái phát. Nếu bạn bị rối loạn tiêu hóa, thở nhanh, đánh trống ngực, sốt hoặc các triệu chứng khác cùng với cơn đau, bạn nên đi khám ngay lập tức.

Đau ruột già

Đau ở ruột già cũng có thể gây khó chịu ở vùng bụng trên bên phải. Tình trạng này có thể gây ra cảm giác căng tức bụng và có thể kèm theo tiêu chảy hoặc táo bón. Sau khi đi đại tiện, người bệnh có thể cảm thấy bớt khó chịu và bụng nhẹ hơn.

Đau thận phải

Đau lưng bên phải lan xuống bụng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơn đau quặn thận bên phải. Tình trạng này có thể do sỏi thận, viêm bể thận hoặc các bệnh nghiêm trọng khác gây ra. Điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn gặp phải loại đau này.

Đau bụng bên phải phía dưới

Trường hợp bạn bị đau bụng dưới bên phải, đó có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng sau đây:

Viêm ruột thừa

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau bụng dưới bên phải là viêm ruột thừa. Nếu bạn đang trải qua cơn đau âm ỉ quanh rốn, ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn và di chuyển xuống vùng bụng dưới bên phải, bạn có thể bị viêm ruột thừa. Các triệu chứng khác bao gồm đau thắt hoặc đau nhói khi ho hoặc vận động, sốt và rối loạn tiêu hóa.

Bệnh đại tràng

Nếu cơn đau bụng của bạn bắt nguồn từ phía bên phải dưới rốn, bạn có thể có một tổn thương gần manh tràng. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh viêm ruột (IBD). Cùng với cơn đau nhói ở vùng bụng dưới bên phải, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi, suy nhược, ngủ kém, giảm trí nhớ và sốt. Bạn cũng có thể đi ngoài ra máu và đau khi ấn dọc theo khung đại tràng.

Viêm bàng quang

Đau bụng bên phải phía dưới cũng có thể là triệu chứng của viêm bàng quang. Tình trạng này có đặc điểm là đi tiểu buốt, cuối dòng nước tiểu có mủ, tiểu ra máu và đau nhẹ vùng mu trên bên phải hoặc bụng dưới bên phải khi bàng quang căng. Phụ nữ cũng có thể bị đau ở âm hộ và niệu đạo, cơn đau có thể giảm bớt hoặc hết sau khi đi tiểu. Nếu bạn đi tiểu thường xuyên và bị sốt, bạn có thể bị viêm bàng quang.

Bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ nếu bị đau bụng bên phải phía dưới, đặc biệt là không được bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo để tránh trường hợp kéo dài làm bệnh càng nghiêm trọng hơn.

Đau bụng dưới bên phải ở nữ giới

Nếu bạn là phụ nữ, điều quan trọng là không được bỏ qua triệu chứng đau bụng bên phải phía dưới. Có một số nguyên nhân tiềm ẩn gây đau bụng dưới bên phải ở phụ nữ:

• Đau bụng kinh: Đây là một loại đau bình thường xảy ra trong thời kỳ kinh nguyệt. Cơn đau có thể bắt nguồn từ vùng bụng dưới bên phải.
• Mang thai ngoài tử cung: Nếu bạn cảm thấy đau dữ dội ở vùng bụng dưới, đó có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung. Điều này xảy ra khi trứng đã thụ tinh làm tổ bên ngoài tử cung, thường là trong ống dẫn trứng. Mang thai ngoài tử cung là một trường hợp cấp cứu y tế và cần được chú ý ngay lập tức.
• Viêm ống dẫn trứng: Viêm ống dẫn trứng có thể gây đau ở vùng bụng dưới bên phải, có thể nặng hơn khi giao hợp.

• U nang buồng trứng: Nếu bạn bị u nang buồng trứng bên phải, nó có thể gây đau ở vùng bụng dưới bên phải. Tương tự, u nang buồng trứng bên trái có thể gây đau ở bên trái.
• Lạc nội mạc tử cung: Đây là tình trạng mô thường lót bên trong tử cung phát triển bên ngoài tử cung, gây chảy máu kinh nguyệt nặng và đau bụng dữ dội khi hành kinh.
• U xơ tử cung: Đây là những khối u lành tính phát triển trong hoặc xung quanh tử cung. Các triệu chứng có thể bao gồm đau bụng dưới âm ỉ, chảy máu kinh nguyệt nặng và kinh nguyệt không đều.
• Ung thư buồng trứng: Mặc dù hiếm gặp nhưng ung thư buồng trứng có thể gây đau bụng dưới bên phải hoặc bên trái. Nếu bạn đang bị đau dữ dội, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ và được chẩn đoán chính xác.
• Bệnh viêm vùng chậu: Đây là tình trạng nhiễm trùng cơ quan sinh sản, bao gồm tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng. Nó có thể gây đau ở bụng dưới bên phải, cũng như sốt và tiết dịch âm đạo.

Đau bụng dưới bên phải ở nam giới

Ở nam giới, nếu đau bụng bên phải phía dưới thì đó có thể là dấu hiệu của một số bệnh, điển hình như xoắn tinh hoàn và thoát vị bẹn.

Khi tinh hoàn bị xoắn có thể gây ra những cơn đau dữ dội đột ngột ở vùng bụng dưới bên phải. Tình trạng này là một trường hợp cấp cứu y tế và cần được chú ý ngay lập tức. Ngoài đau bụng, các triệu chứng xoắn tinh hoàn có thể bao gồm sưng, đỏ và đau ở bìu. Trì hoãn điều trị có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn cho tinh hoàn, vì vậy điều cần thiết là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt.

Một nguyên nhân phổ biến khác gây đau bụng bên phải ở nam giới là thoát vị bẹn. Tình trạng này xảy ra khi một phần của ruột hoặc mỡ mạc treo nhô ra qua một điểm yếu ở thành bụng. Các triệu chứng của thoát vị bẹn có thể bao gồm khối phồng ở vùng bẹn, đau hoặc khó chịu khi nâng vật nặng và cảm giác nóng rát hoặc nhức nhối ở chỗ phồng. Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất đối với thoát vị bẹn và việc điều trị chậm trễ có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Làm gì khi đau bụng bên phải?

Đầu tiên, nếu cơn đau của bạn là do nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị. Điều quan trọng là phải dùng thuốc kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo rằng nhiễm trùng được điều trị hoàn toàn và không quay trở lại.

Nếu cơn đau bụng bên phải của bạn là do viêm ruột thừa, viêm bàng quang, thai ngoài tử cung, u nang buồng trứng, viêm ống dẫn trứng hoặc các tình trạng nghiêm trọng khác thì có thể cần phải phẫu thuật. Trong những trường hợp này, tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn.

Đối với những người bị đau bụng bên phải tái phát hoặc từng cơn, đó có thể là dấu hiệu của bệnh đại tràng. Trong trường hợp này, có thể cần phải nội soi để xác định nguyên nhân cơ bản và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.

Điều quan trọng cần lưu ý là nếu bạn bị đau bụng không rõ nguyên nhân thì cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp. Tránh mua thuốc không kê đơn mà không hỏi ý kiến ​​chuyên gia y tế, vì nó có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

Tóm lại, đau bụng bên phải có thể là một triệu chứng đáng lo ngại, nhưng điều quan trọng là phải đi khám và điều trị đúng cách để tránh các biến chứng nặng hơn. Cho dù đó là do nhiễm trùng, tình trạng nghiêm trọng hay bệnh đại tràng, có nhiều lựa chọn điều trị khác nhau và bác sĩ sẽ giúp xác định phương án điều trị mang lại hiệu quả tốt nhất cho bạn.

Phúc Khang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp