Dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông và các biến chứng nguy hiểm

Đĩa đệm là phần quan trọng nằm giữa các đốt sống với nhân nhầy và được bao xung quanh bởi lớp vỏ. Trong trạng thái bình thường, bộ phận này có vai trò chịu áp lực do cột sống đè lên, giảm xóc, đồng thời tạo sự mềm dẻo cho cột sống giúp cơ thể di chuyển và uốn cong. Tuy nhiên, vì một vài nguyên nhân nào đó khiến nhân nhầy của đĩa đệm bị chệch ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép lên các rễ thần kinh gây ra nhiều triệu chứng tê bì, đau nhức, ảnh hưởng khả năng vận động.

Tình trạng thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào của cột sống, trong đó thoát vị đĩa đệm mông là rất phổ biến. Theo thống kê, có khoảng 35% người Việt Nam mắc các bệnh lý về cột sống như vẹo cột sống, đau cột sống, thoát vị đĩa đệm,… Tuy nhiên, số người phát hiện sớm và điều trị kịp thời chiếm tỷ lệ rất thấp. Nguyên nhân là do người bệnh không hiểu rõ về dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông và thường chủ quan cho rằng đó là bệnh của người già.

Tìm hiểu chung về thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng chấn thương thường gặp ở cột sống. Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi đĩa đệm bị rách khiến nhân nhầy đĩa đệm chệch ra khỏi vị trí, đâm xuyên qua dây chằng và chèn ép vào các rễ thần kinh. Tình trạng này gây ra các cơn đau nhức, tê bì lan từ thắt lưng đến mông rồi xuống chân.

Bất kỳ vị trí cột sống nào cũng có thể bị thoát vị đĩa đệm. Trong đó, 2 dạng thoát vị đĩa đệm phổ biến nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và thoát vị đĩa đệm cổ. Đây là 2 vị trí chịu nhiều ảnh hưởng nhất từ thói quen sinh hoạt hàng ngày. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thường gây ra triệu chứng tại vị trí thắt lưng, mông và các khu vực xung quanh. Vì thế nhiều người còn gọi là thoát vị đĩa đệm mông.

Trước khi tìm hiểu các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông, chúng ta hãy xem xét nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm có thể do tình trạng lão hóa (thoái hóa đĩa đệm), do vận động quá sức, làm việc sai tư thế, chấn thương thể thao, tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt,...

Ngoài ra, một số đối tượng có nguy cơ cao gặp dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông như:

• Người thừa cân, béo phì: Cân nặng quá lớn sẽ khiến cột sống chịu nhiều áp lực, đẩy nhanh quá trình thoái hóa đĩa đệm.
• Người thường xuyên đứng và ngồi khi làm việc: Nhân viên văn phòng, thợ may, lễ tân, tài xế, công nhân trong nhà máy,... đều là những đối tượng có nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cao do phải đứng, ngồi trong thời gian dài.
• Người lao động chân tay, bê vác nặng: Đây là những đối tượng rất dễ bị thoát vị đĩa đệm ngay cả khi còn trẻ. Nguyên nhân là do việc bê vác nặng hay vận động sai tư thế có thể khiến cột sống bị chấn thương, dẫn đến thoát vị đĩa đệm.
• Người thường xuyên sử dụng bia, rượu, thuốc lá: Nguyên nhân là do các chất độc hại trong bia, rượu, chất kích thích có thể là đến thoái hóa đĩa đệm, cản trở khả năng hồi phục sau chấn thương cột sống.

Chúng ta thường nghĩ thoát vị đĩa đệm chỉ xảy ra ở người cao tuổi do lão hóa nhưng thực tế không phải vậy. Bệnh có thể gặp ở người dưới 30 tuổi chiếm 6,8% và tỷ lệ này đang có xu hướng tăng lên hàng năm. Tình trạng thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh dẫn đến cơn đau khó chịu, cản trở khả năng vận động. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, người bị thoát vị đĩa đệm có thể trở nên tàn phế suốt đời.

Dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông điển hình

Nhận biết sớm các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông góp phần quan trọng đến hiệu quả điều trị và khả năng hồi phục của người bệnh. Một số dấu hiệu cho thấy bạn có khả năng bị thoát vị đĩa đệm như:

• Đau thắt lưng: Dấu hiệu điển hình của thoát vị đĩa đệm mông là đau nhói vùng lưng dưới, sau đó cơn đau sẽ lan dần xuống một bên mông, bắp chân và bàn chân.
• Cột sống bị biến dạng: Triệu chứng này biểu hiện ở việc người bệnh bị thay đổi đường cong sinh lý dẫn đến vẹo cột sống, giảm hoặc mất hẳn khả năng ưỡn cột sống.
• Giảm biên độ hoạt động của cột sống: Người bệnh sẽ gặp khó khăn khi cúi người, nghiêng hoặc xoay người.
• Người bệnh có thể bị tê bì chân, cảm giác như kim châm hay có kiến bò, thậm chí mất cảm giác ở chân. Tình trạng này thường xảy ra ở giai đoạn nặng.

Các biến chứng nguy hiểm do thoát vị đĩa đệm mông

Tổn thương hệ thần kinh

Tình trạng thoát vị đĩa đệm chèn ép có thể gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn. Một số triệu chứng có thể nhận biết như cảm giác tê, mất cảm giác, giảm khả năng vận động ở vùng hông, chân, mất thăng bằng,...

Hội chứng chùm đuôi ngựa

Đây là tình trạng người bệnh bị mất cảm giác ở vùng dưới cột sống gồm mông, đùi. Hội chứng chùm đuôi ngựa có thể khiến liệt chi dưới kèm theo tiểu không tự chủ, tổn thương trực tràng và rất nhiều cấp cứu ngoại khoa khác. Vì thế, khi gặp biến chứng chùm đuôi ngựa, người bệnh cần được can thiệp y tế càng sớm càng tốt.

Một số triệu chứng điển hình của hội chứng chùm đuôi ngựa gồm:

• Đau thắt lưng dữ dội, kèm theo kém đáp ứng với thuốc giảm đau;
• Bí tiểu, tiểu tiện không tự chủ
• Đại tiện không tự chủ;
• Đau chi dưới;
• Rối loạn chức năng tình dục.

Rối loạn chức năng bài tiết

Thoát vị thoát vị đĩa đệm có thể chèn ép dây thần kinh, gây rối loạn cơ tròn. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn tiểu tiện và đại tiện. Ban đầu, người bệnh thường bị bí tiểu, lâu dần sẽ bị đái dầm và tiểu không kiểm soát.

Viêm màng nhện tủy sống

Khi xảy ra thoát vị đĩa đệm, lớp màng bảo vệ dây thần kinh tủy sống có thể bị viêm, tình trạng này được gọi là viêm màng nhện tủy sống với các triệu chứng điển hình như đau nhói lưng, co thắt cơ, co giật và các rối loạn bàng quang. Sự khó chịu khiến người bệnh không thể ngồi, cảm giác như có côn trùng bò trên da,... Bên cạnh đó, người bệnh còn dễ bị rối loạn chức năng tình dục.

Teo cơ chi

Biến chứng teo cơ khi khiến người bệnh mất khả năng lao động. Nguyên nhân là do quá trình lưu thông máu đến các cơ quan bị ức chế. Các chi không được cung cấp đủ dưỡng chất sẽ dần bị yếu cơ, teo cơ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến vận động của người bệnh. Những biến chứng này có thể được phòng ngừa nếu người bệnh nằm lòng kiến thức nhận biết các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông.

Các biện pháp phòng ngừa thoát vị đĩa đệm mông

Mặc dù thoát vị đĩa đệm mông có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như trên, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh với những cách dưới đây:

• Tăng cường bổ sung canxi cải thiện sức khỏe hệ xương khớp.
• Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao phù hợp với tình trạng sức khỏe.
• Duy trì cân nặng ổn định và vóc dáng cân đối.
• Hạn chế các hoạt động mạnh hoặc các môn thể thao quá sức.
• Khi phải ngồi hay đứng làm việc trong thời gian dài cần đảm bảo đúng tư thế. Đồng thời nên đi lại nhẹ nhàng và thay đổi tư thế liên tục.
• Không nên mang vác vật quá nặng có thể tạo áp lực khiến đĩa đệm tổn thương.
• Nên tập thói quen không rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác.

Thoát vị đĩa đệm gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu nhận diện dấu hiệu thoát vị đĩa đệm mông sớm. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tình trạng này, từ đó có cách phòng ngừa và xử trí phù hợp.