Dày sừng tiết bã: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Dày sừng tiết bã là một loại tăng trưởng da, và là loại u da lành tính thường gặp nhất. Tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi và ít gặp hơn ở những người có làn da sẫm màu.

Dày sừng tiết bã là gì?

Dày sừng tiết bã, còn gọi là Seborrheic keratosis hay verrues seborrhoea, là sự tăng sinh da bất thường không phải do ung thư, thường xảy ra ở người lớn tuổi. Các nốt dày sừng này thường có hình sáp, sẹo, xuất hiện với màu nâu, đen hoặc màu sáng trên vùng ngực, lưng, vai và mặt.

Kích thước của các nốt dày sừng rất đa dạng, từ vài mm đến vài cm. Khi tuổi càng cao, số lượng các nốt này càng nhiều, màu sắc sẫm hơn và kích thước lớn hơn.

Mặc dù dày sừng tiết bã không gây đau đớn hay khó chịu và không ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng lại làm mất thẩm mỹ do sự hình thành của các mảng sáp sậm màu trên da. Đối với những trường hợp có nốt dày sừng lớn, người bệnh có thể cảm thấy vướng víu khi mặc quần áo. Nếu gãi lên nốt u để giảm ngứa, u có thể vỡ ra, dẫn đến chảy máu và tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Nguyên nhân gây ra dày sừng tiết bã

Nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng dày sừng tiết bã vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, bệnh này phổ biến ở những người trên 60 tuổi và rất hiếm khi gặp ở những người dưới 40 tuổi.

Các nghiên cứu cho thấy bệnh dày sừng tiết bã có tính di truyền. Cụ thể, nếu bố mẹ hoặc cả hai đều mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh ở con cái sẽ cao hơn. Ngoài ra, những người sống và làm việc trong môi trường khí hậu nóng cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người ở vùng khí hậu khác.

Bệnh thường hình thành và tiến triển khi da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trong thời gian dài, và trong những trường hợp này, bệnh thường kéo theo tình trạng bít tắc lỗ chân lông.

Triệu chứng và dấu hiệu của dày sừng tiết bã

Trong giai đoạn đầu, khi bệnh mới xuất hiện, những nốt dày sừng tiết bã sẽ hình thành dưới dạng phẳng, kích thước nhỏ và có màu nâu sáng trên da. Sau đó, các nốt dày sừng sẽ to ra, thay đổi hình dạng giống mụn cóc và xuất hiện ở nhiều lỗ chân lông. Khi vùng tổn thương lan rộng, các nốt dày sừng sẽ chuyển từ màu nâu sáng sang nâu tối, và cuối cùng là màu đen.

Thông thường, những nốt dày sừng tiết bã không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu trong thời gian ngắn, khối dày sừng phát triển nhanh và bất thường, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng nghiêm trọng như:

• Vết loét hoặc khối dày sừng phát triển nhanh.
• Nốt dày sừng không có dấu hiệu lành và xuất hiện tình trạng chảy máu.

Khi nhận thấy những triệu chứng nghiêm trọng này, người bệnh nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín và liên hệ với bác sĩ chuyên khoa da liễu để được thăm khám và xét nghiệm, chẩn đoán xem có phải ung thư da hay không.

Các phương pháp điều trị bệnh

Chứng dày sừng tiết bã thường không gây đau và không ảnh hưởng đến sức khỏe, vì vậy không cần thiết phải điều trị. Tuy nhiên, nếu các nốt dày sừng tiết bã lớn, nằm ở vị trí dễ bị ma sát với quần áo gây chảy máu, hoặc xuất hiện ở những vị trí ảnh hưởng đến thẩm mỹ, người bệnh nên khám tại các phòng khám da liễu. Tùy theo tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp để loại bỏ.

Những phương pháp thường được sử dụng trong điều trị dày sừng tiết bã bao gồm:

• Đông lạnh bằng nitơ lỏng: Phương pháp này, còn gọi là áp lạnh, sử dụng nitơ lỏng để điều trị các nốt dày sừng tiết bã. Nitơ lỏng có thể được thoa lên các nốt bằng tăm bông hoặc bình xịt. Đây là phương pháp đơn giản, hiệu quả và an toàn, giúp cải thiện triệu chứng trên da và phòng ngừa tái phát.
• Curettage (cạo bề mặt da): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kết hợp phẫu thuật lạnh với việc cạo bề mặt da bằng dụng cụ đặc biệt. Phương pháp này giúp làm phẳng và mỏng các nốt dày sừng. Thường thì dao đốt điện được sử dụng để cạo và điều trị bệnh.
• Đốt điện: Bệnh nhân có thể được yêu cầu sử dụng phương pháp đốt điện để điều trị các nốt dày sừng tiết bã. Phương pháp này có thể được thực hiện đơn độc hoặc kết hợp với curettage để nhanh chóng loại bỏ các vết dày sừng. Tuy nhiên, nếu không thực hiện chính xác, đốt điện có thể để lại sẹo.
• Laser: Phương pháp laser được chỉ định để làm bốc hơi các khối sừng dày tiết bã.

Các xét nghiệm và chẩn đoán bệnh dày sừng tiết bã

Bệnh dày sừng tiết bã thường được chẩn đoán bởi bác sĩ chuyên khoa thông qua việc kiểm tra sự tăng trưởng của da. Để xác định chẩn đoán hoặc loại trừ các tình trạng da khác, người bệnh có thể được chỉ định kiểm tra tế bào da dưới kính hiển vi.

Mặc dù bệnh dày sừng tiết bã không tiến triển thành ung thư, các triệu chứng của nó có thể giống với ung thư da. Nếu bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc ung thư da, họ sẽ tiến hành sinh thiết (lấy một mẫu nhỏ của da) để phân tích trong phòng thí nghiệm. Quá trình sinh thiết da cũng có thể được thực hiện ngay tại phòng khám của bác sĩ.

Nhìn chung, bệnh dày sừng tiết bã là một bệnh lý lành tính của da và thường không cần phải điều trị. Tuy nhiên, khi các nốt dày sừng xuất hiện với kích thước lớn gây mất thẩm mỹ hoặc thường xuyên va chạm với quần áo dẫn đến chảy máu và viêm nhiễm, bệnh nhân nên tìm đến các chuyên khoa da liễu để điều trị. Ngoài ra, khi có nghi ngờ mắc bệnh ung thư da, bệnh nhân cũng cần đến bác sĩ chuyên khoa để được xét nghiệm và chẩn đoán chính xác.