Đẻ rơi là gì? Cách xử trí trong các trường hợp đẻ rơi

Đẻ rơi là một tình huống khẩn cấp, đòi hỏi sự can thiệp nhanh chóng và hiệu quả để bảo đảm an toàn cho cả mẹ và bé. Hiểu rõ về những nguy cơ tiềm ẩn cũng như các biện pháp xử lý cơ bản khi gặp phải tình huống này là vô cùng cần thiết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những bước quan trọng để chuẩn bị và ứng phó khi đẻ rơi, nhằm giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe cho cả hai mẹ con.

Đẻ rơi là gì?

Trong thực tế hiện nay, nhiều trường hợp sinh con đột ngột mà không có sự chuẩn bị y tế đầy đủ vẫn diễn ra phổ biến. Một số bà mẹ tự đỡ đẻ tại nhà hoặc nhờ người thân, hàng xóm không chuyên nghiệp giúp đỡ. Thậm chí, có những tình huống sản phụ phải sinh con ở nơi làm việc, nhà máy, đồng ruộng, trên xe ô tô, hoặc những địa điểm không đảm bảo an toàn. Mẹ đẻ rơi, tức là sinh con ngoài dự đoán và không nằm trong kế hoạch là tình trạng cực kỳ nguy hiểm đối với cả mẹ và bé.

Mặc dù các thai phụ đã được bác sĩ xác định ngày dự sinh, nhưng những bất thường xảy ra trong giai đoạn cuối thai kỳ có thể khiến mẹ bầu đột ngột chuyển dạ. Hiện tượng này không chỉ gây nguy hiểm trực tiếp mà còn tạo ra nhiều biến chứng khó lường. Vì thế luôn phải trang bị cho bản thân kiến thức về các biện pháp xử lý khẩn cấp khi gặp phải tình huống này, cả những cách phòng tránh để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé trong giai đoạn sinh nở.

Cách xử trí trong trường hợp đẻ rơi

Đẻ rơi khi có sẵn gói đỡ đẻ sạch

Khi có gói đỡ đẻ sạch, người xử lý đẻ rơi cần làm theo các bước sau để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé:

• Chuẩn bị: Xé gói đỡ đẻ sạch và lấy các dụng cụ bên trong. Trải tấm nilon nơi bà mẹ nằm đẻ rơi và đặt bé nằm vào tấm nilon.
• Chăm sóc bé: Lau khô và ủ ấm cơ thể cho bé bằng khăn, áo hoặc các vật liệu sẵn có.
• Xử lý dây rốn: Kẹp thứ nhất vào dây rốn cách rốn bé 2 cm. Vuốt dây rốn từ vị trí kẹp thứ nhất về phía mẹ, sau đó kẹp thứ hai cách kẹp thứ nhất 3 cm. Không cắt dây rốn.
• Chăm sóc sau sinh: Cho mẹ ôm bé để bé không bị nhiễm lạnh. Chuyển mẹ và bé đến trạm y tế gần nhất để tiếp tục chăm sóc.
• Tại cơ sở y tế: Sản phụ được lấy rau, theo dõi và xử trí chảy máu sau sinh, nhiễm khuẩn sau sinh và tiêm huyết thanh chống uốn ván.

Đẻ rơi khi không có gói đỡ đẻ sạch

Nếu không có gói đỡ đẻ sạch, người xử lý cần tuân theo các bước sau:

• Chăm sóc bé: Lau khô và ủ ấm cho bé bằng khăn hay vải sẵn có tại thời điểm đó.
• Xử lý dây rốn: Dùng một sợi dây nhỏ, mềm như dây rút hoặc dây từ vạt áo để buộc chặt dây rốn, càng xa vị trí bám trên bụng bé càng tốt. Đặc biệt không cắt dây rốn.
• Chăm sóc sau sinh: Cho mẹ ôm bé để bé không bị nhiễm lạnh. Chuyển mẹ và bé đến cơ sở y tế gần nhất để tiếp tục theo dõi và xử lý.
• Tại cơ sở y tế: Sản phụ được lấy rau thai, theo dõi tình trạng chảy máu sau sinh, nhiễm khuẩn sau sinh và tiêm huyết thanh chống uốn ván. Bé được làm lại rốn tương tự như trường hợp có gói đỡ đẻ sạch.

Chăm sóc sản phụ sau sinh thế nào?

Chăm sóc sau sinh là điều cần thiết để giúp sản phụ hồi phục nhanh chóng và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Việc theo dõi sát sao tình trạng tử cung và đường sinh dục cũng như chăm sóc dinh dưỡng và vệ sinh cá nhân đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Dưới đây là các bước chăm sóc cần thiết:

• Kiểm tra tình trạng tử cung và đường sinh dục: Kiểm tra xem tử cung có co tốt không, có vết rách nào ở đường sinh dục không. Hỏi cảm giác của sản phụ, quan sát da và niêm mạc, bắt mạch để đánh giá tình trạng toàn thân sau sinh. Tránh trường hợp nhiễm trùng tử cung sau sinh.
• Vệ sinh cá nhân cho sản phụ: Rửa lại vùng sinh dục của sản phụ, lau khô và giúp đóng khố (sử dụng khăn vệ sinh), giúp sản phụ mặc áo quần sạch sẽ và thoải mái.
• Dọn dẹp sau sinh: Thu dọn dụng cụ đỡ đẻ và vệ sinh sạch sẽ nơi đỡ đẻ để đảm bảo môi trường sạch sẽ và an toàn.
• Chăm sóc dinh dưỡng: Cho sản phụ ăn nhẹ, nóng và hợp khẩu vị như cháo, sữa, phở để cung cấp năng lượng cần thiết.
• Theo dõi sức khỏe sau sinh: Trong vòng hai giờ sau khi đẻ, cứ 15 phút lại bắt mạch và nắn bụng để đánh giá tình trạng co hồi tử cung. Quan sát khăn vệ sinh để đánh giá lượng máu chảy. Nếu tử cung mềm thì phải xoa nắn cho co lại và mời cán bộ y tế xã đến xử trí tiếp.

Việc xử lý kịp thời và đúng cách trong tình huống đẻ rơi là cực kỳ quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Dù sinh con ngoài kế hoạch và trong điều kiện không đảm bảo, sự hiểu biết và thực hiện đúng các bước xử lý cơ bản có thể giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức về sinh đẻ an toàn và cải thiện điều kiện y tế là những yếu tố then chốt giúp giảm thiểu tình trạng đẻ rơi. Với sự hỗ trợ đúng lúc và chăm sóc chu đáo, sản phụ và trẻ sơ sinh sẽ vượt qua giai đoạn nguy hiểm này.

Xem thêm: Phụ nữ 50 tuổi có sinh con được không?