Định lượng sắt huyết thanh là gì? Khi nào cần thực hiện?

Duy trì mức độ sắt thích hợp là điều cần thiết cho sức khỏe tổng thể và tinh thần. Việc kết hợp các thực phẩm giàu chất sắt vào chế độ ăn uống của bạn, chẳng hạn như thịt nạc, đậu và ngũ cốc tăng cường hoặc dùng thực phẩm bổ sung nếu cần thiết, có thể giúp bạn đạt được và duy trì sự cân bằng hợp lý của khoáng chất quan trọng này. Hiểu rõ vai trò của chất sắt trong cơ thể và thường xuyên theo dõi lượng sắt trong cơ thể, bạn có thể ngăn ngừa các bệnh về máu nghiêm trọng và đảm bảo cơ thể hoạt động hiệu quả.

Vai trò của sắt đối với cơ thể

Sắt là chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng và hoạt động của nhiều tế bào, bao gồm cả tế bào máu và cơ. Khoáng chất này là thành phần chính của huyết sắc tố, một loại protein đặc biệt trong tế bào hồng cầu chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đi khắp cơ thể.

Khi cơ thể bạn có quá ít hoặc quá nhiều chất sắt, nó có thể dẫn đến nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau. Thiếu sắt có thể gây thiếu máu, một tình trạng đặc trưng bởi các triệu chứng như mệt mỏi, suy nhược và da nhợt nhạt. Mặt khác, khi lượng sắt dư thừa có thể làm hỏng một số cơ quan, bao gồm tim, gan, tuyến tụy và thậm chí cả khớp.

Định lượng sắt huyết thanh là gì?

Khi kiểm tra hàm lượng sắt trong cơ thể, các bác sĩ thường định lượng nồng độ khoáng chất này trong huyết thanh, hay còn gọi định lượng sắt huyết thanh. Huyết thanh là chất lỏng còn lại trong máu sau khi các tế bào hồng cầu và các yếu tố đông máu đã được loại bỏ.

Định lượng sắt huyết thanh có thể cho thấy mức độ sắt hiện tại của bạn là bao nhiêu. Cả thiếu sắt và thừa sắt đều có nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng cho sức khỏe. Như đã đề cập bên trên, thiếu sắt có thể dẫn đến các tình trạng như thiếu máu, đặc trưng bởi mệt mỏi, suy nhược và khó thở. Thừa sắt có thể dẫn đến các tình trạng như bệnh nhiễm sắc tố sắt mô, có thể gây tổn thương các cơ quan như tim, gan và tuyến tụy.

Vì vậy, dựa trên kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ nhanh chóng đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nếu nồng độ sắt trong huyết thanh quá thấp, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi chế độ ăn uống để bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất sắt hơn như thịt đỏ, rau xanh và các loại đậu hoặc kê đơn bổ sung sắt. Nếu mức độ quá cao, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị để loại bỏ lượng sắt dư thừa, chẳng hạn như phẫu thuật cắt tĩnh mạch điều trị hoặc dùng thuốc liên kết với sắt.

Vì thế, việc theo dõi thường xuyên nồng độ sắt trong huyết thanh là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Hiểu và thực hiện định lượng sắt huyết thanh có thể giúp đảm bảo cơ thể bạn hoạt động hiệu quả và không mắc các rối loạn liên quan đến sắt.

Khi nào bạn cần thực hiện định lượng sắt huyết thanh?

Định lượng sắt huyết thanh không phải là xét nghiệm được yêu cầu thường xuyên cho mục đích sàng lọc. Quy trình này thường được thực hiện khi kết quả kiểm tra trước đó cho thấy các vấn đề tiềm ẩn. Ví dụ, nếu phân tích tế bào máu hoàn chỉnh (CBC) hoặc định lượng huyết sắc tố cho thấy kết quả bất thường, việc tiến hành làm định lượng sắt huyết thanh có thể cần thiết.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần phải làm xét nghiệm sắt huyết thanh này nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị thiếu máu. Thiếu máu có thể biểu hiện các triệu chứng như mệt mỏi, suy nhược và xanh xao, đồng thời đo nồng độ sắt trong huyết thanh có thể giúp chẩn đoán chính xác tình trạng.

Ngoài ra, phép đo sắt huyết thanh được thực hiện nếu bạn có các tình trạng hoặc vấn đề như:

• Hemochromatosis, một bệnh di truyền khiến cơ thể bạn hấp thụ quá nhiều chất sắt.
• Truyền máu thường xuyên, có thể dẫn đến tình trạng quá tải sắt.
• Hấp thụ quá nhiều chất sắt trong thời gian dài, dù là từ thực phẩm bổ sung hay chế độ ăn uống.

Việc theo dõi thường xuyên thông qua đo lượng sắt trong huyết thanh là điều cần thiết trong những tình huống này để quản lý nồng độ sắt một cách hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe. Nếu bạn thuộc bất kỳ loại nào trong số này, điều quan trọng là phải tuân theo các khuyến nghị của bác sĩ và tiến hành các xét nghiệm cần thiết để đảm bảo sức khỏe ở mức tối ưu.

Định lượng sắt huyết thanh có nguy hiểm không?

Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cần mẫu máu của bạn để phân tích lượng chất sắt trong huyết thanh. Vì vậy, việc lấy máu sẽ là cần thiết cho xét nghiệm này. Sau khi lấy máu, bạn có thể cảm thấy đau hoặc đỏ ở chỗ kim đâm. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng vì tình trạng này là hoàn toàn bình thường. Những triệu chứng khó chịu sẽ nhanh chóng biến mất mà không cần bất kỳ sự can thiệp y tế nào.

Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, bạn cũng có nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:

• Nhiễm trùng: Mặc dù hiếm gặp nhưng vẫn có nguy cơ nhiễm trùng nhẹ ở vị trí đâm kim.
• Chảy máu quá nhiều: Một số người có thể bị chảy máu nhiều hơn bình thường, đặc biệt nếu họ bị rối loạn chảy máu hoặc đang dùng thuốc làm loãng máu.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu: Một số người có thể cảm thấy chóng mặt hoặc thậm chí ngất xỉu trong hoặc sau khi lấy máu.

Mặc dù những rủi ro này là hiếm gặp nhưng điều quan trọng là phải thông báo cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ tình trạng hoặc mối lo ngại tiềm ẩn nào về sức khỏe. 

Nhìn chung, định lượng sắt huyết thanh là một quy trình an toàn và thường quy, cung cấp thông tin có giá trị để chẩn đoán và quản lý các vấn đề sức khỏe liên quan đến sắt. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng hoặc yếu tố nguy cơ nào liên quan đến mất cân bằng sắt, hãy đi khám và trao đổi với bác sĩ về việc đo lượng sắt trong huyết thanh để duy trì sức khỏe của bản thân.

Xem thêm: Rối loạn kali máu là gì? Ăn gì để cân bằng kali máu?