Bệnh thừa sắt là gì? Ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể hiệu quả?

Bệnh quá tải sắt là một tình trạng nghiêm trọng có thể gây tổn thương đáng kể cho các cơ quan quan trọng. Hiểu được nguyên nhân, triệu chứng của bệnh, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học có thể giúp chúng ta ngăn ngừa và kiểm soát tình trạng này một cách hiệu quả.

Bệnh thừa sắt là gì?

Trước khi tìm hiểu vấn đề nên ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể thì chúng ta cần biết được bệnh thừa sắt là gì.

Sắt là một khoáng chất thiết yếu mà cơ thể chúng ta cần để tạo ra các tế bào hồng cầu, mang oxy đi khắp cơ thể. Tuy nhiên, quá nhiều chất sắt có thể gây hại và dẫn đến bệnh thừa sắt, còn được gọi là bệnh hemochromatosis.

Sắt cần thiết cho nhiều chức năng nhưng quá nhiều sắt có thể gây hại.

Bệnh thừa sắt là một rối loạn di truyền bẩm sinh trong đó cơ thể tích tụ quá nhiều sắt, dẫn đến tổn thương các cơ quan quan trọng như gan, tim và tuyến tụy. Có hai loại bệnh thừa sắt: Nguyên phát và thứ phát.

Thừa sắt nguyên phát là tình trạng di truyền từ các thành viên trong gia đình. Nó xảy ra khi cơ thể hấp thụ quá nhiều chất sắt từ thức ăn và ruột mất khả năng điều chỉnh lượng sắt trong cơ thể. Mặt khác, tình trạng thừa sắt thứ phát là do các bệnh khác như thiếu máu, bệnh gan hoặc truyền máu nhiều.

Bệnh quá tải sắt có thể dẫn đến nhiều triệu chứng, bao gồm mệt mỏi, đau khớp, đau bụng và đổi màu da... Nếu không được điều trị, nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh gan, tiểu đường và suy tim.

Điều trị bệnh quá tải sắt liên quan đến việc loại bỏ lượng sắt dư thừa ra khỏi cơ thể. Điều này có thể được thực hiện thông qua phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch, một thủ thuật trong đó máu được rút ra để giảm nồng độ sắt trong cơ thể hoặc thông qua thuốc để giảm hấp thu sắt.

Để ngăn ngừa bệnh thừa sắt, điều cần thiết là duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, biết được người thừa sắt nên hạn chế ăn gì và tránh ăn quá nhiều chất sắt. Thực phẩm giàu chất sắt bao gồm thịt đỏ, gan và ngũ cốc tăng cường. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh quá tải sắt hoặc đang có các triệu chứng, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ để được xét nghiệm và được điều trị thích hợp.

Ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể hiệu quả?

Ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể hiệu quả thì đó là trứng, thịt gia cầm,...

Như đã đề cập bên trên, tình trạng quá tải sắt có thể là một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi phải điều chỉnh chế độ ăn uống để kiểm soát. Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh hemochromatosis hoặc các dạng quá tải sắt khác, điều quan trọng là phải chú ý đến những gì bạn ăn để ngăn ngừa tổn thương thêm cho các cơ quan của bạn.

Vậy nên ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể? Người bị thừa sắt nên tránh những thực phẩm giàu chất sắt hoặc có thể làm tăng hấp thu sắt. Chúng bao gồm thịt đỏ, gan, động vật có vỏ, ngũ cốc và bánh mì tăng cường chất sắt. Điều quan trọng nữa là hạn chế tiêu thụ các chất bổ sung vitamin C, vì chúng có thể làm tăng hấp thu sắt.

Mặt khác, có rất nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng lại an toàn, thậm chí có lợi cho người thừa sắt. Sữa chua, phô mai, thịt gia cầm, cá, trứng, quả hạch, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt đều là những nguồn cung cấp protein, vitamin và khoáng chất tuyệt vời giúp cơ thể bạn không bị quá tải sắt.

Ngoài ra, có một số loại thực phẩm đã được chứng minh là cản trở quá trình hấp thụ sắt trong ruột. Chúng bao gồm canxi, phosvitin (có trong trứng), oxalat (có trong rau bina, cải xoăn và các loại rau lá xanh khác), phytate (có trong các loại hạt, đậu và ngũ cốc nguyên hạt), polyphenol (có trong cà phê, ca cao và táo), và tanin (có trong trà đen và các loại thực phẩm khác). Bằng cách đưa những thực phẩm này vào chế độ ăn uống của bạn, bạn có thể giúp hạn chế lượng sắt mà cơ thể hấp thụ.

Hạn chế tiêu thụ các chất bổ sung vitamin C vì chúng làm tăng hấp thụ sắt.

Tất nhiên, điều quan trọng là bạn phải được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng để phát triển kế hoạch dinh dưỡng cá nhân đáp ứng nhu cầu cụ thể của bạn. Với chế độ ăn uống phù hợp và điều chỉnh lối sống, bạn có thể kiểm soát tình trạng quá tải sắt và duy trì sức khỏe tốt.

Thừa sắt kiêng ăn gì để không gây hại cho sức khỏe?

Bệnh nhân mắc bệnh hemochromatosis cần lưu ý đến những gì họ ăn để tránh tích tụ thêm chất sắt. Ở phần trên bạn đã biết ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể rồi. Vậy thực phẩm nào cần kiêng để không gây thừa sắt hay làm cho tình trạng thừa sắt ngày càng nghiêm trọng hơn?

Thịt đỏ và nội tạng chứa nhiều sắt nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn. Trái cây có múi, rượu và đường cũng nên tránh hoặc hạn chế vì chúng làm tăng hấp thu sắt và thúc đẩy tình trạng quá tải sắt. Nhiều người có thể chưa biết, trái cây có múi rất giàu vitamin C, đây là chất tăng cường mạnh mẽ cho sự hấp thụ sắt. Rượu làm tăng khả năng hấp thụ sắt non-heme khoảng 10% khi thêm vào bữa ăn, trong khi đường và thực phẩm chứa nhiều đường có thể tăng cường hấp thu sắt non-heme lên tới 300%.

Thừa sắt nên kiêng ăn thịt đỏ.

Bệnh nhân mắc bệnh huyết sắc tố di truyền cũng nên tránh động vật có vỏ sống vì nó chứa một loại vi khuẩn gọi là Vibrio vulnificus có thể gây tử vong ở những người có hàm lượng sắt cao. Mặt khác, thực phẩm có màu sắc rực rỡ như cà rốt, khoai lang, củ cải đường, ớt đỏ và vàng rất giàu beta-carotene, được cho là thúc đẩy quá trình hấp thụ sắt. Tuy nhiên, lưu ý là lợi ích dinh dưỡng của những thực phẩm này lớn hơn những rủi ro tiềm ẩn và bệnh nhân mắc bệnh hemochromatosis không cần phải tránh chúng hoàn toàn mà cần có chế độ hạn chế phù hợp.

Tóm lại, bệnh nhân bị thừa sắt nên ăn gì để thải sắt ra khỏi cơ thể cũng như những loại thực phẩm cần hạn chế hoặc tránh đến đây hẳn bạn đã có được câu trả lời. Chỉ cần tuân theo chế độ ăn uống cân bằng và bổ dưỡng, bệnh nhân mắc bệnh thừa sắt hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng của họ và duy trì sức khỏe tối ưu.

Xem thêm:

• Ăn gì để giảm ferritin an toàn, hiệu quả?
• Uống thuốc sắt có tăng cân không, cần lưu ý gì?