Góc thắc mắc: Mắc bệnh tiểu đường ăn xôi được không?
Ngày 21/04/2023
Kích thước chữ
Mặc định
Lớn hơn
Xôi là món ăn phổ biến và được nhiều người Việt Nam yêu thích. Tuy nhiên, không ít người đã “từ mặt” món ăn này vì lo ngại những ảnh hưởng tới lượng đường huyết trong cơ thể. Vậy tiểu đường ăn xôi được không?
Xôi là món ăn yêu thích của nhiều người Việt nhờ vào sự tiện lợi, màu sắc bắt mắt và hương vị thơm ngon. Với thành phần chính là gạo nếp - một loại thực phẩm giàu tinh bột và nhiều năng lượng, xôi giúp cơ thể no lâu, cũng như cung cấp thêm protein, chất béo, chất xơ không hoà tan cùng các acid amin và các nguyên tố vi lượng.
Thế nhưng, nhiều người bệnh tiểu đường lo ngại sử dụng xôi trong khẩu phần ăn sẽ gây ảnh hưởng tới việc kiểm soát lượng đường trong máu, cũng như quá trình điều trị bệnh. Vậy những người bệnh tiểu đường ăn xôi được không?
Chỉ số đường huyết (GI) của gạo nếp
Thành phần chính tạo ra món xôi chính là gạo nếp. Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, gạo nếp là thực phẩm chứa nhiều tinh bột và được xếp vào nhóm thực phẩm có chỉ số GI cao. Đặc biệt là gạo nếp cái hoa vàng với chỉ số GI lên tới trên 73.
Với chỉ số GI cao như vậy có thể khiến lượng đường trong máu tăng cao đột ngột, gây ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị bệnh tiểu đường; đồng thời tăng nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh tiểu đường ăn xôi được không?
Câu trả lời có nên hạn chế không ăn nhiều. Nếu ăn nên ăn một lượng nhỏ và kèm theo rau xanh hoặc các loại salad trộn để giảm hấp thụ đường vào cơ thể, cân bằng dinh dưỡng cũng như giảm các tình trạng như đầy bụng, khó tiêu hoặc táo bón.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyên người bệnh tiểu đường nên kiểm tra lại mức đường huyết của bản thân 2 giờ sau khi ăn xôi để đảm bảo lượng đường huyết trong máu vẫn ở mức ổn định. Nếu có bất thường cần điều chỉnh lại lượng xôi nạp vào cơ thể.
Người bệnh tiểu đường cũng cần lưu ý không nên ăn những loại xôi có nhiều dầu mỡ, nhất là mỡ gà, mỡ lợn như xôi vò, xôi ngô, xôi xéo,... bởi những loại mỡ này chứa nhiều cholesterol dễ gây tăng cân và tăng nguy cơ xuất hiện biến chứng tim mạch ở bệnh nhân tiểu đường.
Bên cạnh đó những loại xôi được bọc bằng giấy báo cũng không nên sử dụng. Bởi trong giấy báo có nhiều hoá chất tẩy trắng, mực in có thể khiến nhiễm khuẩn đường tiêu hoá làm người bệnh thấy đau bụng và bị tiêu chảy.
Người bệnh tiểu đường nên ăn xôi vào thời điểm nào?
Theo khuyến cáo từ các chuyên gia, bệnh nhân tiểu đường nên hạn chế ăn xôi vào buổi sáng. Bởi sau một đêm cơ thể không tiếp nhận thức ăn, sử dụng những thực phẩm có chỉ số đường huyết cao như xôi có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến.
Thời điểm lý tưởng nhất để người bệnh tiểu đường ăn xôi là bữa trưa nhằm duy trì sự ổn định của nồng độ đường trong máu. Hơn nữa, người bệnh tiểu đường cũng không nên ăn xôi quá 2 lần/tuần.
Ngoài người bệnh tiểu đường, những đối tượng nào cũng cần hạn chế ăn xôi?
Không chỉ có người bệnh tiểu đường mà một số đối tượng dưới đây cũng cần đưa món xôi vào danh sách ăn cần sự kiểm soát, bao gồm:
Người bị thừa cân - béo phì
Một trong những người nên hạn chế ăn xôi chính là người bị tăng cân hoặc đang trong tình trạng thừa cân - béo phì. Theo nghiên cứu, trong 100g gạo nếp cung cấp tới 344 kcal, mức năng lượng này thậm chí còn cao hơn so với sử dụng cơm tẻ. Chính bởi vậy, để tránh bị tăng cân quá mức, bạn cần phải áp dụng một chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý.
Cụ thể, trong mỗi bữa ăn phải có đa dạng các nhóm chất như tinh bột, chất xơ, chất đạm, chất béo, vitamin và các khoáng chất để vừa có đủ dinh dưỡng cho cơ thể vừa cân bằng được trọng lượng.
Đặc biệt, nếu số cân nặng của bạn đang trong mức báo động, nên ăn xôi tối đa 2 lần/tuần với lượng nhỏ và nên ăn vào bữa sáng hoặc bữa trưa. Tuyệt đối không ăn xôi vào bữa tối để tránh năng lượng tích tụ trong cơ thể và chuyển hoá thành mỡ thừa.
Người có hệ tiêu hoá yếu
Xôi là món ăn khó tiêu, dễ gây ra tình trạng chướng bụng, đầy hơi. Đặc biệt, những món xôi được biến tấu lại như xôi rán, xôi ăn kèm thịt, chả, trứng,... dễ khiến tích tụ nhiều chất béo có hại cho cơ thể. Bởi vậy, những người có hệ tiêu hoá yếu, hay bị chướng bụng, đầy hơi hoặc táo bón nên hạn chế ăn xôi.
Ngoài ra, người bị bệnh về dạ dày cũng không nên ăn xôi. Bởi các thành phần chính tạo nên xôi như gạo nếp, đỗ xanh dễ gây ra tình trạng ợ chua và khó chịu.
Người đang bị nhiệt miệng
Theo các chuyên gia, xôi là thực phẩm có tính nóng. Do vậy, ăn nhiều xôi dễ khiến bị nóng trong, nổi mụn, nhiệt,... Bởi vậy, những người hay bị nổi mụn, nhiệt miệng hoặc có cơ địa nóng không nên ăn xôi.
Người đang có vết thương mưng mủ
Người vừa phẫu thuật xong, đang bị thương hoặc mưng mủ không nên sử dụng các thực phẩm dẻo, khó tiêu như xôi nếp sẽ khiến tình trạng mưng mủ trở nên nghiêm trọng hơn, vết khâu do phẫu thuật cũng khó lành.
Người mới ốm dậy
Đây cũng là đối tượng nên hạn chế sử dụng xôi vào buổi sáng hoặc trong các bữa ăn hằng ngày. Bởi trong gạo nếp - thành phần chính tạo nên xôi, có chứa chất amylopectin. Đây là chất gây ra tình trạng khó tiêu, đầy hơi. Người mới ốm dậy, cơ thể còn rất yếu, nếu sử dụng món ăn gây khó tiêu như xôi có thể khiến cơ thể thêm mệt mỏi, lâu bình phục hoàn toàn.
Xôi nếp nói chung và các loại thực phẩm nói riêng chỉ tốt và mang lại nhiều giá trị về sức khoẻ cho cơ thể khi được sử dụng với liều lượng vừa phải và cân đối. Để duy trì trạng thái khoẻ mạnh của cơ thể, bữa ăn hằng ngày của mỗi người cần đảm bảo có đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt với những người có bệnh lý mãn tính như bệnh nhân tiểu đường.
Trên đây, Nhà thuốc Long Châu đã đưa ra lời giải đáp cho câu hỏi “Người bệnh tiểu đường ăn xôi được không?”, cũng như cung cấp thêm một số lưu ý quan trọng khi bệnh nhân tiểu đường sử dụng xôi nếp. Nhà thuốc Long Châu mong rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho quá trình điều trị bệnh của người bị tiểu đường.
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.