Hệ vi sinh vật đường ruột thay đổi từ đồ uống có đường liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Việc tiêu thụ đồ uống có đường không chỉ góp phần gây tăng cân mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, đồ uống có đường có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, dẫn đến sự mất cân bằng vi khuẩn có lợi và có hại, từ đó tác động tiêu cực đến quá trình trao đổi chất. Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ này và cách thức mà đồ uống có đường ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột, hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tiêu thụ đồ uống có đường gây ra bệnh tiểu đường như thế nào?

Việc tiêu thụ đồ uống có đường có liên quan đến nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường cao hơn. Bên cạnh nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, uống đồ uống có đường còn liên quan đến nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ của căn bệnh rối loạn chuyển hóa này, bao gồm tăng cân quá mức, kháng insulin, viêm nhiễm và rối loạn lipid máu.

Nhiều chính sách, quy định và chiến dịch đã được triển khai tại Hoa Kỳ nhằm giảm lượng tiêu thụ đồ uống có đường. Mặc dù những nỗ lực này đã giúp giảm đáng kể việc tiêu thụ loại đồ uống này, nhưng chúng vẫn chiếm 48% tổng lượng đường bổ sung trong chế độ ăn của người trưởng thành tại Hoa Kỳ.

Bằng chứng gần đây cho thấy sự thay đổi về thành phần hệ vi sinh đường ruột do tiêu thụ đồ uống có đường có thể làm giảm mối liên hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Cụ thể hơn, việc tiêu thụ fructose và glucose trên nhiều mô hình động vật đã dẫn đến giảm đa dạng vi sinh đường ruột, giảm mức axit béo chuỗi ngắn (SCFA) trong phân và gia tăng sự phát triển của vi khuẩn gây viêm.

Mặc dù đã có nhiều báo cáo, nhưng rất ít nghiên cứu tích hợp dữ liệu về hệ vi sinh đường ruột và hệ chuyển hóa trong máu để kiểm tra các cơ chế liên quan đến mối liên hệ giữa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và việc tiêu thụ đồ uống có đường.

Nội dung nghiên cứu

Trong nghiên cứu hiện tại, các nhà nghiên cứu tìm hiểu liệu đồ uống có đường có làm thay đổi thành phần hệ vi sinh đường ruột và các chất chuyển hóa trong máu hay không và những thay đổi này liên quan như thế nào đến các đặc điểm chuyển hóa và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Một số nhóm thiểu số tại Hoa Kỳ có mức tiêu thụ đồ uống có đường cao hơn và gánh nặng bệnh tiểu đường lớn hơn. Phân tích hiện tại đã lựa chọn cộng đồng người gốc Tây Ban Nha/Latino tại Hoa Kỳ, sử dụng dữ liệu thu thập từ Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng Người gốc Tây Ban Nha/Nghiên cứu về Người gốc Tây Ban Nha (Hispanic Community Health Study/Study of Latinos) đang được tiến hành.

Nghiên cứu hiện tại bao gồm 2.970 người tham gia có dữ liệu về hệ vi sinh đường ruột. Để nghiên cứu mối liên hệ giữa các chất chuyển hóa huyết thanh với lượng đồ uống có đường và các đặc điểm chuyển hóa, 6.115 người tham gia có cả dữ liệu về chế độ ăn uống và chất chuyển hóa huyết thanh đã được đưa vào phân tích.

Một số quan sát quan trọng

Việc tiêu thụ đồ uống có đường có liên quan đến sự thay đổi về số lượng của 9 loài vi khuẩn đường ruột, trong đó 7 loài giảm và 2 loài tăng khi tiêu thụ đồ uống có đường. Cụ thể, việc uống đồ uống có đường làm giảm số lượng vi khuẩn sản xuất axit béo chuỗi ngắn (SCFA) và làm tăng số lượng vi khuẩn Clostridium bolteae và Anaerostipes caccae – những loại vi khuẩn sử dụng fructose và glucose.

Tổng cộng có 179 chất chuyển hóa trong tuần hoàn có liên quan đến chỉ số hệ vi sinh đường ruột, được tính toán dựa trên 9 loài vi khuẩn có sự thay đổi về số lượng. Trong số này, 56 chất chuyển hóa có mối liên hệ với việc tiêu thụ đồ uống có đường và chỉ số hệ vi sinh đường ruột theo cùng một hướng. Các chất chuyển hóa này bao gồm glycerophospholipid, dẫn xuất của axit amin chuỗi nhánh, dẫn xuất của axit amin thơm và dẫn xuất phenylsulfate.

Nồng độ cao của các chất chuyển hóa glycerophospholipid và axit amin chuỗi nhánh có liên quan đến các đặc điểm chuyển hóa kém hơn. Ngược lại, nồng độ cao của các chất chuyển hóa axit amin thơm và phenylsulfate có liên quan đến các đặc điểm chuyển hóa tốt hơn.

Trong thời gian theo dõi của nghiên cứu, nồng độ cao của các chất chuyển hóa glycerophospholipid và axit amin chuỗi nhánh và nồng độ thấp của các chất chuyển hóa axit amin thơm có liên quan đến nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường.

Hạn chế của nghiên cứu

Những hạn chế đáng chú ý của nghiên cứu này bao gồm việc thu thập mẫu vi sinh đường ruột và dữ liệu chế độ ăn uống tại các thời điểm khác nhau, điều này có thể làm giảm mối liên hệ quan sát được, vì thói quen ăn uống và hệ vi sinh đường ruột của người tham gia có thể thay đổi theo thời gian. Ngoài ra, thời gian theo dõi ngắn chỉ trong ba năm đã khiến các nhà nghiên cứu không thể xác định chắc chắn mối liên hệ giữa hệ vi sinh đường ruột và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Phương pháp phân tích chuyển hóa (metabolomics) được sử dụng trong nghiên cứu này không thể đo lường tất cả các chất chuyển hóa, bao gồm cả SCFA (axit béo chuỗi ngắn), thường được đo bằng phương pháp sắc ký khí ghép khối phổ (gas chromatography-mass spectrometry). Bên cạnh đó, việc thiếu các phân tích liên quan đến nền tảng dân tộc của người gốc Tây Ban Nha/Latinh, giới tính và tình trạng kinh tế xã hội đã khiến các nhà nghiên cứu không thể xác định cách các yếu tố này có thể tương tác và ảnh hưởng đến mối liên hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường, thành phần hệ vi sinh đường ruột và nồng độ chất chuyển hóa trong máu.

Hướng đi của nghiên cứu trong tương lai

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò tiềm năng của hệ vi sinh đường ruột và dữ liệu các chất chuyển hóa trong máu trong việc ảnh hưởng đến các cơ chế liên quan giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, cần có thêm các nghiên cứu trên các nhóm dân số khác nhau để làm rõ mối quan hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường, thành phần hệ vi sinh đường ruột, nồng độ chất chuyển hóa trong máu và nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường.

Các nghiên cứu trước đây điều tra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường và thành phần hệ vi sinh đường ruột đã sử dụng phương pháp giải trình tự 16S ribosomal ribonucleic acid (rRNA), một phương pháp không có hiệu suất cao và có độ phân giải thấp. Ngược lại, các nhà nghiên cứu trong nghiên cứu hiện tại đã sử dụng phương pháp giải trình tự metagenomic shotgun, giúp phát hiện ngay cả những vi khuẩn có số lượng thấp và cung cấp dữ liệu phân loại ở cấp độ loài.

Mặc dù có sự khác biệt về phương pháp, kết quả nghiên cứu vẫn phù hợp với các nghiên cứu trước đó khi cho thấy việc tiêu thụ đồ uống có đường có liên quan đến sự suy giảm các vi khuẩn có lợi sản sinh chất chuyển hóa và sự gia tăng các vi khuẩn sử dụng glucose và fructose để phát triển. Hơn nữa, sự gia tăng một số vi khuẩn do tác động của đồ uống có đường cũng liên quan đến sự thay đổi nồng độ chất chuyển hóa trong máu.

Mặc dù một số chất chuyển hóa này có liên quan đến các đặc điểm chuyển hóa xấu hơn và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn, nhưng các mối liên hệ này đã suy giảm sau khi điều chỉnh theo chỉ số khối cơ thể (BMI) của người tham gia. Do đó, tình trạng béo phì có khả năng đóng vai trò trung gian trong mối quan hệ giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường, chất chuyển hóa trong huyết thanh và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Bài viết về chủ đề “Hệ vi sinh vật đường ruột thay đổi từ đồ uống có đường liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao” đã khép lại. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích, đừng quên nhấn theo dõi website Nhà thuốc Long Châu để cập nhật những thông tin sức khỏe sớm nhất nhé!