Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ngọc Vân
02/10/2025
Mặc định
Lớn hơn
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn mạn tính phức tạp, gây tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể và biểu hiện đa dạng trên da. Việc nhận biết các triệu chứng thông qua hình ảnh ở từng giai đoạn giúp người bệnh và bác sĩ dễ dàng chẩn đoán, theo dõi tiến triển bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn hình ảnh bệnh lupus ban đỏ qua từng giai đoạn, giúp nâng cao nhận thức và phát hiện sớm bệnh để can thiệp kịp thời.
Lupus ban đỏ là một bệnh lý tự miễn phức tạp với biểu hiện lâm sàng đa dạng, trong đó các tổn thương trên da thường xuất hiện sớm và đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán. Do đặc tính dễ nhầm lẫn với các bệnh da liễu khác, việc nhận diện chính xác các dấu hiệu qua từng giai đoạn là yếu tố then chốt giúp định hướng xử trí và cải thiện tiên lượng cho người bệnh. Bài viết sau đây tổng hợp và phân tích đặc điểm lâm sàng thường gặp trên da và các cơ quan liên quan ở bệnh nhân lupus.
Lupus ban đỏ là một bệnh lý tự miễn mạn tính với các biểu hiện lâm sàng đa dạng, đặc biệt ở da và niêm mạc. Việc quan sát các hình ảnh tổn thương trên cơ thể giúp bác sĩ và người bệnh nhận diện rõ mức độ, vị trí tổn thương, từ đó có kế hoạch điều trị và phòng ngừa biến chứng. Dưới đây là tổng hợp hình ảnh bệnh chi tiết qua các triệu chứng thường gặp.
Người bệnh có thể xuất hiện các vết loét dạng vòng ở những vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng như mặt, cổ, vai và cánh tay. Việc bảo vệ da bằng kem chống nắng và quần áo phù hợp là cần thiết để hạn chế tiến triển tổn thương. Nếu được điều trị kịp thời, các vết loét này thường không để lại sẹo.
Rụng tóc là triệu chứng phổ biến. Ở các vùng da đầu có viêm hoặc loét, tóc có thể không mọc lại do sẹo. Tuy nhiên, với các trường hợp nhẹ, tóc rụng tạm thời thường có thể phục hồi sau điều trị.
Ngoài các tổn thương ngoài da, lupus ban đỏ còn có thể gây viêm và sưng đau các khớp. Triệu chứng điển hình là các khớp nhỏ ở bàn tay, cổ tay, đầu gối hoặc mắt cá bị sưng đỏ, đau nhức và kém linh hoạt. Tình trạng này thường xuất hiện đối xứng hai bên cơ thể và có thể đi kèm cứng khớp buổi sáng.
Da của người mắc lupus ban đỏ thường có xu hướng nhạy cảm hơn bình thường, đặc biệt với ánh nắng mặt trời hoặc các yếu tố kích ứng bên ngoài. Người bệnh có thể có các mảng đỏ, sạm màu, hoặc vùng da mỏng dễ bong tróc khi tiếp xúc ánh sáng. Ở một số bệnh nhân, hiện tượng tăng sắc tố hoặc giảm sắc tố cũng xuất hiện, làm da loang lổ không đều màu.
Một số bệnh nhân gặp hiện tượng Raynaud, tình trạng co mạch ở ngón tay, ngón chân gây giảm tuần hoàn máu, khiến da vùng này nhợt nhạt hoặc xanh xao. Người bệnh có thể cảm thấy lạnh, tê buốt và nhạy cảm hơn với nhiệt độ. Giữ ấm cơ thể và tránh lạnh là biện pháp quan trọng.
Bệnh nhân có thể xuất hiện đốm đỏ trên mí mắt, mắt khô do tuyến lệ giảm hoạt động, hoặc giảm thị lực do viêm võng mạc. Một số trường hợp còn viêm củng mạc (scleritis).
Ngoài loét dạng vòng, lupus ban đỏ còn gây tổn thương da dạng đĩa với bề mặt sần, dày, màu đỏ. Tổn thương này thường ở mặt và da đầu, có thể để lại sẹo vĩnh viễn nếu không điều trị sớm.
Một trong những dấu hiệu đặc trưng nhất của lupus ban đỏ là phát ban màu đỏ có hình dạng giống cánh bướm, kéo dài từ sống mũi ra hai bên má. Vùng da này có thể mịn hoặc có vảy nhẹ, đôi khi gồ ghề như cháy nắng. Đây là dấu hiệu quan trọng để nhận diện sớm bệnh.
Lupus ban đỏ là bệnh tự miễn mạn tính, đặc trưng bởi sự tấn công của hệ miễn dịch vào các mô và cơ quan của cơ thể. Bệnh có diễn tiến phức tạp, ảnh hưởng đến da, khớp, thận, tim mạch và nhiều cơ quan khác. Vì vậy, điều trị lupus ban đỏ cần cách tiếp cận toàn diện và cá nhân hóa, nhằm kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến đang được áp dụng.
Các thuốc giảm đau và kháng viêm không chứa steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen hoặc aspirin thường được sử dụng để cải thiện các triệu chứng viêm khớp, sưng đau khớp, sốt và nhức mỏi toàn thân.
Corticosteroid (prednisolone, methylprednisolone…) giúp ức chế nhanh phản ứng viêm quá mức của hệ miễn dịch, giảm sưng đỏ, tổn thương da và tổn thương nội tạng. Tuy nhiên, do có nhiều tác dụng phụ tiềm ẩn như loãng xương, tăng huyết áp hay rối loạn chuyển hóa, liều dùng và thời gian sử dụng phải được bác sĩ chuyên khoa điều chỉnh cẩn thận.
Hydroxychloroquine hoặc chloroquine, ban đầu dùng điều trị sốt rét, hiện nay được chỉ định rộng rãi cho bệnh nhân lupus ban đỏ. Nhóm thuốc này có tác dụng kiểm soát phát ban, đau khớp, mệt mỏi và ngăn ngừa hình thành huyết khối. Thuốc phát huy tác dụng chậm nhưng an toàn và hiệu quả lâu dài khi dùng đúng liều.
Trong trường hợp lupus ban đỏ nặng hoặc không đáp ứng tốt với corticosteroid, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc ức chế miễn dịch như azathioprine, mycophenolate mofetil hoặc cyclophosphamide. Những thuốc này giúp kiểm soát hoạt động miễn dịch quá mức nhưng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, vì vậy cần theo dõi sát sao và kết hợp chăm sóc toàn diện để giảm rủi ro.
Lupus ban đỏ là bệnh tự miễn có thể gây tổn thương da, khớp và nhiều cơ quan nội tạng. Việc phát hiện và điều trị sớm đóng vai trò quan trọng giúp kiểm soát tiến triển bệnh và giảm nguy cơ biến chứng lâu dài. Khi nghi ngờ mình có các dấu hiệu hoặc hình ảnh bệnh lupus ban đỏ, bạn cần thực hiện những bước sau:
Bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về các hình ảnh bệnh lupus ban đỏ chi tiết qua từng giai đoạn, từ những tổn thương trên da, tóc, móng cho đến các biểu hiện toàn thân như sưng đau khớp hay tổn thương mắt. Nhận diện sớm các dấu hiệu này giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Nếu phát hiện các biểu hiện nghi ngờ, bạn nên chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn, xét nghiệm và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Thị Hồng Nhung
Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.