Hoại tử ống thận cấp: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Hoại tử ống thận cấp là hội chứng suy thận cấp do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Bệnh có thể gây biến chứng phù não, trụy tim mạch, đe dọa đến tính mạng người bệnh. Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu sẽ cùng bạn tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh hoại tử ống thận cấp. Hiểu thêm về căn bệnh này sẽ giúp chúng ta có thể chủ động phòng ngừa một cách dễ dàng.

Hoại tử ống thận cấp là gì? Triệu chứng bệnh

Thận là một bộ phận vô cùng quan trọng trong hệ tiết niệu của con người. Bên trong thận có nhiều cấu trúc hình ống nhỏ. Những cấu trúc này có chức năng chính là lọc bỏ muối, chất thải từ máu và chất lỏng dư thừa. Khi các ống nhỏ này bị phá hủy, tổn thương, không thể phục hồi lại như ban đầu sẽ xảy ra tình trạng hoại tử ống thận cấp tính.

Đây được đánh giá là một bệnh về thận nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao nếu người bệnh không được chữa trị đúng cách và kịp thời.

Một số triệu chứng sau đây có thể cảnh báo tình trạng ống thận bị hoại tử cấp:

• Người bệnh gặp tình trạng vô niệu hoặc tiểu ít. Ban đầu, lượng nước tiểu của bệnh nhân sẽ giảm dưới 500ml/ngày rồi dần dẫn đến vô niệu. Nếu thông tiểu thì lượng nước tiểu cả ngày cũng chỉ khoảng 5ml.
• Người bệnh có biểu hiện tăng ure máu cao với các triệu chứng nôn, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa. Bệnh nhân trong trạng thái kích thích vật vã, co giật, hôn mê, nhịp tim nhanh hoặc chậm. Làm xét nghiệm máu có ure, creatinin, kali máu tăng.
• Số ít bệnh nhân gặp triệu chứng tiểu nhiều. Nước tiểu ban đầu đục, sau đó trong. Lượng nước tiểu tăng dần có thể đạt đến mức 3 - 4 lít mỗi ngày. Xét nghiệm sẽ thấy ure máu và creatinin tăng, ure niệu vẫn giảm. Bệnh nhân dễ bị tử vong do tăng ure máu quá cao.

Nguyên nhân hoại tử ống thận cấp

Hoại tử ống thận cấp chiếm khoảng 85% trường hợp suy thận cấp. Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến bệnh này gồm: Thiếu máu tổ chức thận và các chất gây độc cho thận. Cụ thể là:

• Thiếu máu tổ chức thận: Đây chủ yếu là tình trạng giảm tưới máu cho thận, thường có hiện tượng tăng nitơ trước thận. Nguyên nhân có thể do mao mạch tắc nghẽn khiến máu không thể lưu thông đến thận. Bệnh thường gặp ở những người bị hạ huyết áp kéo dài hoặc hạ oxy máu kéo dài như: Khi bị bỏng nặng, chấn thương nặng, tiêu chảy và nôn nhiều, sốc do nhiễm khuẩn nặng, suy tim cấp, truyền nhầm nhóm máu gây tan máu, nhiễm khuẩn huyết, sốt rét,...
• Các chất gây độc cho thận: Với nguyên nhân hoại tử ống thận do các chất gây độc cho thận, các chất gây độc thường gặp nhất như: Iot cản quang, thuốc kháng sinh, thủy ngân, cồn metylic, bismuth, mật cá trắm, độc tố từ mật cóc,...

Yếu tố làm tăng nguy cơ hoại tử ống thận cấp

Ngoài các nguyên nhân gây hoại tử ống thận cấp tính trên đây, các yếu tố làm tăng rủi ro mắc căn bệnh nguy hiểm này gồm có:

• Người bệnh bị chấn thương thận gây hình thành cục máu đông, khiến mạch máu tại thận bị tắc nghẽn. Tình trạng này làm thiếu máu cục bộ khiến ống thận bị hoại tử cấp.
• Truyền máu cũng là yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ khiến ống thận bị hoại tử. Ở một số bệnh nhân truyền máu, cơ thể không thu nạp và có xu hướng phá hủy các tế bào máu mới được truyền vào cơ thể. Hiện tượng này khiến thận không nhận được đủ máu nuôi và làm ống thận bị phá hủy dần.
• Người bị nhiễm trùng huyết có thể bị giảm huyết áp đột ngột và làm chậm quá trình lưu thông máu đến thận. Tình trạng này càng nguy hiểm ở những bệnh nhân có tiền sử huyết áp thấp và nguy cơ hoại tử ống thận cấp càng cao.
• Bệnh nhân mới trải qua một cuộc phẫu thuật lớn sẽ bị mất một lượng máu đáng kể. Các can thiệp trong cuộc phẫu thuật cũng có thể làm ảnh hưởng đến các mạch máu, khiến máu không được lưu thông đến ống thận. Nguy cơ ống thận bị hoại tử cấp luôn tiềm ẩn ở những bệnh nhân này.
• Bệnh nhân mắc đái tháo đường có nguy cơ cao gặp biến chứng hoại tử ống thận.

Biến chứng của hoại tử ống thận cấp

Bệnh nhân bị hoại tử ống thận cấp tính nếu không được phát hiện và điều trị bệnh kịp thời có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như:

• Bệnh nhân bị phù não, phù phổi cấp hoặc gây ra những cơn co giật.
• Người bệnh bị trụy tim mạch, có thể gây đột tử trong thời gian ngắn hoặc gây tàn tật vĩnh viễn.
• Biến chứng có thể xảy ra ở ống thận không giống nhau giữa các đoạn của ống thận. Bệnh nhân có thể bị hoại tử liên bào ống thận, hoại tử từng đoạn ống thận hoặc đứt từng đoạn ống thận. Một số trường hợp tế bào ống thận bị mất nhân và nguyên sinh chất.

Cách chẩn đoán và điều trị hoại tử ống thận cấp

Ngoài các dấu hiệu lâm sàng trên đây, khi nghi ngờ bệnh nhân bị hoại tử ống thận dạng cấp tính, các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm như: Xét nghiệm nước tiểu, sinh thiết thận, xét nghiệm máu, chụp cắt lớp CT thận, xét nghiệm natri, xét nghiệm creatinin trong nước tiểu,... để có thêm căn cứ chẩn đoán bệnh.

Khi bệnh đã được xác định, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp với từng bệnh nhân bị hoại tử ống thận. Mục tiêu của việc điều trị là ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh. 

Các phương pháp điều trị sẽ tập trung vào mục tiêu ngăn ngừa tích tụ chất thải, chất lỏng trong thận và phục hồi các ống thận đang bị tổn thương. Cụ thể:

• Nếu nồng độ kali máu tăng cao, bệnh nhân sẽ được lọc máu tạm thời để cân bằng điện giải và chất lỏng trong cơ thể. Đây cũng là phương pháp giúp cải thiện triệu chứng, kiểm soát các chức năng thận cho người bệnh.
• Bệnh nhân hoại tử ống thận cấp tính cần hạn chế uống nước để giảm tối đa lượng chất lỏng dư thừa trong cơ thể. Người bệnh cũng sẽ được chỉ định uống thuốc giảm chất lỏng và chất thải tích tụ trong thận.
• Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân giảm lượng natri và kali trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Hoại tử ống thận cấp là bệnh lý về thận cực nguy hiểm và có nguy cơ tử vong cao. Vì vậy, việc thăm khám kịp thời khi có các dấu hiệu bệnh, điều trị đúng cách và hiệu quả có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Điều trị sớm sẽ dễ dàng hơn và hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng. 

Xem thêm: Nguy cơ tử vong do hoại tử thượng bì nhiễm độc