Hướng dẫn sơ cứu ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm là vấn đề có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào và vào bất cứ thời điểm nào. Đây là một tình trạng cấp tính, thường xảy ra sau khi ăn vài phút hoặc vài giờ có khi tới một ngày tùy thuộc vào nguyên nhân gây ngộ độc. Bệnh biểu hiện các mức độ khác nhau có thể từ nhẹ như đau bụng tiêu chảy, buồn nôn, nôn đến nặng gây hôn mê, sốc đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Việc sơ cứu ngộ độc thực phẩm chính xác và kịp thời sẽ giúp giảm thiểu tối đa những rủi ro, diễn biến xấu có thể xảy ra với người bệnh, hơn nữa còn giúp quá trình điều trị và hồi phục thuận lợi. Vậy bạn đã nắm rõ các bước sơ cứu ban đầu bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm chưa? Hãy cùng Nhà Thuốc Long Châu ghi nhớ những kiến thức cơ bản mà vô cùng hữu ích ngay sau đây nhé.

Các bước sơ cứu ngộ độc thực phẩm

Sơ cứu ngộ độc thực phẩm bằng cách gây nôn

Mục đích của việc gây nôn là hạn chế các chất độc từ thực phẩm đã ăn qua miệng ngấm sâu vào cơ thể. Đây là biện pháp đầu tiên trong sơ cứu ngộ độc thức ăn mới ăn vào dạ dày trong thời gian dưới 6 giờ. Việc gây nôn sẽ kích thích người bệnh nôn các thức ăn đang ở trong dạ dày ra ngoài. Bệnh nhân càng nôn được nhiều thức ăn ra ngoài càng tốt.

Có thể dùng tay đã rửa sạch đặt vào lưỡi người bệnh để kích thích gây nôn. Trong khi tiến hành gây nôn, cần đảm bảo đặt đầu bệnh nhân nằm nghiêng về một bên, có thể kê đầu hơi cao để các chất thải khi nôn ra không trào ngược vào phổi, không kích thích gây sặc cho bệnh nhân.

Lưu ý: Trong trường hợp bệnh nhân ngộ độc thực phẩm đã rơi vào hôn mê, không thực hiện kích thích gây nôn do dễ gây sặc vào đường hô hấp dẫn đến ngạt thở, suy hô hấp cấp.

Kích thích gây nôn trong sơ cứu ngộ độc thực phẩm

Bù nước đầy đủ cho người bị ngộ độc thực phẩm

Sau khi nôn hoặc đi ngoài liên tục, cơ thể người bệnh sẽ bị mất một lượng nước đáng kể. Đó chính là lúc cần bù nước cho người bệnh đầy đủ.

Tốt nhất nên sử dụng dung dịch bù nước và điện giải, pha một gói Oresol với một lít nước và uống theo nhu cầu. Nếu người bệnh nôn thì chờ 10 phút sau cho uống lại, cho uống từng ngụm nhỏ.

Ngoài ra, có thể bù nước bằng cách cho người bệnh uống nước đun sôi để nguội, nước lọc, hoặc uống nước cháo, nước gạo rang, cũng có thể pha nước muối đường theo tỷ lệ 1/2 muỗng cà phê (thìa nhỏ) muối với bốn muỗng cà phê đường trong một lít nước lọc hoặc nước sôi để nguội.

Bù nước đường uống giúp ích cho bệnh nhân ngộ độc thực phẩm

Không sử dụng thuốc chống tiêu chảy

Dù người bệnh ngộ độc thức ăn có tiêu chảy sau khi ăn uống thực phẩm không sạch hoặc chứa chất độc cũng không nên tự ý mua thuốc chống tiêu chảy uống. Điều quan trọng là bạn phải phân biệt được rõ đây là trường hợp ngộ độc thức ăn hay chỉ là tiêu chảy thông thường. Bởi nếu là ngộ độc thức ăn gây tiêu chảy thì việc sử dụng thuốc cầm đi ngoài có thể làm quá trình đào thải chất độc kéo dài, các chất này tích tụ lâu trong cơ thể gây nguy hiểm cho người bệnh.

Cho bệnh nhân dùng nước gừng

Gừng là nguyên liệu dễ kiếm, giá thành rẻ, được bán ở nhiều nơi. Thành phần bên trong củ gừng có chứa nhiều chất có tác dụng chữa bệnh tốt.

Nước gừng có nhiều tác dụng tốt và hữu ích trong ngộ độc thực phẩm

Trường hợp người bệnh ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện các biểu hiện như mệt mỏi, buồn nôn, ợ nóng khiến cơ thể cảm thấy khó chịu. Bạn có thể pha ngay một cốc trà gừng nóng hoặc cho người bệnh ngậm một lát gừng tươi sẽ giúp làm dịu cơn khó chịu, đỡ đau dạ dày, giảm buồn nôn.

Nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất

Ở Việt Nam, bạn hãy nhanh chóng gọi cấp cứu y tế theo số máy 115 hoặc nếu điều kiện cho phép, hãy trực tiếp đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nơi ở nhất.

Chúng ta cần hiểu rõ và ghi nhớ: Các bước sơ cứu ban đầu dù có thể có hiệu quả nhưng tốt hơn hết người bệnh cần phải được nhập viện. Tại bệnh viện, người bệnh sẽ được làm một số xét nghiệm chuyên sâu hơn để đánh giá toàn diện tình trạng cũng như tiên lượng bệnh. Việc này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh nhân xảy ra nguy hiểm hoặc gặp phải biến chứng do các độc tố gây ra vào bất cứ lúc nào.

Một số lưu ý khi thực hiện sơ cứu ngộ độc thực phẩm

Cần lưu ý những điều sau:

• Giữ lại những mẫu thực phẩm nghi ngờ, gồm cả nhãn mác, thậm chí là các bệnh phẩm người bệnh đã nôn ra, phân để giúp việc xác định nguyên nhân gây ngộ độc.
• Trường hợp nhiều người cùng xuất hiện các triệu chứng ngộ độc thực phẩm sau ăn uống: Cần thông báo với cơ sở y tế gần nhất, chính quyền địa phương, cơ quan y tế dự phòng để các cơ sở y tế có thể chuẩn bị kịp đầy đủ nhân lực đối phó trong trường hợp xảy ra ngộ độc thực phẩm hàng loạt, các cơ quan chức năng có thể kịp thời thông báo và ngăn chặn ngộ độc tiếp diễn.
• Theo dõi sát biểu hiện và nhịp tim của bệnh nhân: Nếu người bệnh có biểu hiện nghẹt thở thì nên kéo lưỡi người bệnh ra ngoài, tránh lưỡi thụt vào gây ngạt. Theo dõi nhịp đập của tim bệnh nhân thường xuyên, chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện để có thể kịp thời hỗ trợ hô hấp khi cần.
• Sau khi qua tình trạng ngộ độc thực phẩm cấp tính, để giúp người bệnh nhanh hồi phục, nên có chế độ ăn uống và nghỉ ngơi thích hợp: Chia nhỏ các bữa ăn; sử dụng các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu như cháo, súp; nghỉ ngơi, tránh lo âu, căng thẳng; hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, cà phê…

Làm thế nào để phòng tái diễn ngộ độc thực phẩm?

Dưới đây là một số điều cần lưu ý để tránh tái diễn tình trạng ngộ độc thực phẩm trong đời sống hàng ngày:

• Luôn bảo quản các thực phẩm tươi sống như rau củ hoặc các sản phẩm từ sữa, salad… trong tủ lạnh.
• Khi rã đông thịt nên hạ dần nhiệt độ trong tủ lạnh, không nên rã đông thịt ở nhiệt độ phòng.
• Đảm bảo quy trình nấu ăn an toàn vệ sinh.
• Các loại thịt như: Thịt gà, thịt bò, thịt heo… cần nấu chín kỹ. Tuyệt đối không nên ăn các món tái vì rất dễ ngộ độc do trong các thực phẩm tươi sống luôn có những vi khuẩn nhất định có thể tiết những độc tố khác nhau.

Trên đây là những chia sẻ từ Nhà Thuốc Long Châu về sơ cứu ngộ độc thực phẩm và một số thông tin liên quan. Việc sơ cứu ban đầu được thực hiện chính xác và kịp thời sẽ giúp cải thiện rất nhiều tiên lượng cho bệnh nhân. Do đó, chúng ta nên nắm vững những kiến thức này để có thể áp dụng hữu ích trong đời sống.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp