Khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em

Nếu bạn lo lắng và chưa tìm được nguyên nhân vì sao con thấp bé hơn bạn bè cùng trang lứa thì hãy đưa con đi khám chậm tăng trưởng chiều cao để tìm hiểu nguyên nhân liệu có phải do vấn đề thiếu hormone tăng trưởng hay không.

Thế nào là chậm tăng trưởng chiều cao?

Chậm tăng trưởng chiều cao là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng trẻ em có tốc độ tăng trưởng chiều cao chậm hơn so với mức trung bình của các trẻ cùng tuổi và cùng giới tính. Chiều cao tăng trưởng chậm có thể là biểu hiện của các vấn đề khác nhau liên quan đến sức khỏe, dinh dưỡng hoặc di truyền. Các nguyên nhân chủ yếu có thể bao gồm:

• Dinh dưỡng kém: Chế độ ăn uống không đủ dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển, đặc biệt là thiếu protein, vitamin và khoáng chất như canxi, vitamin D.
• Vấn đề nội tiết: Các rối loạn về hormon như thiếu hormone tăng trưởng (GH), suy tuyến giáp, hoặc bệnh Cushing.
• Bệnh mãn tính: Các bệnh lý như bệnh Celiac, suy thận mạn, bệnh tim bẩm sinh hoặc các bệnh mạn tính khác có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ.
• Yếu tố di truyền: Chiều cao của trẻ cũng bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền từ cha mẹ.
• Stress và môi trường sống: Môi trường sống không lành mạnh hoặc stress kéo dài cũng có thể góp phần vào tốc độ tăng trưởng chậm.
• Giấc ngủ: Trẻ ngủ không đủ giấc sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển chiều cao. Ở mỗi độ tuổi khác nhau, thời gian giấc ngủ cũng khác nhau, cha mẹ cần lưu ý điều này.
• Chăm sóc y tế không đầy đủ: Việc thiếu tiêm phòng, không điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khác cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển.

Nếu nghi ngờ con bị chậm tăng trưởng chiều cao, các bậc phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để được tư vấn và khám chậm tăng trưởng chiều cao, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Các biện pháp can thiệp có thể bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung dinh dưỡng, điều trị các vấn đề nội tiết, hoặc điều trị các bệnh lý nền của trẻ.

Khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em quan trọng như thế nào?

Khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em giúp đánh giá tình trạng sức khỏe chung. Chiều cao và cân nặng của trẻ em là các chỉ số quan trọng về sức khỏe tổng quát của trẻ. Chậm phát triển có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm sự thiếu hụt hormone tăng trưởng, suy dinh dưỡng hoặc các bệnh lý mạn tính như bệnh Crohn hay suy thận.

Bên cạnh đó, việc theo dõi chiều cao của trẻ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Khi trẻ có tăng trưởng chậm, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra lâm sàng cần thiết để xác định nguyên nhân cơ bản, giúp can thiệp kịp thời nếu cần thiết.

Khám chậm tăng trưởng chiều cao giúp cha mẹ tìm ra nguyên nhân con thấp bé và phối hợp cùng bác sĩ để giải quyết vấn đề này. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho con, giúp con phát triển chiều cao tốt hơn.

Việc theo dõi và khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em không chỉ đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh mà còn giúp phát hiện và can thiệp sớm các vấn đề y tế tiềm ẩn, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Quy trình khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em

Trước khi thăm khám chậm tăng trưởng chiều cao, cha mẹ nên tìm hiểu qua về quy trình để có sự chuẩn bị thật tốt, giúp buổi thăm khám diễn ra hiệu quả. Quy trình khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em thường bao gồm các bước sau:

• Khám lâm sàng và đánh giá thể chất: Bác sĩ sẽ đo chiều cao, cân nặng và tính toán chỉ số khối cơ thể (BMI) của trẻ. Tiếp đó sẽ tiến hành kiểm tra tỉ lệ phân bố các phần của cơ thể và ghi nhận các dấu hiệu dậy thì. Việc kiểm tra và đánh giá lâm sàng các dấu hiệu bất thường ở cơ thể trẻ có thể góp phần xác định chẩn đoán bệnh lý mạn tính hoặc bệnh nội tiết.
• Thu thập tiền sử bệnh lý: Trong quá trình thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ đồng thời khai thác các thông tin như cân nặng và chiều cao lúc sinh, các biến chứng trong quá trình sinh. Vì vậy, cha mẹ nên có sự chuẩn bị trước để cung cấp các thông tin này cho bác sĩ. Ngoài ra, tiền sử bệnh lý của trẻ và gia đình, bao gồm các rối loạn nội tiết hoặc bệnh lý di truyền cũng cần cung cấp cho bác sĩ. 
• Sử dụng biểu đồ tăng trưởng: Đối soát chiều cao và cân nặng của trẻ lên biểu đồ tăng trưởng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc biểu đồ tăng trưởng quốc gia để xác định vị trí của trẻ so với quần thể cùng tuổi và giới tính.

• Thực hiện các xét nghiệm cơ bản để loại trừ các bệnh lý có thể gây chậm tăng trưởng như suy giáp, thiếu máu, suy dinh dưỡng, hay các bệnh lý mạn tính:
  • Chẩn đoán hình ảnh: Chụp x-quang xương bàn tay và cổ tay để đánh giá tuổi xương và phát hiện các bất thường về cấu trúc xương.
  • Xét nghiệm hormone tăng trưởng: Đo mức độ hormone tăng trưởng (GH) và Insulin-like Growth Factor 1 (IGF-1) trong máu. Do GH được tiết ra theo từng đợt trong ngày, cần tiến hành các xét nghiệm đặc biệt như test kích thích GH (ví dụ: test thể dục, test glucagon).

Sau khi tổng hợp kết quả từ các đánh giá lâm sàng, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân cụ thể của chậm tăng trưởng như thiếu hụt hormone tăng trưởng, cơ địa lùn di truyền hay các bệnh lý khác. Nếu chẩn đoán thiếu hụt hormone tăng trưởng, bác sĩ sẽ thiết lập kế hoạch điều trị bằng cách tiêm hormone tăng trưởng tổng hợp dưới da hàng ngày. Theo dõi sự tiến triển của trẻ bằng cách đo chiều cao và cân nặng định kỳ, thường mỗi 3 đến 6 tháng một lần, và điều chỉnh liều lượng điều trị nếu cần thiết.

Trên đây là những thông tin về khám chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ và quy trình khám giúp xác định và điều trị kịp thời nguyên nhân gây chậm tăng trưởng, đảm bảo sự phát triển bình thường và tăng cường sức khỏe tổng quát của trẻ em. Khám chậm tăng trưởng chiều cao rất có lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhưng không phải cha mẹ nào cũng biết và quan tâm tìm hiểu.