Trẻ chậm tăng cân và chiều cao có nguy hiểm không?

Trẻ chậm tăng cân và chiều cao đang là điều mà nhiều bậc phụ huynh quan tâm. Điều này không chỉ khiến cha mẹ lo lắng mà còn làm cho trẻ cảm thấy thiếu tự tin và tụt lại so với bạn bè cùng tuổi. Vậy tại sao trẻ lại có thể phát triển chậm về cân nặng và chiều cao? Hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu nguyên nhân và cách giải quyết trong bài viết dưới đây.

Trẻ chậm tăng cân và chiều cao là gì?

Chậm tăng trưởng chiều cao hay còi xương là khi bé không đạt được chiều cao mong đợi ở từng giai đoạn phát triển. Bác sĩ khuyến nghị phụ huynh đưa bé đi kiểm tra sớm để phát hiện và điều trị vấn đề này kịp thời.

Các bé chậm tăng trưởng thường thể hiện dấu hiệu như thấp bé, phát triển chậm về chiều cao,... Cân nặng của bé có thể đạt chuẩn nhưng dường như có hơi béo hơn và gương mặt có thể trông "non" hơn so với độ tuổi.

Khi phụ huynh nhận thấy các dấu hiệu này, nên đưa bé đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá và điều trị ngay lập tức. Với sự can thiệp kịp thời, bé có thể đạt được chiều cao bình thường khi trưởng thành.

Khi nào cha mẹ cần lo lắng chiều cao của bé?

Theo Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia (NCBI - Hoa Kỳ), trẻ bị coi là có tầm vóc thấp khi chiều cao của họ thấp hơn 2 đơn vị so với giá trị trung bình (theo điểm số Z) hoặc dưới phân vị 3 của nhóm tuổi và giới tính tương đương.

Khi phát hiện con bạn có những dấu hiệu như không đạt được chiều cao theo độ tuổi hoặc tăng trưởng chiều cao chậm chạp (ít hơn 5 cm/năm từ 3 tuổi đến khi dậy thì), hãy đưa con đến bác sĩ chuyên khoa ngay. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ mang lại kết quả tốt nhất.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng, việc đánh giá tình trạng tầm vóc của bé không nên chỉ dựa vào chiều cao tại một thời điểm nhất định. Cha mẹ cần đánh giá tình trạng tầm vóc của trẻ căn cứ thêm vào sự phát triển chiều cao qua các giai đoạn để đưa ra đánh giá chính xác.

Nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân và chiều cao

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân và chiều cao. Sau đây là một số nguyên nhân thường gặp:

Thiếu hụt hormone tăng trưởng

Một trong những lý do chính khiến trẻ phát triển cân nặng và chiều cao chậm là do cơ thể của họ không sản xuất đủ hormone tăng trưởng, gây ra sự thiếu hụt.

Nguyên nhân này có thể là do yếu tố bẩm sinh, tổn thương tuyến yên, chấn thương đầu, u não, nhiễm trùng viêm màng não hoặc viêm não, cũng như một số trường hợp không rõ ràng nguyên nhân. Ước tính, tỷ lệ trẻ thiếu hormone tăng trưởng là từ 1/4000 đến 1/10000 bé.

Đối với trẻ bị chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu hormone tăng trưởng, việc chẩn đoán và điều trị cần được thực hiện sớm, đặc biệt là trước khi trẻ đến tuổi dậy thì để có hiệu quả tốt nhất. Điều trị cần được tiến hành đúng thời điểm và liều lượng phù hợp, thường là từ 4 đến 13 tuổi. Vì sau tuổi này, các sụn xương sẽ đóng lại và hormone tăng trưởng không còn có hiệu quả nữa.

Có yếu tố di truyền

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng 23% chiều cao của trẻ được thừa hưởng từ gia đình, tức là nếu bố mẹ cao lớn thì con có khả năng cao sẽ cao hơn so với chiều cao trung bình và ngược lại.

Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, việc chăm sóc dinh dưỡng và rèn luyện từ khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ phát triển chiều cao và cân nặng tốt hơn, bất kể cha mẹ có chiều cao thấp hay không.

Thể trạng yếu

Thân hình của trẻ cũng góp phần làm chậm quá trình tăng trưởng chiều cao. Trước khi bước vào tuổi dậy thì, có thể cơ thể của trẻ sẽ phát triển chậm và nhỏ hơn so với bạn bè cùng tuổi. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không cần phải lo lắng, vì sau khi giai đoạn dậy thì kết thúc, trẻ sẽ nhanh chóng đạt được chiều cao bình thường.

Trẻ sinh non

Theo số liệu thống kê, có khoảng 10% trẻ em không đạt được chiều cao tiêu chuẩn khi 2 tuổi, đặc biệt là những trẻ sinh non và nhẹ cân. Nếu đến 2 tuổi mà bé vẫn chưa đạt chiều cao bình thường, bố mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Suy dinh dưỡng

Yếu tố ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc tăng chiều cao và cân nặng của trẻ, chiếm khoảng 23%. Đối với trẻ suy dinh dưỡng, thường thấy chậm tăng cân và chiều cao, thậm chí có thể không phát triển. Do đó, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cho từng bữa ăn là cực kỳ cần thiết để giúp trẻ phát triển chiều cao một cách nhanh chóng.

Cơ thể chứa bệnh mãn tính

Nếu các yếu tố kia không phải là lý do khiến trẻ phát triển chiều cao chậm, thì nguyên nhân có thể là do các vấn đề liên quan đến gan hoặc thận. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của các cơ quan trong cơ thể, mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao và cân nặng của trẻ.

Nếu những vấn đề này được phát hiện và điều trị kịp thời, chiều cao của trẻ có thể được cải thiện nhanh chóng.

Cách điều trị cho bé chậm tăng cân và chiều cao

Các bé phát triển chậm cần được phát hiện và điều trị sớm để có cơ hội đạt được chiều cao bình thường khi trưởng thành. Bậc phụ huynh có thể tham khảo các biện pháp sau để giúp con tăng chiều cao:

Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ của trẻ rất quan trọng vì lúc này cơ thể tiết ra các hormone tăng trưởng quan trọng. Khi trẻ ngủ đủ giấc, cơ thể sẽ sản xuất đủ hormone, giúp trẻ phát triển tốt hơn và tránh tình trạng thiếu hụt hormone.

Thời gian từ 10 giờ tối đến 6 giờ sáng hôm sau được coi là thời gian tốt nhất cho giấc ngủ của trẻ. Vì vậy, cha mẹ nên khuyến khích trẻ đi ngủ vào khoảng thời gian này để giúp trẻ phát triển chiều cao, cân nặng một cách ổn định hơn.

Tăng cường vận động cho bé

Tập thể dục và hoạt động vận động không chỉ làm cho bé khỏe mạnh mà còn giúp bé cao lớn hơn.

Mẹ nên khuyến khích bé tham gia các hoạt động thể thao ngoài trời, đặc biệt là vào buổi sáng. Điều này vì ánh nắng mặt trời sẽ giúp cơ thể sản xuất vitamin D, giúp cải thiện khả năng hấp thụ canxi và kích thích sự phát triển của xương cho bé.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Một chế độ ăn đúng cách sẽ đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cho bé, tránh tình trạng thiếu dinh dưỡng.

Nếu mẹ không có thời gian để lập kế hoạch ăn uống cho con, mẹ có thể sử dụng thêm các loại thực phẩm bổ sung để giúp bé phát triển chiều cao, cân nặng. Lưu ý, mẹ nên lựa chọn những sản phẩm chất lượng từ các thương hiệu đáng tin cậy, giúp bé phát triển chiều cao mà không gây hại đến sức khỏe.

Cải thiện môi trường sống

Cảm xúc và tâm trạng của trẻ cũng ảnh hưởng đến việc trẻ phát triển chiều cao. Trẻ luôn cảm thấy vui vẻ, thoải mái sẽ ăn uống và sinh hoạt điều độ hơn, giúp cho sự phát triển chiều cao của trẻ được tối ưu hóa.

Môi trường sống lành mạnh, sạch sẽ cũng là một yếu tố quan trọng giúp cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Bố mẹ nên tránh cho trẻ tiếp xúc với môi trường ô nhiễm và hạn chế sử dụng các sản phẩm chứa estrogen, vì chúng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển xương của trẻ nhỏ, làm ảnh hưởng đến cân nặng.

Đa dạng các bữa ăn cho bé

Một trong những lí do khiến bé chậm tăng cân mà các chuyên gia thường nhấn mạnh là việc mẹ thường lặp đi lặp lại cùng một thực đơn hàng ngày. Dù thực đơn đó có đủ dinh dưỡng, nhưng nó khiến bé cảm thấy chán chường và mất hứng thú với việc ăn.

Bữa ăn sẽ trở nên thú vị hơn đối với bé nếu chúng được đa dạng hóa với nhiều màu sắc và thay đổi mỗi ngày. Bé sẽ dễ dàng bị thu hút bởi những món ăn được trang trí đẹp mắt, có hương vị và cách chế biến mới lạ.

Ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng và calo

Các loại thực phẩm giàu calo lành mạnh sẽ giúp bé cung cấp năng lượng mà không cần phải ăn quá nhiều. Bạn có thể dễ dàng chọn lựa những nguyên liệu và thực phẩm giàu calo như hạt bơ, bơ, nước cốt dừa, dầu oliu, dầu hạt cải, các loại cá béo và nhiều hơn nữa.

Tạo cảm giác ngon miệng cho bé

Kích thích sự mong đợi của bé đối với bữa ăn cũng giúp bé tăng cân nhanh chóng. Mẹ có thể tạo ra một không khí vui vẻ cho mỗi bữa ăn, không áp đặt bé ăn quá nhiều và quan trọng hơn là tắt các thiết bị điện tử như TV để bé tập trung hơn vào việc ăn.

Trẻ chậm tăng cân và chiều cao là một vấn đề phổ biến, gây lo lắng cho nhiều bậc phụ huynh. Nhà Thuốc Long Châu hy vọng rằng thông tin mà họ cung cấp sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về tình trạng của con và biết cách khắc phục để giúp bé phát triển bình thường hơn.