Khi nào nên thực hiện xét nghiệm men gan?

Gan là bộ phận vừa giúp chuyển hóa, phân giải các chất dinh dưỡng vừa thanh lọc, đào thải các độc tố ra khỏi cơ thể. Khi cơ thể gặp vấn đề thì gan sẽ là bộ phận chịu tổn thương đầu tiên, điều đó sẽ thể hiện quá sự biến động của men gan.

Vai trò của chỉ số men gan

Các chỉ số men gan trong xét nghiệm được dùng để đánh giá tình trạng tổn thương, hoại tử ở gan nếu có. Thông thường, các xét nghiệm chỉ số men gan thường dựa vào nồng độ AST và ALT có trong cơ thể. Thông qua các chỉ số này, bác sĩ sẽ xác định gan có đang ổn không, từ đó sẽ tiến hành lựa chọn phương pháp kiểm soát, điều trị phù hợp, kịp thời nếu gan có điểm bất thường. Chỉ số men trong gan ở mức độ bình thường phải đảm bảo các thông số như sau:

• ALT < 40U/L.

• GGT < 60U/L.

• AST < 40 U/L.

• ALP từ 30 - 115 U/L.

Xét nghiệm men gan thường dựa vào nồng độ AST và ALT

Ai cần tiến hành xét nghiệm men gan?

Xét nghiệm chỉ số men gan sẽ giúp cho mỗi cá nhân chủ động kiểm soát được tình trạng sức khỏe của mình, xác định mức độ tổn thương của gan và thực hiện theo dõi, điều trị bệnh gan nếu có. Một số dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đang bị suy giảm chức năng gan như sau:

• Nước tiểu màu sẫm hơn so với bình thường.
• Chướng bụng, chán ăn, phân nhạt màu.
• Cơ thể mỏi mệt, ốm yếu, thường cảm thấ khó chịu cáu gắt.
• Da và mắt có dấu hiệu hoàng đản (vàng da, vàng mắt).

Tuy nhiên, những triệu chứng trên không phải là triệu chứng đặc trưng, chúng thường tương tự với nhiều bệnh lý khác. Bên cạnh đó, những bệnh lý liên quan đến gan thường cũng ít có biểu hiện cụ thể, vì vậy xét nghiệm men gan nên được tiến hành với những đối tượng có nguy cơ cao như sau:

• Người thường xuyên sử dụng hoặc lạm dụng bia rượu.
• Người sống trong gia đình có đối tượng có tiền sử mắc bệnh lý liên quan đến gan.
• Đối tượng bị thừa cân, đặc biệt là có kèm theo bệnh lý đái tháo đường, tăng huyết áp.
• Đối tượng đang bị các nhóm virus có hại cho gan tấn công.
• Người đang trong quá trình điều trị bệnh và có sử dụng các nhóm thuốc gây ảnh hưởng đến chức năng gan.

Khi nước tiểu sẫm màu bất thường thì nên đi xét nghiệm men gan

Xét nghiệm GGT đánh giá chỉ số men gan

Chỉ số men gan GGT là gì?

Chỉ số men gan GGT (Gamma Glutamyl transferase) là 1 trong 3 chỉ số men gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán tình trạng ứ mật ở gan. GGT có chỉ số cao hơn hai loại men gan còn lại vì chỉ số này rất nhạy cảm với sự thay đổi tình trạng ứ mật. Nếu chỉ số này tăng cao là biểu hiện của những bệnh lý gan như viêm gan mãn, tổn thương gan do rượu bia, viêm gan virus hay thậm chí nghiêm trọng hơn là ung thư gan.

Đánh giá chỉ số men gan bằng xét nghiệm GGT

Trường hợp chỉ định xét nghiệm GGT

Thông thường xét nghiệm GGT sẽ được chỉ định cho người bệnh trong những trường hợp sau:

• Người thường xuyên lạm dụng bia rượu, chất kích thích, các loại đồ uống chứa cồn, nghiện thuốc lá được xem là đối tượng nguy cơ cao được chỉ định xét nghiệm GGT để đánh giá mức độ tổn thương của gan.
• Người có những triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu nhưng phân nhạt màu, da nổi mẩn ngứa, dưới da có nổi mạch máu như mạng nhện.
• Người thường xuyên sử dụng các loại thuốc điều trị.
• Người có tiền sử các bệnh liên quan đến gan, men gan.
• Người muốn tầm soát ung thư gan.

Kết quả xét nghiệm chỉ số GGT

Người bệnh lấy mẫu bệnh phẩm và làm xét nghiệm trong khoảng một giờ đồng hồ sẽ có kết quả về chỉ số men gan GGT. Nếu chỉ số GGT nằm trong giới hạn từ 5 - 60UI/L, tức là chỉ số <60UI/L hoặc tặng nhẹ hơn 1, 2 mức thì được coi là bình thường. Tuy nhiên, chỉ số này ở nam và nữ cũng có sự khác biệt:

• Ở nam giới: Từ 7 - 32 UI/L.
• Ở nữ giới: Từ 11 - 50 UI/L.

Tình trạng bệnh gan ở mức độ nhẹ hay nặng sẽ được chẩn đoán tùy thuộc vào mức tăng của chỉ số này, cụ thể như sau:

• Mức độ nhẹ: Chỉ số GGT tăng hơn mức giới hạn từ 1 - 2 lần.
• Mức độ trung bình: Chỉ số GGT tăng hơn mức giới hạn từ 2 - 5 lần.
• Mức độ nặng: Chỉ số GGT tăng cao hơn mức giới hạn từ 5 lần trở lên.

Đặc biệt, bệnh lý sẽ rất nghiêm trọng nếu chỉ số GGT tăng tới 5000UI/L, điều này chứng tỏ người bệnh đã mắc bệnh gan mật cấp hoặc ung thư gan.

Nếu chỉ số GGT tăng tới 5000UI/L tức là người bệnh đã mắc bệnh gan mật cấp

Chi phí xét nghiệm GGT và thời gian có kết quả

Chi phí xét nghiệm GGT hết bao nhiêu và bao lâu có kết quả luôn là vấn đề mà nhiều người bệnh quan tâm.

Hiện nay, chi phí xét nghiệm GGT chỉ dao động trong tầm khoảng từ 50.000 đồng đến vài trăm nghìn, tùy thuộc vào từng cơ sở y tế mà bạn chọn làm xét nghiệm. Vì vậy, nếu quan tâm đến chi phí xét nghiệm hết bao nhiêu, người bệnh có thể liên hệ trực tiếp tới hotline của các bệnh viện để được thông tin chính xác nhất.

Về thời gian bao lâu có kết quả cũng tùy thuộc vào bệnh viện hay cơ sở y tế đó. Thông thường, tính từ lúc lấy mẫu bệnh phẩm đến khi có kết quả xét nghiệm sẽ mất tầm 1 đến 2 giờ đồng hồ.

Lưu ý trước khi làm xét nghiệm GGT

Để kết quả xét nghiệm được chính xác nhất, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề dưới đây:

• Trước khi làm xét nghiệm tuyệt đối không sử dụng rượu, bia, các chất kích thích, không hút thuốc lá… Nếu đã sử dụng thì nên đợi sau 3 ngày mới làm xét nghiệm để cho kết quả chính xác nhất.
• Nên nhịn ăn, nhịn uống trong vòng 8 tiếng trước khi làm xét nghiệm.
• Nếu người nào đang trong giai đoạn sử dụng các loại thuốc điều trị khác thì nên ngừng thuốc. 

Trên đây là một số thông tin về xét nghiệm men gan. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên, quý độc giả đã biết được khi nào cần xét nghiệm men gan, từ đó chủ động hơn trong quá trình thăm khám và bảo vệ sức khỏe bản thân.

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp