Khoai tây là gì? Công dụng của khoai tây đối với sức khỏe và lưu ý khi ăn

Khoai tây là một loại thực phẩm giàu carb, bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể và các hợp chất thực vật tốt cho sức khỏe. Hãy tham khảo bài viết sau đây để có tất cả thông tin chi tiết về khoai tây.

Khoai tây là gì?

Khoai tây là loại thực phẩm rất phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, vậy bạn có biết rõ về khoai tây không?

• Nguồn gốc: Khoai tây có xuất xứ từ vùng Nam Mỹ nhiệt đới, xuất hiện từ giữa những năm 8.000 đến 5.000 trước Công Nguyên. Tại đây, có những loại khoai tây mọc hoang dã khắp nơi.
• Phân loại: Thuộc gia đình họ cà như cà tím và cà chua. Củ khoai tây là phần phình ra của thân ngầm dưới lòng đất, có chức năng cung cấp dưỡng chất cho phần lá ở bên trên.
• Màu sắc: Khoai tây thường có màu vàng nhạt, nhưng ngoài ra khoai tây còn có nhiều màu sắc độc đáo khác như khoai tây tím, xanh hay đen.
• Thành phần dinh dưỡng: Khoai tây có hàm lượng nước cao (chiếm 80%), rất giàu carbohydrate và có hàm lượng protein cao cũng như chất xơ. Hàm lượng dinh dưỡng của khoai tây thay đổi đáng kể tùy vào từng cách chế biến. Ví dụ khoai tây đã nấu chín chứa 7% tinh bột đề kháng, con số này sẽ tăng lên 13% khi khoai nguội đi.

Ăn khoai tây có tốt không? Công dụng của khoai tây

Khoai tây có tác dụng gì cho sức khỏe? Đây là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Những lợi ích của khoai tây với sức khỏe gồm:

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Tăng huyết áp là một triệu chứng điển hình của chứng huyết áp cao bất thường, một trong những yếu tố nguy cơ cao dẫn đến bệnh tim.

Một số khoáng chất và hợp chất thực vật trong khoai tây có tác dụng giảm huyết áp hiệu quả. Đặc biệt, khoai tay có hàm lượng kali cao cũng góp phần cải thiện chứng cao huyết áp, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Một số chất khác có trong khoai tây cũng có thể hạ huyết áp xuống mức thấp hơn như axit chlorogenic và kukoamine.

Kiểm soát cân nặng

So sánh với các loại thực phẩm giàu carb khác, khoai tây có thể làm bạn no nhanh chóng, cảm giác no kéo dài tiếp tục sau bữa ăn, làm giảm các cơn thèm ăn và giảm lượng calo nạp vào cơ thể, góp phần kiểm soát trọng lượng và giảm cân hiệu quả, nhất là những người thừa cân, béo phì.

Các nhà nghiên cứu đã tìm ra trong khoai tây còn chứa một loại protein đặc biệt, gọi tên là proteinase 2 (PI2), một chất ức chế có thể ngăn chặn các cơn thèm ăn. PI2 trong khoai tây hạn chế các cơn thèm ăn khi được dùng ở dạng nguyên chất.

Hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu

Khoai tây chứa tinh bột kháng là loại tinh bột không bị phá vỡ và khi vào cơ thể sẽ được hấp thụ hoàn toàn. Tinh bột kháng di chuyển đến ruột già sẽ trở thành nguồn thức ăn cho các lợi khuẩn trong ruột.

Theo các nghiên cứu, tinh bột kháng có nhiều công dụng có ích cho sức khỏe, trong đó có khả năng giảm kháng insulin, có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu.

Bạn nên bảo quản khoai tây trong ngăn mát tủ lạnh qua đêm để làm tăng thêm lượng tinh bột kháng có trong khoai tây.

Tốt cho tiêu hóa

Hàm lượng chất xơ cao của khoai tây hỗ trợ tiêu hóa và thúc đẩy nhu động ruột. Ăn khoai tây có thể giúp bạn hồi phục nhanh khi bị bệnh tiêu chảy. Ngoài ra, khoai tây rất giàu kali, một khoáng chất bị mất rất nhiều sau khi tiêu chảy.

Tốt cho xương

Khoai tây giàu canxi và phốt pho giúp xương chắc khỏe. Các chất như sắt, canxi, magiê, phốt pho và kẽm trong khoai tây cũng góp phần xây dựng và duy trì cấu trúc và sức mạnh của xương. Trong đó, kẽm và sắt giữ vai trò quan trọng trong việc sản xuất collagen tốt cho xương khớp. 

Đối tượng nên thận trọng khi ăn khoai tây

Ăn khoai tây nhiều có tốt không, những ai không nên ăn khoai tây là những thắc mắc thường gặp. Khoai tây rất tốt cho sức khỏe nhưng nếu thuộc vào một số nhóm đối tượng dưới đây, bạn nên hạn chế ăn nhiều khoai tây:

• Người bệnh tiểu đường: Theo các chuyên gia dinh dưỡng, vì khoai tây có chỉ số đường huyết cao nên có thể làm gia tăng nhanh chóng lượng đường trong máu và thúc đẩy sản xuất insulin.
• Phụ nữ mang thai: Khoai tây dễ gây đầy bụng, khó tiêu nên phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai không nên ăn nhiều khoai tây vì ảnh hưởng đến sức khỏe của bà mẹ và thai nhi.
• Người bị dị ứng khoai tây: Nếu sau khi ăn khoai tây bạn gặp các triệu chứng như kích ứng da, khó tiêu, tiêu chảy, đau đầu,… khả năng cao bạn bị dị ứng với khoai tây. Đối tượng này không được ăn khoai tây.
• Người đang ăn kiêng: Nếu bạn chọn khoai tây để ăn kiêng thì hàm lượng dinh dưỡng hấp thu được sẽ rất hạn chế. Do khoai tây không chứa hoặc chứa rất ít một số vitamin và khoáng chất như vitamin A, E, K hoặc selen, canxi, nên cơ thể sẽ bị thiếu hụt các chất này.

Tác hại khi ăn khoai tây sai cách

Mầm khoai tây gây ngộ độc

Khi khoai tây mọc mầm sẽ chứa chất glyco-alkaloid, nếu bạn ăn phải khoai tây mọc mầm sẽ gặp hiện tượng cổ họng bị ngứa và nóng rát, có thể gây đau đầu, chóng mặt, nôn mửa và tiêu chảy.

Khoai tây kết hợp với trứng gà dễ bị béo phì

Thói quen kết hợp ăn khoai tây và trứng gà sẽ dễ làm tăng hàm lượng cholesterol xấu gây ra tình trạng béo phì, cũng là nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ăn nhiều khoai tây chiên làm tăng huyết áp

So với những người ít ăn hoặc không ăn khoai tây chiên thì người ăn nhiều khoai tây chiên sẽ có nguy cơ bị tăng huyết áp cao hơn 11%.

Khoai tây xào với cà chua

Các bà nội trợ thường có thói quen xào khoai tây cùng cà chua. Đây là cách ăn sai vì sự kết hợp này sẽ tạo nên những cục vón gây hại cho dạ dày.

Cách ăn khoai tây đúng cách

Khoai tây là một loại thực phẩm đa năng, có thể được chế biến thành nhiều món ngon như hấp, luộc, nghiền, chiên, nướng, làm súp,… Tuy nhiên, bạn cần lưu ý một số điều sau đây để ăn khoai tây đúng và tốt cho sức khỏe:

• Chọn khoai còn nguyên củ, không mọc mầm hay có màu xanh. Mầm và vỏ màu xanh của khoai tây có thể chứa nhiều chất solanine gây ngộ độc. Cách khắc phục là bạn nên gọt bỏ phần vỏ có mầm và màu xanh và ngâm khoai trong nước muối để giảm lượng solanine.
• Trước khi chế biến, bạn nên gọt vỏ và ngâm khoai trong nước để giảm hàm lượng acrylamide, một chất gây ung thư được sản sinh ra trong nhiệt độ cao khi bạn chiên hoặc nướng khoai.
• Để cung cấp năng lượng cho cơ thể, bạn có thể ăn khoai vào buổi sáng hoặc buổi trưa. Nếu ăn khoai vào buổi tối thì có thể gây đầy bụng và tích tụ mỡ.
• Nên ăn khoai tây kết hợp với các loại rau xanh hoặc trái cây để cung cấp vitamin và chất xơ cho cơ thể, giúp cân bằng lượng đường trong máu đồng thời kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Khoai tây là thực phẩm tốt cho sức khỏe, công dụng của chúng sẽ phát huy nếu bạn ăn đúng cách với lượng khoai hợp lý. Ngoài việc ăn khoai tây, bạn cũng nên xây dựng một chế độ ăn uống đảm bảo đủ chất dinh dưỡng để mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe hơn.