Kiểm tra Lachman là gì? Khi nào cần thực hiện kiểm tra Lachman?

Chấn thương dây chằng khớp gối, đặc biệt là dây chằng chéo trước (ACL), đang ngày càng phổ biến, nhất là với những người chơi thể thao hoặc gặp tai nạn giao thông. Trong quá trình thăm khám ban đầu, kiểm tra Lachman trở thành “vũ khí bí mật” của các bác sĩ để phát hiện tổn thương nghiêm trọng mà không cần đến thiết bị hiện đại như MRI. Hiểu về kiểm tra này không chỉ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán nhanh mà còn giúp bạn - người bệnh - nhận thức rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình. Vậy kiểm tra Lachman là gì và tại sao nó quan trọng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây.

Kiểm tra Lachman là gì?

Kiểm tra Lachman là một bài kiểm tra lâm sàng được sử dụng để đánh giá tính toàn vẹn của dây chằng chéo trước (ACL) - một trong bốn dây chằng chính ở khớp gối. Phương pháp này do bác sĩ John Lachman phát triển và được xem là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán chấn thương ACL. Kiểm tra Lachman thường được thực hiện khi bệnh nhân bị đau gối hoặc nghi ngờ tổn thương dây chằng sau chấn thương.

So với các bài kiểm tra khác như Anterior Drawer Test (kiểm tra ngăn kéo trước) hay Pivot Shift Test (kiểm tra dịch chuyển trục), kiểm tra Lachman có một số điểm nổi bật. Anterior Drawer Test cũng kiểm tra ACL nhưng kém chính xác hơn do phụ thuộc vào tư thế gối gập 90 độ, trong khi Lachman chỉ cần gối gập khoảng 20-30 độ - giúp giảm co cứng cơ và tăng độ nhạy. Còn Pivot Shift Test tuy đặc hiệu hơn trong trường hợp đứt hoàn toàn ACL, nhưng lại khó thực hiện hơn và đòi hỏi bệnh nhân phải thả lỏng hoàn toàn.

Tại sao kiểm tra Lachman lại quan trọng? Theo một nghiên cứu đăng trên Journal of Bone and Joint Surgery, độ nhạy của kiểm tra Lachman đạt 85-94%, còn độ đặc hiệu lên đến 93-95%, vượt trội hơn so với các bài kiểm tra khác. Điều này có nghĩa là Lachman không chỉ phát hiện tốt tổn thương mà còn giảm nguy cơ chẩn đoán sai. Đặc biệt, trong điều kiện không có sẵn MRI, kiểm tra này là công cụ hữu ích cho cả bác sĩ chấn thương chỉnh hình lẫn bác sĩ tổng quát để đưa ra quyết định ban đầu.

Khi nào cần thực hiện kiểm tra Lachman?

Không phải mọi trường hợp đau gối đều cần kiểm tra Lachman, nhưng đây là lựa chọn hàng đầu trong một số tình huống cụ thể. Trước tiên, nếu bạn vừa trải qua chấn thương thể thao như chơi bóng đá, bóng chuyền, hoặc chạy bộ và cảm thấy gối “lỏng lẻo” hoặc đau nhức, bác sĩ có thể sẽ thực hiện kiểm tra này. Những dấu hiệu như nghe tiếng “rắc” khi bị chấn thương, sưng gối nhanh chóng hoặc khó cử động cũng là lý do để nghi ngờ đứt dây chằng chéo trước.

Ngoài ra, kiểm tra Lachman thường được sử dụng trước khi chỉ định các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như MRI hoặc trước khi cân nhắc phẫu thuật. Với những người có nguy cơ cao như vận động viên chuyên nghiệp, việc kiểm tra định kỳ hoặc sau chấn thương nhẹ cũng giúp phát hiện sớm vấn đề, tránh biến chứng lâu dài.

Những lưu ý quan trọng khi thực hiện kiểm tra Lachman

Dù kiểm tra Lachman khá đơn giản, kết quả có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nếu không thực hiện đúng cách. Đầu tiên, tình trạng sưng nề hoặc co cứng cơ quanh gối có thể làm giảm độ chính xác. Khi gối sưng to hoặc bệnh nhân đau đớn, cơ đùi trước (quadriceps) thường co lại, khiến việc đánh giá độ lỏng của dây chằng trở nên khó khăn. Vì vậy, kiểm tra Lachman nên được thực hiện sớm sau chấn thương, lý tưởng là trong vòng 24-48 giờ, trước khi sưng nề nghiêm trọng.

Một lỗi phổ biến khác là không so sánh hai bên gối. Bác sĩ cần kiểm tra cả gối lành và gối bị thương để xác định sự khác biệt, tránh nhầm lẫn với cấu trúc tự nhiên của từng người. Ngoài ra, tư thế không đúng - như gập gối quá nhiều hoặc không giữ chân bệnh nhân ổn định - cũng có thể dẫn đến kết quả sai lệch.

Trong một số trường hợp, kiểm tra Lachman cần được kết hợp với các phương pháp khác. Ví dụ, nếu gối bị tổn thương đa dây chằng (ACL kết hợp MCL hoặc menisci), bác sĩ có thể sử dụng thêm Pivot Shift Test hoặc chụp MRI để có cái nhìn toàn diện hơn.

Kiểm tra Lachman và vai trò trong chẩn đoán sớm

Tại sao kiểm tra Lachman lại được các chuyên gia đánh giá cao? Lý do nằm ở sự đơn giản và hiệu quả của nó trong chẩn đoán sớm. Theo Hiệp hội Phẫu thuật Chấn thương Thể thao Hoa Kỳ (AOSSM), kiểm tra Lachman là bước đầu tiên được khuyến nghị khi nghi ngờ tổn thương ACL, đặc biệt trong môi trường thiếu thiết bị hiện đại. Việc phát hiện sớm giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị kịp thời, từ phục hồi chức năng đến phẫu thuật nếu cần.

Với vận động viên chuyên nghiệp, kiểm tra Lachman còn đóng vai trò quan trọng trong tầm soát chấn thương. Một nghiên cứu từ American Journal of Sports Medicine cho thấy, khoảng 70% trường hợp đứt ACL ở vận động viên được phát hiện qua Lachman ngay trong lần khám đầu tiên. Điều này giúp giảm nguy cơ tổn thương thứ phát như rách sụn chêm hoặc thoái hóa khớp về sau.

Các phương pháp hỗ trợ chẩn đoán khác ngoài kiểm tra Lachman

Ngoài kiểm tra Lachman, một số phương pháp khác cũng được sử dụng để đánh giá sức khoẻ dây chằng:

MRI - phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại

Dù kiểm tra Lachman rất hiệu quả, nó không thể thay thế hoàn toàn các công cụ chẩn đoán hình ảnh như MRI. Chụp MRI được chỉ định khi cần xác định chính xác mức độ tổn thương của ACL hoặc nghi ngờ có thêm chấn thương khác (sụn chêm, dây chằng bên). MRI có độ chính xác gần 100% trong việc phát hiện đứt ACL, nhưng chi phí cao và không phải lúc nào cũng cần thiết ngay từ đầu. Thông thường, bác sĩ sẽ dựa vào kết quả kiểm tra Lachman để quyết định có cần MRI hay không.

Siêu âm khớp gối và nội soi khớp

Siêu âm khớp gối là một lựa chọn khác, rẻ hơn MRI, giúp đánh giá tình trạng mô mềm và dịch khớp. Tuy nhiên, nó kém chính xác hơn trong việc phát hiện tổn thương ACL. Trong khi đó, nội soi khớp (arthroscopy) là “tiêu chuẩn vàng” để vừa chẩn đoán vừa điều trị, nhưng chỉ được thực hiện khi phẫu thuật là cần thiết. Các phương pháp này thường hỗ trợ kiểm tra Lachman, giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng khớp gối.

Kiểm tra Lachman là một kỹ thuật lâm sàng đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng trong việc phát hiện sớm tổn thương dây chằng chéo trước. Với độ nhạy và độ đặc hiệu cao, phương pháp này không chỉ hỗ trợ bác sĩ trong chẩn đoán ban đầu mà còn giúp người bệnh hiểu rõ hơn về tình trạng của mình. Dù bạn là vận động viên hay chỉ vô tình gặp chấn thương, việc thăm khám sớm với kiểm tra Lachman có thể là chìa khóa để phục hồi nhanh chóng và tránh biến chứng lâu dài. Nếu bạn hoặc người thân gặp vấn đề về đầu gối, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ để được kiểm tra đúng cách - sức khỏe của bạn xứng đáng được ưu tiên!