Tình trạng chấn thương sụn chêm: Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa

Chấn thương sụn chêm là một trong những vấn đề sức khỏe thường gặp, đặc biệt ở những người trẻ tuổi và người trung niên. Tổn thương này không chỉ gây ra những cơn đau nhức khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngay sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu chung về bệnh chấn thương sụn chêm.

Tìm hiểu chung về tình trạng chấn thương sụn chêm

Khớp gối, một cấu trúc sinh học phức tạp, là trụ cột chịu lực chính của cơ thể. Với cấu tạo phức tạp và hoạt động đa dạng, khớp gối dễ bị tổn thương khi chịu tác động mạnh. Sụn chêm, một thành phần quan trọng trong khớp gối, đóng vai trò như một tấm đệm, giúp phân tán lực tác động lên khớp. Do vị trí đặc biệt và chức năng quan trọng, sụn chêm thường là bộ phận đầu tiên chịu tổn thương khi khớp gối gặp vấn đề.

Sụn chêm, hai tấm đệm sụn đàn hồi nằm giữa đầu dưới xương đùi và đầu trên xương chày, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và ổn định khớp gối. Tuy nhiên, các hoạt động mạnh hoặc tai nạn có thể gây ra những tổn thương khác nhau cho sụn chêm, trong đó phổ biến nhất là rách sụn chêm. Tùy thuộc vào vị trí, mức độ và hình thái của vết rách, các phương pháp điều trị cũng sẽ khác nhau.

Sụn chêm, một cấu trúc rất dễ bị tổn thương. Khi sụn chêm bị tổn thương, đặc biệt là sau phẫu thuật cắt bỏ, lực tác động lên sụn khớp sẽ phân bố không đều, gây gia tăng ma sát và thúc đẩy quá trình thoái hóa khớp diễn ra nhanh chóng. Vùng trong của sụn chêm, nơi không có mạch máu nuôi dưỡng, thường chịu lực lớn nhất và dễ bị thoái hóa sớm do thiếu dinh dưỡng.

Tuổi tác là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của sụn khớp, từ đó tác động đến loại tổn thương sụn chêm. Ở người trẻ, sụn khớp dày dặn và đàn hồi, có khả năng hấp thụ lực tốt, nên các vết rách thường xuất hiện theo chiều dọc. Tuy nhiên, khi tuổi tăng, sụn khớp trở nên mỏng và kém đàn hồi hơn, dễ bị tổn thương bởi các lực xoắn, dẫn đến các vết rách ngang hoặc chéo. Ở người cao tuổi, quá trình thoái hóa khớp khiến sụn khớp bị bào mòn, khe khớp hẹp lại, gây ra các vết rách phức tạp và nham nhở. Phần lớn các trường hợp rách sụn chêm có thể hồi phục tốt nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Người trẻ thường có khả năng hồi phục nhanh hơn so với người cao tuổi.

Nguyên nhân chấn thương sụn chêm

Khi gối duỗi thẳng và bị xoay quá mức, sụn chêm thường bị rách dọc. Đặc biệt, khi mảnh rách có hình quai xách, nó có thể di chuyển và kẹt vào khớp gối, gây ra các triệu chứng đau nhức và hạn chế vận động.

• Ở người trẻ, chấn thương thể thao là nguyên nhân chính gây ra rách sụn chêm, thường xảy ra khi gối gấp và bị xoắn đột ngột.
• Trong khi đó, ở người cao tuổi, thoái hóa khớp là nguyên nhân phổ biến hơn, dẫn đến rách sụn chêm do những hoạt động đơn giản như đứng lên từ ghế.

Triệu chứng bị chấn thương sụn chêm

Ban đầu, khi mới bị rách sụn chêm, nhiều người không cảm nhận được cơn đau ngay lập tức. Họ vẫn có thể đi lại và thậm chí tham gia các hoạt động thể thao như bình thường. Tuy nhiên, sau một vài ngày, các triệu chứng bắt đầu xuất hiện rõ rệt hơn như sưng khớp, đau nhức và hạn chế vận động.

Một số dấu hiệu rách sụn chêm như:

• Có tiếng nổ sau khi bị rách sụn chêm;
• Đau và sưng đầu gối;
• Gặp khó khăn trong vận động, có cảm giác tiếng lục cục trong khớp;
• Cảm thấy đau nhức dữ dội khi nhân vào khe khớp gối;
• Khó co duỗi khớp gối.

Tuy nhiên các triệu chứng chấn thương sụn chêm có thể khác nhau phụ thuộc vào mức độ chấn thương và độ tuổi người bệnh:

• Khi sụn chêm bị rách nhẹ, người bệnh thường chỉ cảm thấy hơi đau nhức và khớp gối hơi sưng. Các triệu chứng này thường kéo dài khoảng 2-3 tuần.
• Với những tổn thương sụn chêm ở mức độ trung bình, người bệnh thường cảm thấy đau nhức tập trung ở vùng khe khớp hoặc giữa khớp gối. Sau khoảng 2-3 ngày, khớp gối sẽ bắt đầu sưng lên. Việc gấp duỗi khớp gối trở nên khó khăn hơn, thậm chí có thể gây cảm giác cứng khớp. Khi ngồi xổm, cơn đau có thể tăng lên đáng kể.
• Với những tổn thương sụn chêm nghiêm trọng, miếng sụn rách có thể di chuyển tự do trong khớp gối, gây ra tình trạng kẹt khớp. Điều này khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc duỗi thẳng chân và có thể cảm giác như khớp gối bị khóa chặt. Bên cạnh đó, khớp gối cũng sẽ bị sưng và cứng hơn trong vài ngày sau chấn thương.

Đối tượng có nguy cơ bị chấn thương sụn chêm

Các hoạt động đòi hỏi đầu gối phải xoay chuyển đột ngột, như khi chơi bóng đá, quần vợt hay bóng rổ, rất dễ gây ra chấn thương sụn chêm. Đặc biệt, những người thường xuyên tham gia các môn thể thao này có nguy cơ cao bị rách sụn chêm hơn.

Phòng ngừa chấn thương sụn chêm

Để bảo vệ khớp gối khỏi những tổn thương không mong muốn, đặc biệt là chấn thương sụn chêm, chúng ta cần chú ý đến tư thế khi làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Tránh những động tác xoay trở đột ngột và luôn tuân thủ phác đồ điều trị khi có bất kỳ tổn thương nào ở vùng gối. 

Bên cạnh đó, việc luyện tập thể dục đều đặn cũng giúp tăng cường sức mạnh và độ dẻo dai cho khớp gối.

Như vậy bài viết về chấn thương sụn chêm đã khép lại. Chấn thương sụn chêm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu đau nhức ở khớp gối nào bất thường, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.