MRCP - Chụp cộng hưởng từ mật tụy và những điều bạn cần biết

MRCP là một kỹ thuật y khoa chẩn đoán hình ảnh để khảo sát các cấu trúc bên trong ổ bụng. Những năm gần đây, chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) được ứng dụng rộng rãi vì tính an toàn, hiệu quả chẩn đoán cao và không cần phải xâm lấn. Để tìm hiểu rõ hơn về kỹ thuật chẩn đoán này, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tham khảo bài viết dưới đây nhé!

MRCP là gì?

Kỹ thuật chụp cộng hưởng từ mật tụy hay còn gọi là MRCP - Magnetic Resonance Cholangiopancreatography). Đây là kỹ thuật sử dụng từ trường và sóng radio để tái tạo hình ảnh của túi mật, đường mật và tụy thông qua thuật toán, tạo ra hình ảnh cây đường mật như chúng ta thường thấy.

Với việc sử dụng từ trường để tạo hình ảnh, kỹ thuật này được đánh giá là an toàn và không gây ra tác dụng phụ. Đồng thời, hình ảnh được tái tạo trên mặt phẳng 3D cũng rất sắc nét và chi tiết, hỗ trợ rất nhiều trong quá trình chẩn đoán. Đây cũng chính là lý do lý giải tại sao mà kỹ thuật này lại được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực chuyên khoa khác nhau.

Cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) được chỉ định trong trường hợp nào?

Kỹ thuật MRCP có khả năng áp dụng được cho hầu hết các đối tượng bệnh nhân và có thể chẩn đoán những bệnh lý liên quan đến gan, mật và tụy. Một số trường hợp được chỉ định có thể kể đến như:

• Khảo sát và đánh giá các bệnh lý về gan, túi mật, ống mật, ống tụy và tuyến tụy như khối u, sỏi, viêm hoặc nhiễm trùng.
• Đánh giá tình trạng viêm tụy để xác định nguyên nhân cơ bản gây bệnh. Các bác sĩ có thể dùng thuốc secretin với các mô sẹo lâu ngày và xác định lượng dịch tiết đúng với chức năng của một tuyến tụy khỏe mạnh.
• Hỗ trợ trong việc chẩn đoán các trường hợp đau bụng không rõ nguyên nhân.
• Là một giải pháp không xâm lấn thay thế cho kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) - một phương pháp chẩn đoán kết hợp nội soi với việc sử dụng dụng cụ quang học và chụp X-quang để kiểm tra bên trong cơ thể, có thể tiêm thuốc cản quang chứa i-ốt để đánh giá chức năng của các ống mật và ống tụy.

Quy trình chụp cộng hưởng từ mật tụy MRCP

Quy trình chụp cộng hưởng từ mật tụy MRCP bao gồm các bước cơ bản như sau:

Chuẩn bị trước khi thực hiện

• Người bệnh cần phải nhịn ăn khoảng 6 - 8 tiếng trước khi chụp để đảm bảo túi mật được căng dịch nhất, giúp dễ dàng quan sát được những tổn thương ở trong lòng túi mật.
• Trong phòng chụp MRCP, người bệnh sẽ được hướng dẫn thay đồ, mặc áo choàng bệnh nhân và gỡ bỏ các vật dụng kim loại, trang sức.
• Các kỹ thuật viên sẽ hỏi người bệnh về tiền sử và các bệnh lý liên quan cũng như giải thích rõ về kỹ thuật cho bệnh nhân dễ dàng hơn trong việc phối hợp thực hiện.
• Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào như bệnh thận, phẫu thuật trước đó hoặc nghi ngờ có thai.
• Nếu cần, bệnh nhân có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc an thần nhẹ trước khi vào phòng chụp.

Trong khi thực hiện

• Khác với chụp X-quang và chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp MRCP không sử dụng bức xạ mà thay vào đó sẽ dùng sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh từ việc sắp xếp lại các nguyên tử tự nhiên trong cơ thể, thời gian chụp có thể kéo dài khoảng 15 - 20 phút.
• Người bệnh sẽ được cố định trên bàn chụp bằng dây đeo và vòng đệm. Những thiết bị chứa cuộn dây có chức năng gửi và nhận sóng vô tuyến có thể được đặt xung quanh hoặc bên cạnh khu vực cần chụp.
• Nếu sử dụng thuốc cản quang, bệnh nhân sẽ được đặt ống thông tĩnh mạch ở tay hoặc cánh tay trước khi chụp.
• Trong suốt quá trình chụp, người bệnh cần tránh di chuyển để để đảm bảo hình ảnh chụp rõ ràng và thông báo cho kỹ thuật viên khi cảm thấy khó chịu hoặc bất cứ điều gì bất thường.

Sau khi thực hiện

• Sau khi chụp xong, sẽ mất khoảng 20 - 30 phút để nhận kết quả và bệnh nhân có thể ăn nhẹ miễn phí tại khu vực nhà ăn của bệnh viện.
• Không cần thời gian phục hồi sau khi chụp và người bệnh có thể tiếp tục các hoạt động bình thường sau khi hoàn tất quá trình chụp.

Chụp cộng hưởng từ mật tụy có gây nguy hiểm không?

Cũng giống như kỹ thuật chụp cộng hưởng từ MRI, chụp cộng hưởng từ mật tụy MRCP gần như không mang lại rủi ro nào cho bệnh nhân nếu tuân thủ theo đúng các hướng dẫn an toàn.

Trường hợp nếu có sử dụng thuốc gây mê, cần tránh rủi ro khi sử dụng quá liều. Tuy nhiên, bệnh nhân sẽ luôn được theo dõi các chỉ số sinh hóa quan trọng trong suốt quá trình chụp để giúp giảm thiểu nguy cơ này.

Từ trường mạnh tuy không gây hại cho cơ thể, nhưng có thể khiến cho các thiết bị y tế đang được cấy ghép trong cơ thể bệnh nhân bị trục trặc hoặc làm hình ảnh bị biến dạng.

Biến chứng xơ hóa hệ thống nguồn gốc thận có thể xảy ra nhưng khá hiếm gặp và thường có liên quan đến việc tiêm thuốc cản quang gadolinium ở người bị bệnh thận nghiêm trọng. Do vậy, trước khi quyết định tiêm thuốc cản quang, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra chức năng thận cẩn thận.

Việc sử dụng thuốc cản quang có thể gây ra một số phản ứng dị ứng như đau đầu, đau tại vị trí tiêm và buồn nôn. Tuy nhiên, các phản ứng này thường nhẹ và có thể dễ dàng kiểm soát bằng thuốc. Thuốc cản quang sử dụng đường uống mặc dù vẫn có khả năng gây dị ứng nhưng thường hiếm, có vị khó chịu và dễ gây chướng bụng nhưng hầu hết bệnh nhân đều dung nạp thuốc tốt.

Mặc dù các nghiên cứu cho thấy lượng thuốc mà trẻ sơ sinh có thể hấp thụ thông qua sữa mẹ khá thấp, nhưng để đảm bảo an toàn thì mẹ không nên cho con bú trong khoảng từ 24 - 48 giờ sau khi tiêm thuốc cản quang.

Màu nhuộm trong hình xăm có thể chứa sắt và dễ bị nóng lên trong quá trình chụp, nhưng điều này rất hiếm gặp.

Những điều cần lưu ý khi thực hiện chụp MRCP

Đến thời điểm hiện tại, chưa có bất kỳ tác dụng phụ nào được ghi nhận liên quan đến việc kỹ thuật chụp cộng hưởng từ mật tụy. Nhưng máy MRI thường tạo ra một lực từ rất mạnh nên khi thực hiện cần lưu ý những điều sau:

• Bệnh nhân đã từng thực hiện phẫu thuật cấy ghép các vật liệu kim loại như van tim nhân tạo, đặt stent mạch vành, kẹp mạch vành,...
• Bệnh nhân mắc hội chứng sợ những nơi chật hẹp, đóng kín hoặc hội chứng sợ lồng kính (claustrophobia).
• Có dị thể kim loại trong cơ thể như nẹp vít trong phẫu thuật xương, niềng răng, răng giả, chỏm xương nhân tạo, mảnh đạn,...
• Sử dụng các thiết bị hỗ trợ như máy khử rung tim, máy tạo nhịp tim, máy trợ thính, thiết bị bơm thuốc tự động dưới da (ở bệnh nhân đang điều trị bệnh đái tháo đường),...
• Người có kích thước quá cỡ, bệnh nhân tâm thần, trẻ em nghịch ngợm khó hợp tác.
• Người bệnh làm việc trực tiếp trong môi trường khai thác và sản xuất kim loại.
• Người bị phản ứng với thuốc đối quang (rất hiếm).

Nhìn chung, MRCP là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, không xâm lấn và có ý nghĩa rất lớn trong việc đánh giá và chẩn đoán các bệnh lý về gan, mật và tụy. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn phần nào hiểu hơn về kỹ thuật y khoa này nhé!