Nên xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần? Lời khuyên cho từng đối tượng

Mỡ máu cao là "kẻ thù thầm lặng" gây xơ vữa động mạch, đột quỵ. Nhưng đa số những người mỡ máu cao mức độ nhẹ chưa ý thức được tầm quan trọng của việc kiểm tra định kỳ. Khi mỡ máu cao diễn tiến nặng sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ về sức khỏe. Theo WHO và các tổ chức tim mạch, rối loạn lipid máu là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh tim mạch – nguyên nhân tử vong hàng đầu toàn cầu. Vì vậy, việc kiểm tra mỡ máu định kỳ thực sự rất quan trọng. Nên xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần? Bạn hãy cùng Long Châu đi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Xét nghiệm mỡ máu có tác dụng gì?

Xét nghiệm mỡ máu, còn gọi là xét nghiệm lipid máu, là phương pháp kiểm tra nồng độ các loại chất béo trong máu nhằm đánh giá tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid và nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, xơ vữa động mạch và các biến chứng liên quan.

Một bộ xét nghiệm mỡ máu tiêu chuẩn thường gồm bốn chỉ số quan trọng: Cholesterol toàn phần, cholesterol xấu (LDL), cholesterol tốt (HDL) và triglyceride. Cholesterol toàn phần phản ánh tổng lượng cholesterol trong máu, là cơ sở để đánh giá tổng quan tình trạng mỡ máu. Cholesterol xấu, là yếu tố chính gây hình thành mảng xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Ngược lại, cholesterol tốt giúp vận chuyển cholesterol xấu ra khỏi thành mạch, bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ bệnh lý. Triglyceride là một dạng chất béo khác, khi tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp và các vấn đề tim mạch.

Việc xét nghiệm mỡ máu định kỳ giúp phát hiện sớm tình trạng rối loạn lipid máu. Căn cứ vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị và dự phòng phù hợp. Nhờ đó mà người bệnh có thể kiểm soát hiệu quả các yếu tố nguy cơ và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

Xét nghiệm mỡ máu đặc biệt quan trọng đối với những người có yếu tố nguy cơ như: Béo phì, hút thuốc lá, tăng huyết áp, đái tháo đường, lối sống tĩnh tại, hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch.

Cần xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần?

Tần suất xét nghiệm mỡ máu sẽ được điều chỉnh phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể. Người trưởng thành khỏe mạnh từ 20 tuổi trở lên nên xét nghiệm mỡ máu ít nhất 4 - 6 năm một lần, theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA).

Tuy nhiên, với người trên 40 tuổi hoặc những người có các yếu tố nguy cơ như: Béo phì, tăng huyết áp, hút thuốc lá, tiểu đường, hoặc gia đình có tiền sử bệnh tim mạch, tần suất xét nghiệm nên tăng lên 6 - 12 tháng một lần. Việc này giúp kịp thời phát hiện và xử lý các bất thường về lipid máu.

Nếu đang bị rối loạn mỡ máu nên xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần? Những người bị rối loạn mỡ máu hoặc có chỉ số mỡ máu bất thường cần tuân thủ xét nghiệm 3 - 6 tháng một lần theo đúng chỉ định của bác sĩ. Việc này sẽ giúp các bác sĩ theo dõi hiệu quả điều trị, điều chỉnh thuốc hoặc thay đổi lối sống phù hợp.

Ngoài ra, các đối tượng như phụ nữ mãn kinh, người có bệnh lý nền như suy giáp, bệnh thận mạn tính cũng nên xét nghiệm mỡ máu định kỳ theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Việc chủ động kiểm tra mỡ máu không chỉ giúp phát hiện sớm rối loạn lipid máu mà còn là biện pháp quan trọng phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Yếu tố ảnh hưởng đến tần suất xét nghiệm mỡ máu

Xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần thường do bác sĩ tư vấn, chỉ định và phụ thuộc vào các yếu tố như:

Chế độ ăn uống, sinh hoạt

Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa (thường có trong thịt đỏ, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn) và thói quen lười vận động sẽ làm tăng cholesterol xấu và triglyceride trong máu. Từ đó sẽ đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ tim mạch. Những người có lối sống kém lành mạnh này nên xét nghiệm mỡ máu 1 - 2 năm/lần, để phát hiện sớm các bất thường và điều chỉnh kịp thời.

Yếu tố bệnh nền

Các bệnh nền như cao huyết áp, đái tháo đường, đặc biệt là suy giáp cũng ảnh hưởng lớn đến tần suất xét nghiệm. Suy giáp làm giảm chuyển hóa lipid, dẫn đến tích tụ cholesterol xấu và các loại lipid có hại khác trong máu. Bệnh sẽ làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch. Người mắc các bệnh nền này cần xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần? Tần suất phù hợp thường là 3 - 6 tháng/lần nếu đang điều trị, để theo dõi hiệu quả và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.

Thay đổi hormone

Sự thay đổi nồng độ hormone, đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh, cũng làm tăng nguy cơ rối loạn mỡ máu. Sự suy giảm estrogen khiến quá trình chuyển hóa chất béo bị rối loạn, dễ tích tụ mỡ trong máu hơn. Phụ nữ giai đoạn mãn kinh nên xét nghiệm mỡ máu định kỳ mỗi 1 - 2 năm, hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

Hậu quả khi không xét nghiệm mỡ máu định kỳ

Việc tìm hiểu xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần và tuân thủ đúng lịch thực sự rất quan trọng. Những người có nguy cơ cao cần đặc biệt lưu ý việc này như: Người béo phì, tiểu đường, tăng huyết áp, người trên 40 tuổi, người hút thuốc lá, phụ nữ mãn kinh, người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, người mắc bệnh mỡ máu gia đình,… cần đặc biệt lưu ý xét nghiệm mỡ máu định kỳ.

Nếu không thực hiện xét nghiệm mỡ máu thường xuyên, các rối loạn lipid máu sẽ âm thầm tiến triển mà không có triệu chứng rõ ràng. Khi đó sẽ dẫn đến việc bệnh không được kiểm soát, điều trị kịp thời. Hậu quả là thành động mạch dần hình thành các mảng xơ vữa, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Ngoài ra, không phát hiện và kiểm soát mỡ máu cao còn khiến bệnh tiểu đường type 2 tiến triển nhanh hơn. Tình trạng này làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu lớn và vi mạch, gây biến chứng nặng nề trên tim mạch, não, thận và mắt. Trong một số trường hợp, nếu triglyceride tăng quá cao (>1000 mg/dL) không được phát hiện kịp thời, có thể làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp – một biến chứng ít gặp nhưng nghiêm trọng.

Để kiểm soát mỡ máu hiệu quả, ngoài việc xét nghiệm định kỳ, bác sĩ thường chỉ định dùng thuốc trị mỡ máu kết hợp với thay đổi lối sống. Việc dùng thuốc cần tuân thủ đúng hướng dẫn, theo dõi sát tác dụng phụ để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối ưu.

Hy vọng với những thông tin trên đây bạn đã biết xét nghiệm mỡ máu bao lâu 1 lần. Dù tình trạng sức khỏe của bạn như thế nào, tuân thủ lịch kiểm tra định kỳ chính là cách đơn giản nhất để bạn chủ động kiểm soát sức khỏe của chính mình.