Rối loạn lipid máu có nguy hiểm không​? Các biến chứng gây ra bởi rối loạn lipid máu

Hiện nay, rối loạn lipid máu có nguy hiểm không vẫn đang là câu hỏi ngày càng nhận được sự quan tâm lớn từ nhiều độc giả. Việc tìm hiểu mức độ nguy hiểm, các biến chứng và cách phòng ngừa rối loạn lipid máu sẽ giúp bạn chăm sóc sức khỏe của bản thân tốt hơn. Nếu bạn cũng đang quan tâm về chủ đề này thì hãy theo dõi hết bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu bạn nhé.

Rối loạn lipid máu có nguy hiểm không?

Rối loạn lipid máu là tình trạng thay đổi nồng độ các thành phần mỡ trong máu bao gồm cholesterol và triglyceride, xảy ra khi mức cholesterol và triglyceride trong máu vượt quá mức bình thường.

Theo một số nghiên cứu dịch tễ học, tỉ lệ rối loạn lipid máu ở người trưởng thành tại Việt Nam dao động khoảng 25- 30%, tuy nhiên cần có thêm số liệu chính thức từ Bộ Y tế để khẳng định. Một câu hỏi đặt ra: Rối loạn lipid máu có nguy hiểm không?

Rối loạn lipid máu là một rối loạn chuyển hóa có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát, đặc biệt khi nồng độ LDL-cholesterol (cholesterol xấu) tăng cao trong thời gian dài. Khi đó, cholesterol xấu sẽ tích tụ dần trên thành mạch máu, tạo thành các mảng xơ vữa động mạch. Những mảng này làm hẹp hoặc tắc nghẽn hoàn toàn lòng mạch, gây cản trở lưu thông máu.

Điều đáng lo ngại là nhiều trường hợp bệnh không được phát hiện kịp thời dẫn đến sự tiến triển âm thầm trong thời gian dài. Khi bệnh không được điều trị, nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, nhồi máu thận và tăng nguy cơ đột quỵ…

Các biến chứng gây ra bởi tình trạng rối loạn lipid máu

Như đã trình bày phía trên, rối loạn lipid máu có thể gây ra nhiều biến chứng sức khỏe nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Các biến chứng gây ra bởi tình trạng rối loạn lipid máu có thể kể đến như:

Xơ vữa mạch máu

Xơ vữa động mạch là một trong những biến chứng nguy hiểm của rối loạn lipid máu. Khi nồng độ cholesterol LDL (cholesterol xấu) trong máu quá cao, chúng bắt đầu lắng đọng trong thành mạch máu. Cùng với một số chất khác, LDL hình thành các mảng xơ vữa, khiến thành mạch dày lên, cứng lại, giảm lưu thông máu và có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn. Điều này làm tăng nguy cơ bị các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, sa sút trí tuệ và tắc mạch máu chi.

Nhồi máu cơ tim

Bệnh nhân bị xơ vữa động mạch do rối loạn lipid máu có nguy cơ cao mắc phải nhồi máu cơ tim. Khi các mảng xơ vữa tại động mạch tim bị vỡ, chúng gây tắc nghẽn lưu lượng máu nuôi cơ tim, dẫn đến việc cơ tim thiếu oxy và chất dinh dưỡng. Điều này có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho tim, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Người bệnh thường cảm thấy đau thắt ngực, khó thở, chóng mặt, đổ mồ hôi nhiều, và có thể gặp tình trạng tụt hoặc tăng huyết áp, ngất hoặc đột tử.

Bệnh đái tháo đường

Rối loạn lipid máu, đặc biệt là tăng triglyceride và giảm HDL, thường đi kèm với tình trạng kháng insulin và có thể làm tăng nguy cơ phát triển đái tháo đường type 2. Mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh, nhưng sự mất cân bằng lipid máu làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh lý này. Ở bệnh nhân đái tháo đường, rối loạn lipid máu cũng làm giảm hiệu quả kiểm soát đường huyết và tăng nguy cơ biến chứng tim mạch.

Viêm tụy cấp do tăng triglyceride

Nguy cơ viêm tụy cấp tăng đáng kể khi nồng độ triglyceride máu tăng rất cao, thường trên 5,65 mmol/L (tương đương 500 mg/dL). Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp tăng triglyceride đều gây viêm tụy cấp. Đây là một tình trạng cấp cứu nội khoa, có thể khởi phát đột ngột và tiến triển nhanh, gây tổn thương nghiêm trọng đến tụy và các cơ quan khác nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm tụy cấp do tăng triglyceride có thể dẫn đến các biến chứng nặng như suy đa cơ quan, hoại tử tụy, nhiễm trùng hoặc hình thành ổ áp xe. Về lâu dài, viêm tụy tái diễn có thể làm suy giảm chức năng tụy nội tiết và ngoại tiết, dẫn đến đái tháo đường, suy dinh dưỡng và giảm khả năng hấp thu dưỡng chất.

Nhồi máu não

Não cần một lượng máu giàu oxy và chất dinh dưỡng để hoạt động bình thường. Tuy nhiên, khi mảng xơ vữa do rối loạn lipid máu hình thành trong động mạch não, lưu lượng máu đến não sẽ bị giảm dần. Nếu các này vỡ ra, chúng có thể gây tắc nghẽn mạch máu hoàn toàn dẫn đến nhồi máu não. Tình trạng này làm giảm cung cấp oxy và dưỡng chất cho não, gây ra hoại tử mô và tổn thương nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Suy giảm trí nhớ

Một số nghiên cứu cho thấy nồng độ cholesterol cao, đặc biệt là ở trung niên, có thể liên quan đến sự hình thành các mảng beta-amyloid trong não – yếu tố đặc trưng của bệnh Alzheimer. Mặc dù mối liên hệ này chưa hoàn toàn rõ ràng về mặt cơ chế, nhưng rối loạn lipid máu được xem là yếu tố nguy cơ góp phần vào suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ trong giai đoạn về sau của cuộc đời.

Gan nhiễm mỡ

Rối loạn lipid máu, đặc biệt khi đi kèm thừa cân, béo phì và đề kháng insulin, có thể làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ do tích tụ triglyceride trong tế bào gan. Khi lượng mỡ trong gan vượt quá khả năng xử lý của nó, gan có thể bị tổn thương, gây viêm gan, xơ gan và ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời.

Sỏi mật

Cholesterol là một trong những thành phần cấu tạo nên dịch mật, chất lỏng do gan sản xuất để hỗ trợ tiêu hóa chất béo. Tuy nhiên, khi nồng độ cholesterol trong dịch mật vượt quá khả năng hòa tan, chúng có thể kết tinh và tạo thành sỏi mật, đặc biệt ở những người có rối loạn lipid máu kéo dài.

Sỏi mật có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng dữ dội (đặc biệt ở vùng hạ sườn phải), buồn nôn, sốt cao và vàng da. Nếu không được điều trị kịp thời, sỏi mật có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm túi mật, nhiễm trùng đường mật hoặc viêm tụy cấp.

Phải làm sao để có thể hạn chế biến chứng rối loạn lipid máu?

Rối loạn lipid máu là một yếu tố nguy cơ dẫn đến sự phát triển của nhiều bệnh lý tim mạch nghiêm trọng cũng như các biến chứng sức khỏe khác. Tuy nhiên, tình trạng này hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu người bệnh thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị đúng cách. Quá trình kiểm soát lipid máu cần sự kiên trì và nỗ lực lâu dài. Người bệnh cần phải tuân thủ chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý và theo dõi sức khỏe thường xuyên để hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là những biện pháp hiệu quả giúp hạn chế biến chứng của rối loạn lipid máu, bạn đọc có thể tham khảo:

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh rối loạn lipid máu

Đối với bệnh nhân mắc rối loạn lipid máu, việc xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là vô cùng quan trọng. Một chế độ ăn hợp lý có thể giúp cải thiện tình trạng rối loạn lipid và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Cụ thể, bạn nên:

• Giảm bớt thực phẩm chứa chất béo bão hòa: Các thực phẩm như mỡ lợn, da gà, bơ, nội tạng động vật và lòng đỏ trứng đều chứa một lượng lớn chất béo bão hòa, làm tăng mức cholesterol xấu trong máu.
• Hạn chế muối: Cắt giảm lượng muối trong thực phẩm, đặc biệt là đối với bệnh nhân có huyết áp cao kèm theo, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Tránh đồ ngọt: Kiêng các thực phẩm chứa nhiều đường như mứt, bánh kẹo, nước ngọt có ga, giúp ổn định mức lipid trong máu.
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn: Các loại đồ ăn đóng hộp và thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo và phụ gia có thể làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn lipid máu.
• Tăng cường rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây giàu chất xơ giúp đào thải cholesterol và cải thiện hệ tiêu hóa.
• Ăn nhiều cá, ít thịt đỏ: Cá, đặc biệt là cá béo như cá hồi, cá thu, chứa nhiều omega-3 có lợi cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt (HDL).

Duy trì chế độ tập luyện điều độ

Tập thể dục không chỉ giúp duy trì cân nặng lý tưởng mà còn là một phương pháp hiệu quả trong việc kiểm soát lipid máu. Người bệnh rối loạn lipid máu nên có thói quen vận động điều độ mỗi tuần với các bài tập phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Các bài tập aerobic như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe sẽ giúp cải thiện khả năng chuyển hóa chất béo, tăng cường sức khỏe tim mạch và ổn định nồng độ cholesterol trong máu.

Tránh các chất kích thích

Rượu, bia và thuốc lá là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và làm tình trạng rối loạn lipid máu trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe, bạn cần thực hiện những thay đổi sau:

• Giảm hoặc ngừng uống rượu, bia: Rượu, bia có thể làm tăng mức triglyceride trong máu, gây hại cho sức khỏe tim mạch.
• Ngừng hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch khác. Bên cạnh đó, khói thuốc còn làm giảm mức cholesterol tốt (HDL), làm tăng nguy cơ rối loạn lipid máu.
• Hạn chế các thức uống có chứa caffeine: Một số người có thể nhạy cảm với caffeine, dẫn đến tăng huyết áp tạm thời. Tuy nhiên, không có bằng chứng rõ ràng rằng caffeine làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn lipid máu. Người bệnh nên theo dõi phản ứng cá nhân và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ đóng vai trò thiết yếu trong việc phát hiện sớm tình trạng rối loạn lipid máu cũng như các bệnh lý chuyển hóa liên quan. Đối tượng có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc béo phì nên được đánh giá hồ sơ lipid máu một cách định kỳ, tối thiểu một lần mỗi năm. Tần suất kiểm tra có thể được điều chỉnh theo hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ, dựa trên mức độ nguy cơ tim mạch cá nhân và kết quả xét nghiệm trước đó.

Trên đây là nội dung nhằm giải đáp cho câu hỏi "rối loạn lipid máu có nguy hiểm không", đây là một vấn đề sức khỏe ngày càng nhận được sự quan tâm rộng rãi. Hy vọng rằng những thông tin được chia sẻ trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng của tình trạng này, từ đó chủ động hơn trong việc phòng ngừa và kiểm soát các yếu tố nguy cơ.

Xem thêm:

• Tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn lipid máu là gì?
• Rối loạn lipid máu ICD-10: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả
• Rối loạn lipid máu nên ăn gì? Nguyên tắc ăn uống cho người rối loạn lipid máu