Ngại giao tiếp là gì? Làm sao để khắc phục ngại giao tiếp?

Ngại giao tiếp xã hội có thể không chỉ đơn giản là dấu hiệu của sự nhút nhát hay tự ti mà là triệu chứng rõ ràng của một triệu chứng tâm lý nguy hiểm. Những người mắc chứng rối loạn này thường xuyên nghĩ rằng người khác đang dõi theo và phán xét họ. Đồng thời, khi tham gia vào các tình huống xã hội, họ luôn tưởng tượng ra kết quả tồi tệ nhất có thể xảy ra. Vậy, triệu chứng ngại giao tiếp là gì?

Triệu chứng ngại giao tiếp là gì?

Triệu chứng ngại giao tiếp là gì? Triệu chứng ngại giao tiếp xã hội (Social Anxiety Disorder) còn được gọi là rối loạn lo âu xã hội. Người bệnh thường sợ hãi, căng thẳng quá mức trước các tình huống xã hội thông thường. Khó thiết lập và duy trì các mối quan hệ xã hội và có thể gặp các trạng thái như:

• Sợ giao tiếp với người thân, sợ giao tiếp với người lạ, sợ giao tiếp nơi công cộng.
• Sợ hãi, bồn chồn, lo lắng trong các tình huống xã hội.
• Khó đọc và hiểu ngôn ngữ cơ thể của người khác.
• Thiếu khả năng thực hiện hoặc tham gia vào các cuộc trò chuyện xã hội một cách thường xuyên.
• Khó thích nghi với những thay đổi của môi trường xã hội như thay đổi công việc, thay đổi nhóm bạn bè.
• Lo lắng xã hội có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của người bị ảnh hưởng, bao gồm cả sự nghiệp và các mối quan hệ.

Những người mắc chứng rối loạn này thường xuyên nghĩ rằng người khác đang theo dõi và phán xét họ. Đồng thời, khi tham gia vào các tình huống xã hội, họ luôn tưởng tượng ra kết quả tồi tệ nhất có thể xảy ra. Nhiều người lầm tưởng rằng đây là đặc điểm tính cách của những người nhút nhát và tự tin. Việc ngại giao tiếp quá mức sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và cuộc sống, đặc biệt là đối với chị em phụ nữ. Theo thống kê, tỷ lệ phụ nữ mắc tình trạng này cao gấp đôi nam giới. Nếu không được điều trị, sự lo âu sẽ tăng lên và bệnh nhân có thể trở nên thu mình, không thể ra khỏi nhà và trở nên phụ thuộc hoàn toàn vào các thành viên trong gia đình.

Nguyên nhân và hậu quả của việc ngại giao tiếp để lại

Tại sao lại ngại giao tiếp, đây là câu hỏi được rất nhiều người thắc mắc. Kỹ năng giao tiếp kém hoặc chậm giao tiếp là những triệu chứng thường gặp ở người lớn, đặc biệt là thanh thiếu niên. Vậy nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngại giao tiếp là gì? Trong nghiên cứu y học, ngại giao tiếp với người lạ là một trong những căn bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của người bệnh. Hiện nay, chưa có nghiên cứu cụ thể nào về nguyên nhân gây ngại giao tiếp. Tuy nhiên, có những nghiên cứu cũng cho thấy yếu tố tâm lý và tác động bên ngoài là 2 nguyên nhân chính khiến con người ngại giao tiếp.

• Yếu tố tâm lý: Một cấu trúc trong não có tên gọi là amygdala có thể đóng vai trò kiểm soát phản ứng với nỗi sợ hãi. Ở một số người, cấu trúc này hoạt động quá mức có thể phản ứng mạnh hơn bình thường trước nỗi sợ hãi, dẫn đến gia tăng lo lắng trong một số tình huống xã hội nhất định.
• Yếu tố bên ngoài: Ngại giao tiếp có thể là một hành vi có thể học được. Tình trạng này có thể xảy ra sau khi chứng kiến ​​hành vi đáng lo ngại của ai đó. Ngoài ra, có thể có mối liên hệ giữa chứng ngại giao tiếp với xu hướng kiểm soát và bảo vệ con cái của cha mẹ.

Ngại giao tiếp sẽ đem lại hậu quả mà ít ai ngờ tới như: Khiến chúng ta khó hòa nhập với công việc và cuộc sống, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng và kết quả công việc. Người ngại giao tiếp sẽ mất đi cơ hội thăng tiến trong công việc. Ngại giao tiếp trầm trọng còn là triệu chứng của bệnh trầm cảm hoặc các rối loạn thần kinh khác. Trầm cảm có thể là một tình trạng rất nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. 

Một số biểu hiện và cách khắc phục triệu chứng ngại giao tiếp

Dấu hiệu của tình trạng ngại giao tiếp sẽ được biểu hiện thông qua triệu chứng tâm lý cụ thể là:

• Cảm giác bối rối hoặc bị khiển trách khiến bạn lo lắng.
• Lo lắng nếu bạn xúc phạm ai đó.
• Sợ làm mất lòng ai đó.
• Nhút nhát và không muốn nói chuyện với người lạ.
• Sợ người khác biết mình đang trong trạng thái sợ hãi.
• Tránh làm việc hoặc nói chuyện với người khác.
• Tránh các hoạt động khiến bản thân trở thành trung tâm của sự chú ý.
• Luôn nghĩ tới điều xấu, điều không may về các sự kiện, tình huống.
• Luôn thận trọng trong các sự kiện và hoạt động.
• Các triệu chứng ở trẻ nhỏ, bao gồm quấy khóc, cáu kỉnh, không chịu nói và liên tục đến gần cha mẹ.

Ngoài ra, còn được biểu hiện thông qua các triệu chứng thể chất:

• Khó chịu ở bụng và buồn nôn.
• Thường cảm thấy tim đập nhanh hơn khi nói chuyện với một người lạ.
• Hay hụt hơi, chóng mặt, choáng váng.
• Thiếu tập trung khi đàm thoại.
• Căng cơ.

Vậy, làm sao để khắc phục được tình trạng ngại giao tiếp. Nếu như không can thiệp và điều trị kịp thời thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng liên quan đến sức khỏe. Và nó còn có thể gây trầm cảm cho người mắc phải. Hiện nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho tình trạng này mà cần phải kết hợp nhiều phương pháp. Người bệnh đặc biệt cần sự hỗ trợ, giúp đỡ từ những người xung quanh. 

Điều đầu tiên người bệnh nên làm là làm quen với môi trường. Ví dụ, luyện tập kết bạn mới bằng cách tham gia các hoạt động và buổi trò chuyện. Tuy nhiên, phương pháp điều trị này chỉ dành cho những người có triệu chứng nhẹ. Những người có triệu chứng nặng nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu được tình trạng ngại giao tiếp là gì cũng như những biểu hiện và cách khắc phục chúng. Chúc bạn thành công!