Người lớn bị suy giảm miễn dịch có phản ứng yếu hơn với vắc-xin RSV

Nghiên cứu này được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Cấy ghép Johns Hopkins và được công bố trên tạp chí Journal of the American Medical Association (JAMA). Công trình này tiếp nối các nghiên cứu trước đó nhằm tìm hiểu cách hệ miễn dịch của những người bị suy giảm miễn dịch phản ứng với vắc-xin chống lại SARS-CoV-2, virus gây bệnh COVID-19.

Virus RSV và nguy cơ đối với người bị suy giảm miễn dịch

RSV là một loại virus gây nhiễm trùng đường hô hấp dễ lây lan, thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhưng thực tế có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Virus này đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy giảm, vì có thể gây ra các bệnh hô hấp nghiêm trọng như viêm phổi.

Ở người lớn khỏe mạnh và trẻ em không có vấn đề sức khỏe đặc biệt, RSV thường chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ và không đe dọa tính mạng. Nhưng đối với trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người mắc các bệnh lý nền, virus này có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, thậm chí cần nhập viện để điều trị và có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Theo các chuyên gia y tế, trẻ sơ sinh nhiễm RSV có nguy cơ phải nhập viện do nhiễm trùng phổi cao hơn 16 lần so với trường hợp mắc cúm. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) ước tính mỗi năm có khoảng 100.000 – 150.000 người trên 60 tuổi tại Mỹ phải nhập viện vì các biến chứng liên quan đến RSV.

Ngoài ra, RSV còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong. Tại Hoa Kỳ, RSV là nguyên nhân gây ra khoảng 100 – 300 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi và từ 6.000 – 10.000 ca tử vong ở người lớn trên 65 tuổi. Virus này cũng được cho là nguyên nhân của hơn 57.000 ca nhập viện, 500.000 lượt khám cấp cứu và khoảng 1,5 triệu lượt khám ngoại trú ở trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm.

Nghiên cứu về phản ứng miễn dịch và vắc-xin RSV ở người suy giảm miễn dịch

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ nghiên cứu quốc gia do Johns Hopkins Medicine dẫn đầu mang tên "Mầm bệnh mới nổi ở người suy giảm miễn dịch" (EPOC) để theo dõi 38 người từ 64 đến 72 tuổi tự báo cáo là suy giảm miễn dịch và đã tiêm vắc-xin RSVPreF3-AS01 (Arexvy) hoặc RSVpreF (Abrysvo). Nhóm nghiên cứu được chia đều giữa nam và nữ, với 82% là bệnh nhân ghép tạng và 74% đang sử dụng từ hai loại thuốc ức chế miễn dịch trở lên.

Cả hai loại vắc-xin đều có khả năng kích thích hệ miễn dịch tấn công một loại protein quan trọng trên bề mặt virus RSV, gọi là protein F ở trạng thái tiền nhiễm (pre-fusion F). Lượng kháng thể cao chống lại protein pre-fusion F, đặc biệt là các kháng thể trung hòa và ngăn chặn RSV xâm nhập vào tế bào, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa nhiễm RSV. Dù hầu hết mọi người đều nhiễm RSV nhiều lần trong đời, nhưng các đợt nhiễm tự nhiên không tạo ra đủ kháng thể trung hòa virus để ngăn tái nhiễm và có thể là ngăn bệnh trở nặng.

So sánh hiệu quả và vai trò của chất bổ trợ trong vắc-xin

Cả hai loại vắc-xin RSV đã được thiết kế để khắc phục điểm yếu này và thực tế đã chứng minh rằng chúng tạo ra lượng lớn kháng thể pre-fusion F trong các thử nghiệm với người khỏe mạnh. Tuy nhiên, các tác giả nghiên cứu đặt câu hỏi: "Vậy tại sao phản ứng miễn dịch với vắc-xin lại khác nhau ở những người suy giảm miễn dịch?"

Trong nghiên cứu, tiến sĩ William Werbel và cộng sự đặt câu hỏi về sự khác biệt trong phản ứng miễn dịch giữa hai loại vắc-xin, đặc biệt là sự hiện diện của chất bổ trợ kích thích miễn dịch (adjuvant). Vắc-xin Arexvy có chứa chất bổ trợ, trong khi Abrysvo thì không. Khi so sánh phản ứng kháng thể giữa những người tiêm Arexvy và Abrysvo, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy nhóm sử dụng vắc-xin có chất bổ trợ có mức kháng thể chống RSV cao hơn đáng kể. Do đó, việc sử dụng vắc-xin có chất bổ trợ để cải thiện phản ứng miễn dịch ở những người suy giảm miễn dịch cần được nghiên cứu thêm trong các thử nghiệm lớn và toàn diện hơn.

Tuy nhiên, cả tiến sĩ Karaba và Werbel đều nhấn mạnh rằng nghiên cứu này không có nghĩa là vắc-xin RSV không có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh ở người suy giảm miễn dịch. Hiện tại, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị tất cả những người từ 75 tuổi trở lên nên tiêm một liều vắc-xin RSV, cũng như những người từ 60 tuổi trở lên thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc virus này, bao gồm cả người suy giảm miễn dịch.

Nghiên cứu này đã cung cấp những hiểu biết quan trọng về sự khác biệt trong phản ứng miễn dịch giữa hai loại vắc-xin RSV ở người suy giảm miễn dịch, đặc biệt là vai trò của chất bổ trợ trong việc tăng cường hiệu quả miễn dịch. Mặc dù cả hai vắc-xin đều cho thấy khả năng bảo vệ nhất định, nhưng kết quả cho thấy vắc-xin có chất bổ trợ như Arexvy có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của các nghiên cứu sâu hơn với quy mô lớn hơn để xác định rõ hơn loại vắc-xin và phác đồ tiêm phù hợp nhất cho nhóm đối tượng suy giảm miễn dịch, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách toàn diện và hiệu quả hơn.