Triệu chứng nhiễm virus RSV ở người lớn là gì? Nhiễm virus RSV ở người lớn có nguy hiểm không?

Không chỉ ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh, virus RSV ở người lớn cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Những triệu chứng do virus RSV ở người lớn gây ra dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn và làm tăng khả năng lây lan trong cộng đồng.

Triệu chứng khi nhiễm virus RSV ở người lớn là gì?

Các biểu hiện liên quan đến nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) thường bắt đầu sau khoảng 4 đến 6 ngày kể từ khi tiếp xúc với nguồn lây. Ở người trưởng thành, virus RSV thường gây ra những dấu hiệu tương tự như cảm lạnh thông thường. Diễn tiến triệu chứng không xảy ra cùng lúc mà thường tăng dần theo thời gian. Giai đoạn đầu (ngày 1 - 2), các biểu hiện còn nhẹ, sau đó trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn vào các ngày 3 đến 5. Từ ngày thứ 6, triệu chứng có xu hướng thuyên giảm, và đa số người bệnh hồi phục hoàn toàn sau khoảng 7 - 10 ngày. Những dấu hiệu nhận biết nhiễm virus RSV ở người lớn có thể bao gồm:

• Mũi nghẹt hoặc chảy nước mũi loãng, đặc dính;
• Ho khan kéo dài;
• Có thể sốt nhẹ, sốt cao hoặc không sốt;
• Cảm giác đau rát họng;
• Hắt hơi liên tục;
• Đau đầu âm ỉ;
• Ăn kém hoặc chán ăn.

Đối tượng dễ nhiễm virus RSV ở người lớn

Virus RSV có thể gây ra các biến chứng nặng ở người lớn, đặc biệt là những người thuộc nhóm nguy cơ cao. Dưới đây là các đối tượng dễ bị tác động nghiêm trọng khi nhiễm RSV:

• Người từ 75 tuổi trở lên: Khi bước vào độ tuổi ngoài 75, hệ thống miễn dịch tự nhiên thường suy yếu, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh. Điều này làm tăng khả năng xuất hiện các biến chứng như viêm phổi hoặc viêm đường hô hấp dưới do RSV. Hơn nữa, thể trạng tổng quát ở người cao tuổi thường không còn tốt, gây khó khăn trong việc phục hồi sau khi nhiễm bệnh.
• Người có bệnh tim hoặc bệnh phổi mãn tính: Những người đang sống chung với các vấn đề sức khỏe mạn tính về tim mạch hoặc hô hấp có nguy cơ cao hơn khi tiếp xúc với virus RSV. Các bệnh lý này làm giảm hiệu quả của cơ chế tự phục hồi và làm tăng khả năng xảy ra biến chứng như suy hô hấp hoặc nhiễm trùng phổi nặng.
• Người có hệ miễn dịch bị tổn thương: Người đang điều trị ung thư, người nhiễm HIV hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch nằm trong nhóm đặc biệt dễ bị RSV tấn công. Khi hệ miễn dịch không hoạt động hiệu quả, virus có thể nhân lên nhanh chóng, dẫn đến các biểu hiện bệnh nghiêm trọng hơn và thời gian phục hồi kéo dài hơn bình thường.
• Người mắc bệnh lý nền như béo phì hoặc tiểu đường nặng: Cả béo phì mức độ cao và đái tháo đường không kiểm soát đều có thể làm suy yếu phản ứng miễn dịch và ảnh hưởng đến khả năng phục hồi sau khi nhiễm bệnh. Béo phì làm gia tăng áp lực lên tim phổi, trong khi đường huyết cao kéo dài có thể gây cản trở quá trình chống lại nhiễm trùng.
• Người sống tại cơ sở chăm sóc tập trung như viện dưỡng lão: Những nơi như viện dưỡng lão thường là môi trường dễ lây lan các bệnh truyền nhiễm do mật độ người cao và hệ miễn dịch yếu của cư dân. Người sống trong các cơ sở này thường đã có bệnh nền và sức đề kháng kém, dẫn đến khả năng mắc RSV nghiêm trọng tăng cao.

Nhiễm virus RSV ở người lớn có nguy hiểm không?

Nếu không được can thiệp y tế kịp thời, nhiễm virus RSV ở người trưởng thành có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như sau:

• Viêm phổi: Virus RSV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi do virus ở người lớn. Tình trạng này thường đi kèm với các biểu hiện nghiêm trọng như ho nhiều, khó thở, đau tức ngực và sốt cao. Viêm phổi do RSV có thể làm suy giảm khả năng hấp thụ oxy của phổi, dẫn đến nguy cơ suy hô hấp, nhiễm trùng huyết và thậm chí tử vong.
• Viêm tiểu phế quản: RSV cũng có thể gây viêm tại các nhánh khí nhỏ trong phổi (tiểu phế quản), dẫn đến tắc nghẽn đường thở, gây ho khan kéo dài và cảm giác khó thở. Trường hợp nặng có thể dẫn đến suy giảm chức năng hô hấp.
• Làm nặng thêm bệnh lý hô hấp mạn tính: Những người có sẵn các bệnh về phổi như COPD hoặc hen suyễn có thể gặp diễn biến xấu hơn khi nhiễm RSV. Virus làm tăng mức độ viêm và gây co thắt đường thở, dẫn đến các cơn khó thở cấp và có thể cần điều trị nội trú.
• Nguy cơ nhập viện: Trong các trường hợp triệu chứng nặng, người lớn bị nhiễm RSV có thể cần được nhập viện để được chăm sóc chuyên sâu, bao gồm hỗ trợ thở bằng oxy hoặc máy thở khi các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi hay viêm tiểu phế quản xảy ra.
• Hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS): RSV nặng có thể là nguyên nhân dẫn đến ARDS - một biến chứng đe dọa tính mạng, gây tổn thương nghiêm trọng ở phổi và làm giảm nồng độ oxy trong máu.
• Nhiễm trùng cơ hội do vi khuẩn: Sau khi bị RSV, hệ miễn dịch có thể bị suy yếu, tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây bệnh tấn công, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thứ phát như viêm phổi do vi khuẩn.
• Ảnh hưởng đến hệ tim mạch: Dù không phổ biến, virus RSV vẫn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch ở người lớn, làm trầm trọng hơn các bệnh lý tim sẵn có, rối loạn nhịp tim hoặc huyết áp.

Biện pháp giúp người lớn phòng tránh nhiễm virus RSV

Hiện tại, ở Việt Nam chưa có vắc xin đặc hiệu dành cho virus hợp bào hô hấp (RSV). Tuy nhiên, người lớn có thể giảm thiểu nguy cơ nhiễm hoặc lây lan virus này bằng các cách sau:

• Thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây để loại bỏ vi sinh vật gây bệnh.
• Làm sạch và khử trùng những bề mặt hay tiếp xúc như tay nắm cửa, điện thoại, bàn phím để hạn chế virus tồn tại.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với người đang có triệu chứng cảm lạnh như ho, sổ mũi. Không dùng chung vật dụng cá nhân như cốc, đũa, thìa, khăn mặt. Khi bắt buộc phải lại gần, nên mang khẩu trang và sử dụng găng tay y tế.
• Không nên sờ tay lên mặt, đặc biệt là vùng mắt, mũi và miệng vì đây là các điểm dễ bị virus xâm nhập.
• Khi ho hoặc hắt hơi, hãy che miệng bằng khăn giấy, sau đó vứt ngay vào thùng rác và rửa tay lại thật kĩ.
• Tránh hút thuốc lá và hạn chế tiếp xúc với khói thuốc để bảo vệ đường hô hấp.
• Có thể tham khảo bác sĩ về việc tiêm phòng một số vắc xin phòng bệnh đường hô hấp như cúm hoặc phế cầu khuẩn.

Hiện nay, biện pháp phòng ngừa đặc hiệu đối với nhiễm RSV chủ yếu được áp dụng ở trẻ nhỏ có nguy cơ cao, đặc biệt là trẻ sinh non, mắc bệnh phổi mãn tính hoặc bệnh tim bẩm sinh. Trong nhóm đối tượng này, palivizumab - một kháng thể đơn dòng có khả năng ức chế sự hợp màng do protein F của RSV gây ra, đã được sử dụng hiệu quả nhằm giảm tỷ lệ mắc bệnh nặng và nhập viện. Đây là liệu pháp phòng ngừa được chấp thuận cho trẻ em, nhưng vẫn chưa được chỉ định cho người lớn do thiếu bằng chứng lâm sàng về hiệu quả và an toàn ở nhóm tuổi này. 

Virus RSV ở người lớn không chỉ gây ra các triệu chứng giống cảm lạnh thông thường mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những người có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch suy yếu. Việc chủ động phòng ngừa, nhận biết sớm dấu hiệu bệnh và chăm sóc đúng cách là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe trong mùa cao điểm lây nhiễm virus RSV ở người lớn.