Virus RSV có nguy hiểm không? Cách phòng ngừa lây nhiễm RSV hiệu quả

Virus RSV (Respiratory Syncytial Virus) là tác nhân hàng đầu gây viêm đường hô hấp dưới ở trẻ nhỏ, đặc biệt là viêm tiểu phế quản và viêm phổi. Mỗi năm, hàng triệu trẻ em trên thế giới phải nhập viện vì loại virus này. Dù có thể coi là bệnh "thường gặp", nhưng RSV không thể xem nhẹ nếu trẻ thuộc nhóm nguy cơ. Hiểu rõ virus RSV có nguy hiểm không và cách phòng ngừa hiệu quả là điều mà bất cứ gia đình có con nhỏ nào cũng nên làm.

Virus RSV có nguy hiểm không?

Virus RSV (Respiratory Syncytial Virus) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh viêm đường hô hấp dưới, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ. Trẻ dưới 2 tuổi là nhóm đối tượng dễ bị nhiễm RSV nhất do hệ miễn dịch còn yếu và đường thở nhỏ hẹp, dễ bị phù nề và bít tắc.

RSV chủ yếu gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới với các bệnh như viêm tiểu phế quản, viêm phổi, nhiễm trùng tai giữa. Bệnh có thể dẫn đến suy hô hấp nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời. Đặc biệt, những trẻ sinh non, nhẹ cân, hoặc có bệnh nền như tim bẩm sinh, phổi mạn tính sẽ có nguy cơ cao diễn tiến nặng và cần nhập viện. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 3,6 triệu ca nhập viện và khoảng 100.000 ca tử vong do RSV ở trẻ dưới 5 tuổi. 

Điều đáng nói, RSV không chỉ "tấn công" trẻ nhỏ mà còn có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe của các đối tượng có nguy cơ cao khác. Ở người lớn khỏe mạnh, RSV thường gây triệu chứng nhẹ giống cảm lạnh. Tuy nhiên, người cao tuổi, người có bệnh lý nền hoặc suy giảm miễn dịch, RSV cũng có thể gây viêm phổi nặng và dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. 

Các dấu hiệu nhận biết nhiễm RSV cần cảnh giác

RSV không thể xem nhẹ, đặc biệt là khi tiếp xúc với các đối tượng nguy cơ cao như trẻ nhỏ và người già. Việc nhận biết sớm và có biện pháp phòng ngừa phù hợp là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro do virus này gây ra.

Ở giai đoạn đầu nhiễm RSV, bệnh nhân thường có các triệu chứng giống cảm lạnh như ho, sổ mũi, sốt nhẹ. Tuy nhiên, nếu không được theo dõi sát, bệnh có thể tiến triển nhanh và gây khó thở, thở khò khè, thở nhanh hoặc có dấu hiệu rút lõm lồng ngực. Triệu chứng này rõ nhất là ở trẻ sơ sinh. Trẻ nhiễm RSV cũng có thể bú kém, bỏ ăn, ngủ li bì bất thường.

Virus RSV có nguy hiểm không bạn đã rõ. Vì vậy, ở những trường hợp bệnh nặng, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý dấu hiệu biến chứng khi nhiễm RSV như: Tím môi, co lõm lồng ngực, thở rút lõm. Lúc này, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Cách điều trị khi nhiễm virus RSV

Virus RSV có nguy hiểm không? Câu trả lời là có. Nhưng hiện nay, bệnh do virus RSV vẫn chưa có thuốc đặc trị. Vì vậy, điều trị chủ yếu là điều trị hỗ trợ, giảm triệu chứng và theo dõi sát diễn tiến bệnh. Với các trường hợp nhẹ, trẻ có thể được chăm sóc tại nhà với các biện pháp:

• Giữ đường thở thông thoáng bằng cách nhỏ nước muối sinh lý và hút mũi nhẹ nhàng nếu trẻ bị nghẹt mũi. Cần tránh hút mũi quá thường xuyên để không gây kích ứng.
• Hạ sốt bằng paracetamol đúng liều.
• Bổ sung đủ nước, dinh dưỡng, cho trẻ nghỉ ngơi nhiều.
• Theo dõi các dấu hiệu nặng như khó thở, bú kém, tím tái.

Với những trường hợp nặng hơn như thở rút lõm, khó thở rõ, không ăn bú được, tím môi, cần đưa trẻ nhập viện. Tùy tình trạng thực tế, trẻ sẽ được theo dõi và hỗ trợ hô hấp, truyền dịch hoặc thở oxy nếu cần.

Cách phòng ngừa lây nhiễm RSV hiệu quả

Để phòng ngừa lây nhiễm virus RSV hiệu quả, cần áp dụng đồng thời nhiều biện pháp như:

Giữ vệ sinh sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc nguồn lây

Cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi thay tã cho trẻ bị ốm, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Các gia đình cũng cần có thói quen lau sạch đồ chơi, sàn nhà và các bề mặt tiếp xúc của trẻ mỗi ngày. Đặc biệt, khi gia đình có trẻ bệnh nên lau bằng nước pha dung dịch sát khuẩn. Cần tránh để trẻ tiếp xúc gần với người đang có biểu hiện ho, sổ mũi hoặc chơi chung, sinh hoạt chung với người bị bệnh. Cha mẹ không nên đưa trẻ đến nơi đông người trong mùa dịch RSV.

Tăng cường sức đề kháng cho trẻ

Cha mẹ có thể tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách cho trẻ bú mẹ hoàn toàn (nếu có thể), ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý. Tiêm phòng đầy đủ các bệnh hô hấp khác như cúm mùa, phế cầu cũng giúp trẻ tăng đề kháng, giảm đáng kể nguy cơ nhiễm RSV.

Tiêm kháng thể đơn dòng vào mùa dịch

Đối với các trẻ có nguy cơ cao như sinh non, mắc bệnh phổi mạn tính hoặc tim bẩm sinh, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng thể đơn dòng dự phòng virus hợp bào hô hấp (RSV). Kháng thể đơn dòng Palivizumab được thiết kế nhằm cung cấp miễn dịch thụ động, giúp tăng cường khả năng bảo vệ cơ thể chống lại RSV. Loại kháng thể này có thể được tiêm đồng thời với các vắc xin thông thường trong cùng một lần khám, nếu cần thiết.

Tuy nhiên, tương tự như nhiều chế phẩm sinh học khác, việc sử dụng palivizumab có thể đi kèm một số tác dụng phụ nhẹ, bao gồm sốt, phát ban da hoặc sưng đỏ tại vị trí tiêm.

Khuyến cáo lâm sàng hiện tại cho thấy liều đầu tiên nên được tiêm trước khi bắt đầu mùa lưu hành RSV. Các liều tiếp theo cần được duy trì định kỳ hàng tháng trong suốt mùa dịch. Hiệu quả bảo vệ của palivizumab chưa được thiết lập rõ ràng đối với các liều khác với 15 mg/kg hoặc khi sử dụng không đều đặn theo lịch mỗi tháng.

Đáng lưu ý, ở những trường hợp trẻ đang sử dụng palivizumab nhưng phải nhập viện do nhiễm RSV, việc điều trị bằng palivizumab vẫn nên được tiếp tục theo lịch tiêm hàng tháng trong suốt mùa dịch nhằm giảm nguy cơ tái nhập viện và các biến chứng hô hấp nghiêm trọng.

Hy vọng với những thông tin trên bạn đã giải đáp được thắc mắc virus RSV có nguy hiểm không. Virus RSV tuy phổ biến nhưng các biện pháp chủ động phòng ngừa trên đây sẽ giúp hạn chế lây nhiễm đáng kể. Ngoài ra, việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời cho người nhiễm RSV sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng.