Nhận biết dấu hiệu sốt phát ban dạng sởi

Sốt phát ban dạng sởi là một trong những bệnh lý truyền nhiễm dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng khác, khiến việc chẩn đoán và điều trị gặp khó khăn. Tuy nhiên, việc nhận biết sớm các dấu hiệu sốt phát ban dạng sởi đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe cho người bệnh.

Thế nào là sốt phát ban dạng sởi?

Sốt phát ban dạng sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus sởi gây ra, đặc trưng bởi các triệu chứng sốt, viêm nhiễm đường hô hấp, viêm kết mạc mắt, và phát ban xuất hiện theo thứ tự đặc trưng. Đây là một căn bệnh khá phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ và nhóm người chưa được tiêm phòng đầy đủ.

Sốt phát ban dạng sởi thường gặp nhất ở trẻ em trong độ tuổi từ 6 đến 36 tháng tuổi, do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện và chưa được tiêm phòng đầy đủ. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xuất hiện ở người lớn, đặc biệt là những người:

• Chưa từng tiêm vắc xin phòng bệnh sởi.
• Không tiêm nhắc lại vắc xin, dẫn đến khả năng miễn dịch giảm theo thời gian.

Virus sởi lây truyền qua đường hô hấp và có khả năng phát tán nhanh chóng trong cộng đồng. Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc thở, virus sẽ lan ra không khí dưới dạng các giọt nhỏ li ti, dễ dàng xâm nhập vào niêm mạc đường hô hấp của người khác.

Vì vậy, chỉ cần tiếp xúc hoặc hít phải không khí có chứa virus sởi, nguy cơ nhiễm bệnh là rất cao. Điều này giải thích tại sao bệnh có thể bùng phát thành dịch nếu không được kiểm soát hiệu quả, đặc biệt tại các khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp hoặc trong môi trường đông người như trường học, nhà trẻ.

Nhận biết dấu hiệu sốt phát ban dạng sởi

Sốt phát ban dạng sởi có triệu chứng khá giống với một số bệnh khác như Rubella hoặc các dạng phát ban do dị ứng, dẫn đến việc nhiều người bệnh chủ quan, không kịp thời phát hiện và điều trị.

Triệu chứng qua từng giai đoạn của bệnh sốt phát ban dạng sởi:

Giai đoạn ủ bệnh:

• Thời gian ủ bệnh thường kéo dài 8 – 11 ngày, nhưng ở trẻ sơ sinh có thể lên tới 14 – 15 ngày.
• Giai đoạn này thường không có biểu hiện rõ ràng, khiến việc nhận biết trở nên khó khăn.

Giai đoạn khởi phát (viêm xuất tiết): Kéo dài khoảng 3 – 4 ngày với các triệu chứng ban đầu như:

• Sốt nhẹ hoặc vừa, sau đó sốt cao đột ngột.
• Viêm xuất tiết ở mũi, họng, kèm ho, hắt hơi, chảy nước mắt, nước mũi.
• Viêm màng tiếp hợp: Mắt có gỉ, sưng nề mi mắt, kèm nhèm.
• Có thể xuất hiện triệu chứng viêm thanh quản.

Giai đoạn toàn phát (giai đoạn mọc ban): Ban bắt đầu xuất hiện từ ngày thứ 4 – 6 của bệnh, đi kèm với các biểu hiện:

• Sốt cao, cơ thể mệt mỏi.
• Ban mọc theo trình tự rõ ràng:
  • Ngày 1: Ban xuất hiện sau tai, lan ra mặt.
  • Ngày 2: Ban lan xuống ngực, tay.
  • Ngày 3: Lan đến lưng, chân.
• Ban kéo dài khoảng 6 ngày, sau đó bay dần theo thứ tự mọc, để lại các vết thâm kèm tróc da mỏng.

Đặc điểm nốt ban:

• Dạng ban dát sẩn với các nốt nhỏ hơi nổi trên bề mặt da.
• Xen kẽ là các ban màu hồng, có thể rải rác hoặc liên kết thành từng đám.
• Ban có thể gây rối loạn tiêu hóa (nếu mọc ở đường tiêu hóa) hoặc viêm phế quản, ho (nếu mọc ở phổi).
• Vào ngày 6 – 7, ban lặn dần, để lại làn da lành lặn. Bệnh nhân thường hồi phục hoàn toàn nếu không gặp các biến chứng hoặc bội nhiễm.

Biến chứng của sốt phát ban dạng sởi

Sốt phát ban dạng sởi là một bệnh có khả năng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt khi không được điều trị đúng cách hoặc do người bệnh tự ý chữa trị dẫn đến bội nhiễm. Các biến chứng thường gặp có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp, thần kinh và tiêu hóa, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Biến chứng đường hô hấp: 

• Viêm thanh quản: Thường xuất hiện ở giai đoạn khởi phát với tình trạng giả Croup, gây co thắt thanh quản và khó thở. Ở giai đoạn muộn, bội nhiễm do các vi khuẩn như tụ cầu, liên cầu, phế cầu khiến tình trạng nặng thêm, biểu hiện sốt cao, ho, khàn tiếng, khó thở, và tím tái.
• Viêm phế quản: Xảy ra vào cuối thời kỳ mọc ban, thường do bội nhiễm. Triệu chứng gồm sốt tái phát và ho nhiều.
• Viêm phế quản – phổi: Đây là biến chứng nặng thường gặp ở trẻ nhỏ, xuất hiện muộn sau khi ban mọc. Triệu chứng gồm sốt cao, khó thở, ran phổi rõ rệt. Đây cũng là nguyên nhân chính gây tử vong trong bệnh sởi.

Biến chứng thần kinh:

• Viêm não: Là biến chứng nguy hiểm, với tỷ lệ xảy ra từ 0,1 – 0,6% các ca sốt phát ban. Thường gặp ở trẻ lớn (tuổi đi học) trong tuần đầu của ban. Biểu hiện gồm sốt cao, co giật, rối loạn ý thức, hôn mê, liệt chi hoặc dây thần kinh (III, VII), và các hội chứng thần kinh khác. Nguy cơ tử vong và di chứng thần kinh cao.
• Viêm màng não kiểu thanh dịch: Do virus sởi gây ra, gây tổn thương nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời.
• Viêm não chất trắng bán cấp xơ hóa (Van Bogaert): Xuất hiện muộn, có thể sau vài năm nhiễm bệnh, thường gặp ở trẻ từ 2 – 20 tuổi. Bệnh diễn biến kéo dài, gây tử vong do tăng trương lực cơ và co cứng mất não.

Biến chứng đường tiêu hóa:

• Viêm niêm mạc miệng và cam tẩu mã: Xuất hiện muộn do bội nhiễm xoắn khuẩn Vincent, gây loét sâu trong miệng, viêm xương hàm, rụng răng và hơi thở hôi nặng.
• Viêm ruột: Do bội nhiễm vi khuẩn như Shigella hoặc E. coli, dẫn đến rối loạn tiêu hóa và mất nước nghiêm trọng.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin để nhận biết dấu hiệu sốt phát ban dạng sởi. Do triệu chứng dễ nhầm lẫn, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để thăm khám và chẩn đoán chính xác, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp. Tiêm phòng sởi là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất giúp ngăn ngừa bệnh sốt phát ban dạng sởi – một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, và suy giảm miễn dịch kéo dài. Hãy đến ngay Trung Tâm Tiêm Chủng Long Châu, để được tư vấn tiêm phòng sởi an toàn và hiệu quả tối ưu. Đội ngũ y bác sĩ tại Long Châu giàu kinh nghiệm, tận tâm và luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn cùng gia đình trong suốt quá trình tiêm chủng.