Sự khác nhau giữa ban sởi và ban Rubella

Ban sởi và ban Rubella là hai bệnh truyền nhiễm phổ biến, có ban đỏ và do virus gây ra. Tuy nhiên, chúng khác nhau về nguyên nhân, triệu chứng, thời gian ủ bệnh, cách điều trị và phòng ngừa. Điều quan trọng là phân biệt rõ ràng giữa ban sởi và ban Rubella để giúp đảm bảo chẩn đoán và điều trị thích hợp, đặc biệt khi hai bệnh này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý nhanh chóng và kịp thời. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu sự khác biệt này nhé!

Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh

Ban sởi do virus sởi (Measles morbillivirus), thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Virus gây bệnh sởi lây lan qua đường hô hấp đặc biệt khi người mắc bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện văng dịch tiết. Dịch sởi thường xảy ra trong các cộng đồng nếu có tỷ lệ tiêm chủng thấp, đặc biệt ở trẻ em dưới 5 tuổi hoặc người lớn chưa từng mắc bệnh và chưa được tiêm phòng.

Trong khi đó, ban Rubella hình thành do virus Rubella thuộc họ Togaviridae gây ra. Tương tự như ban sởi, Rubella cũng bị lây truyền qua đường hô hấp nhưng tốc độ lây lan nhìn chung thấp hơn. Đặc biệt, Rubella rất nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai vì chúng có thể gây dị tật bẩm sinh, được gọi là hội chứng Rubella bẩm sinh.

Triệu chứng của ban sởi và ban Rubella

Để phân biệt ban sởi và ban Rubella, triệu chứng là yếu tố quan trọng nhất để có thể xác định 2 bệnh này.

• Ban sởi: Thời gian khởi phát ban sởi thường kéo dài 3 đến 4 ngày, với các triệu chứng ban đầu như như sốt cao, ho, sổ mũi và viêm kết mạc (mắt đỏ). Đặc điểm của ban sởi là các đốm Koplik xuất hiện ở niêm mạc miệng, thường xảy ra trước khi ban đỏ xuất hiện. Ban sởi bắt đầu từ mặt, sau đó lan dần khắp cơ thể đến các chi. Ban có màu đỏ tươi, da sần sùi, và đi kèm theo sốt cao.
• Ban Rubella: Các triệu chứng ban bao gồm sốt nhẹ, mệt mỏi và nổi hạch ở cổ hoặc sau tai. Ban Rubella thường xuất hiện đầu tiên ở mặt, sau đó lan ra toàn thân nhưng không sần mà mịn, màu hồng nhạt nhưng không gây ngứa. Ban Rubella thường biến mất trong vòng 3 ngày mà không để lại dấu vết. Tuy nhiên, vết ban có thể tồn tại lâu hơn tùy vào tình trạng của trẻ, khoảng 8 ngày.

Thời kỳ ủ bệnh

Thời kỳ ủ bệnh là khoảng thời gian từ lúc cơ thể tiếp xúc với virus cho đến khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Trong trường hợp ban sởi và ban Rubella, thời gian ủ bệnh là khác nhau, điều này cho phép chúng ta xác định và phân biệt hai bệnh này hiệu quả hơn.

• Ban sởi: Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 7 đến 21 ngày, trung bình khoảng 10 ngày. Trong giai đoạn này, bệnh nhân không biểu hiện triệu chứng nhưng đã có thể đã mang virus trong cơ thể. Một số người có thể cảm thấy mệt mỏi nhẹ hoặc đau họng trước khi giai đoạn triệu chứng khởi phát.
• Ban Rubella: Thời gian ủ bệnh của Rubella thường kéo dài hơn, từ 14 đến 21 ngày, trung bình khoảng 16 đến 18 ngày. Trong suốt thời gian này, virus Rubella âm thầm nhân lên trong cơ thể. Đặc biệt, người mắc bệnh có thể truyền virus cho người khác trong khoảng từ 1 tuần trước đến 1 tuần sau khi phát ban xuất hiện, mặc dù triệu chứng thường nhẹ hơn so với bệnh sởi.

Điều trị và chăm sóc sởi và Rubella

Điều trị ban sởi và ban Rubella tập trung chủ yếu vào việc làm giảm các triệu chứng, vì không có thuốc đặc hiệu để tiêu diệt virus.

• Ban sởi: Điều trị hỗ trợ bao gồm hạ nhiệt độ cơ thể, bổ sung vitamin A để giảm nguy cơ biến chứng và tăng cường khả năng miễn dịch. Người bệnh nên được nghỉ ngơi, uống nhiều nước và giữ vệ sinh cơ thể. Các biến chứng nguy hiểm của bệnh như viêm phổi, viêm não hoặc tiêu chảy nặng đòi hỏi phải được chăm sóc y tế ngay lập tức.
• Ban Rubella: Bệnh thường nhẹ và tự khỏi trong vòng vài ngày. Cách điều trị chủ yếu là nghỉ ngơi, giảm sốt và giảm đau nếu cần thiết. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai mắc Rubella cần được theo dõi cẩn thận, vì nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi là rất cao.

Việc điều trị sớm và đúng cách giúp giảm thiểu hậu quả và ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

Phòng ngừa ban sởi và ban Rubella

Phòng ngừa bệnh là phương pháp hiệu quả và quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng trước sự tấn công của các bệnh nguy hiểm như ban sởi và ban Rubella, giúp ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của các virus gây bệnh, đồng thời giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra. Các biện pháp bao gồm:

• Tiêm vắc xin: Vắc xin sởi - quai bị - Rubella (MMR) là biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất. Trẻ em cần tiêm đủ 2 liều theo lịch tiêm chủng quốc gia.
• Vệ sinh cá nhân và cộng đồng: Rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc gần với người bệnh.
• Theo dõi sức khỏe: Những người có triệu chứng nghi ngờ nên tới các cơ sở ý tế để được chăm sóc và cách ly để tránh lây lan, đặc biệt trong môi trường đông người như trường học, nơi làm việc.

Dù có những điểm tương đồng, ban sởi và ban Rubella là hai bệnh khác nhau rõ rệt về nguyên nhân, triệu chứng, thời gian ủ bệnh và cách phòng ngừa. Sự hiểu biết toàn diện về hai loại bệnh này không chỉ góp phần phát hiện sớm và điều trị nhanh chóng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trong các chiến dịch phòng chống bệnh truyền nhiễm.