Những triệu chứng tiểu đường tuýp 1 thường gặp ở người trẻ

Tiểu đường tuýp 1 là bệnh lý xảy ra khi cơ thể không còn khả năng sản xuất insulin, khiến đường huyết tăng cao kéo dài. Bệnh thường âm thầm tiến triển trong nhiều tháng, thậm chí vài năm trước khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện. Tuy nhiên, khi dấu hiệu lâm sàng khởi phát thì chúng lại tiến triển khá nhanh và có thể trở nên nghiêm trọng chỉ trong thời gian ngắn.

Triệu chứng tiểu đường tuýp 1 phổ biến

Dưới đây là những triệu chứng thường gặp ở người mắc tiểu đường tuýp 1.

Đi tiểu nhiều

Khi đường huyết tăng cao, thận phải hoạt động liên tục để lọc và đào thải lượng đường dư thừa ra ngoài. Điều này dẫn đến tình trạng đi tiểu thường xuyên, tiểu nhiều vào ban ngày và ban đêm.

Khát nước nhiều

Việc đi tiểu quá mức khiến cơ thể mất nước. Người bệnh thường cảm thấy khô miệng, khát liên tục dù đã uống nhiều nước. Đây là một trong những dấu hiệu đi kèm điển hình nhất của tiểu đường tuýp 1.

Uống nước nhiều

Khát nước thúc đẩy cơ thể gia tăng nhu cầu uống nước. Nhiều người có xu hướng tìm đến các loại nước ngọt, nhưng điều này lại khiến đường huyết tăng cao hơn và làm triệu chứng nặng hơn.

Giảm cân hoặc nhanh đói sau ăn

Do glucose bị đào thải qua nước tiểu thay vì được cơ thể sử dụng, người bệnh dễ bị thiếu năng lượng, từ đó gây sụt cân dù ăn uống bình thường. Đồng thời, cảm giác đói xuất hiện nhanh sau bữa ăn. Mất nước cũng góp phần khiến cân nặng giảm sút.

Mệt mỏi

Không có đủ glucose để tạo năng lượng, cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi, uể oải và khó tập trung trong công việc hằng ngày.

Mờ mắt

Đường huyết tăng cao làm thay đổi áp lực trong nhãn cầu, gây mờ mắt tạm thời. Một số người có thể nhìn nhòe, khó điều tiết.

Nhiễm trùng tái phát

Người bệnh dễ mắc nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc nhiễm nấm âm đạo do hệ miễn dịch suy giảm.

Cáu kỉnh hoặc thay đổi tâm trạng

Đường huyết dao động bất thường có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cảm xúc, khiến người bệnh dễ cáu gắt, khó kiểm soát tâm trạng.

Đái dầm ở trẻ

Ở trẻ em, tiểu đường tuýp 1 có thể biểu hiện bằng tình trạng đái dầm trở lại dù trước đó trẻ đã biết kiểm soát việc đi vệ sinh.

Các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng

Khi bệnh tiến triển nặng, đặc biệt là trong tình trạng nhiễm toan ceton (DKA), người bệnh có thể gặp phải:

• Bứt rứt, lú lẫn;
• Nhịp thở nhanh và sâu (thở Kussmaul);
• Hơi thở có mùi trái cây, giống mùi táo chín;
• Đau bụng dữ dội;
• Mất ý thức (hiếm gặp).

Những dấu hiệu này được xem là cấp cứu y khoa và cần được xử trí ngay để tránh biến chứng nguy hiểm.

Bệnh tiểu đường tuýp 1 có nguy hiểm không?

Tiểu đường tuýp 1 là bệnh lý mạn tính cần được kiểm soát chặt chẽ. Nếu đường huyết thường xuyên ở mức cao và không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gây tổn thương nhiều cơ quan quan trọng như tim, mạch máu, thần kinh, mắt và thận. Mặc dù nguy hiểm, phần lớn biến chứng hoàn toàn có thể giảm thiểu nếu người bệnh duy trì đường huyết ổn định và tái khám định kỳ.

Đối với phụ nữ mang thai, tiểu đường tuýp 1 không kiểm soát tốt có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, thai lưu, dị tật bẩm sinh và tiền sản giật.

Dù tiểu đường tuýp 1 có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh nếu theo dõi đường huyết đều đặn, tuân thủ điều trị và duy trì lối sống khoa học.

Ai có nguy cơ cao mắc tiểu đường tuýp 1?

Tiểu đường tuýp 1 có thể xuất hiện ở bất kỳ ai và ảnh hưởng tương tự ở cả nam lẫn nữ. Không giống như tiểu đường tuýp 2, thường liên quan chặt chẽ đến lối sống và cân nặng, nguyên nhân chính xác gây ra tiểu đường tuýp 1 vẫn chưa được xác định rõ. Bệnh được xem là sự kết hợp giữa yếu tố tự miễn, di truyền và một số tác động từ môi trường. Mặc dù khó dự đoán, các chuyên gia nhận định rằng một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Người dưới 20 tuổi

Trước hết, người dưới 20 tuổi là nhóm ghi nhận nhiều ca mắc nhất. Bệnh thường khởi phát ở trẻ em, thanh thiếu niên hoặc người trẻ tuổi, dù vẫn có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào.

Chủng tộc da trắng

Bên cạnh đó, người thuộc chủng tộc da trắng có tỷ lệ mắc tiểu đường tuýp 1 cao hơn so với nhiều nhóm dân số khác trên thế giới. Điều này được cho là liên quan đến yếu tố di truyền và một số biến thể gen đặc thù.

Có cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc đái tháo đường tuýp 1

Ngoài ra, yếu tố gia đình là dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Những người có cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc tiểu đường tuýp 1 sẽ có nguy cơ cao hơn so với người không có tiền sử gia đình. Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp có yếu tố di truyền đều dẫn đến phát bệnh.

Biện pháp chẩn đoán tiểu đường tuýp 1

Chẩn đoán tiểu đường tuýp 1 cần được thực hiện cẩn thận vì bệnh thường khởi phát nhanh và có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không phát hiện kịp thời.

Xét nghiệm đường huyết lúc đói

Phương pháp đầu tiên và phổ biến nhất là xét nghiệm đường huyết lúc đói. Người bệnh sẽ được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi lấy máu. Nếu kết quả đường huyết cao bất thường, bác sĩ sẽ nghi ngờ tiểu đường và yêu cầu làm thêm xét nghiệm để xác nhận. Các trường hợp đo đường huyết nhanh bằng que thử (test nhanh) chỉ mang tính sàng lọc và không đủ độ chính xác, vì vậy cần được lặp lại bằng xét nghiệm máu tại cơ sở y tế.

Xét nghiệm tự kháng thể

Để phân biệt tiểu đường tuýp 1 với tuýp 2, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm tự kháng thể. Sự hiện diện của các kháng thể như ICA, GAD hoặc IA-2 là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang tấn công tế bào beta của tụy, đặc trưng của tiểu đường tuýp 1. Đây là yếu tố quan trọng giúp chẩn đoán chính xác, đặc biệt ở người trưởng thành có biểu hiện không điển hình.

Kiểm tra ketone trong máu hoặc nước tiểu

Ngoài ra, bác sĩ có thể kiểm tra ketone trong máu hoặc nước tiểu. Ketone xuất hiện khi cơ thể phải đốt cháy chất béo để tạo năng lượng do thiếu insulin không thể sử dụng glucose. Nồng độ ketone cao cảnh báo nguy cơ nhiễm toan ceton, biến chứng cấp tính rất nguy hiểm của tiểu đường tuýp 1.

Tiểu đường tuýp 1 là bệnh lý cần được phát hiện sớm để kiểm soát tốt và ngăn ngừa biến chứng lâu dài, đặc biệt ở người trẻ, những người còn đang trong độ tuổi học tập, làm việc và phát triển mạnh. Việc chú ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể và thăm khám kịp thời là chìa khóa quan trọng giúp quản lý bệnh hiệu quả. Khi hiểu rõ triệu chứng tiểu đường tuýp 1 và chủ động chăm sóc sức khỏe, người trẻ hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, năng động và duy trì chất lượng cuộc sống tốt dù mắc tiểu đường tuýp 1.