Non HDL cholesterol là gì và tầm quan trọng của nó đối với sức khỏe

Trước đây khi nói đến cholesterol máu, chúng ta thường nghe đến LDL là cholesterol xấu và HDL là cholesterol tốt. Chỉ số LDL cholesterol được coi là mục tiêu chính trong điều trị tăng lipid máu. Tuy nhiên, hiện nay đã có một chỉ số được xem xét để thay thế cho LDL cholesterol, đó là non HDL cholesterol. Vậy, non HDL cholesterol là gì và ý nghĩa của nó là như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu khám phá thêm chi tiết trong bài viết này nhé!

Cholesterol là gì?

Trước khi tìm hiểu về non HDL cholesterol, cần hiểu rõ về cholesterol và tầm quan trọng của việc kiểm tra các chỉ số cholesterol trong máu.

Cholesterol, một chất béo giống như sáp được gan tự sản xuất. Ngoài ra, nó cũng có thể được hấp thụ từ thức ăn như thịt, trứng và sữa thông qua đường ruột. Cholesterol đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc cơ quan và quá trình tổng hợp nội tiết tố trong cơ thể.

Tuy nhiên, sự tích tụ quá mức của cholesterol trong máu có thể gây hại. Cholesterol dư thừa có thể xâm nhập vào thành động mạch, làm hỏng cấu trúc của thành mạch và tạo thành mảng xơ vữa. Những mảng xơ vữa này là nguyên nhân của nhiều vấn đề tim mạch như bệnh động mạch vành, bệnh động mạch ngoại biên và bệnh động mạch cảnh.

Rất nhiều người sống với tình trạng tăng cholesterol máu mà không có triệu chứng, cho đến khi xảy ra những vấn đề sức khỏe như cơn nhồi máu cơ tim hay đột quỵ. Do đó, việc kiểm tra chỉ số cholesterol máu là quan trọng để phát hiện sớm tình trạng tăng cholesterol và có biện pháp điều trị kịp thời.

Non HDL cholesterol là gì?

Hiện nay, không chỉ quan tâm đến chỉ số LDL cholesterol, nhiều bác sĩ và chuyên gia tim mạch cũng tập trung vào chỉ số non HDL cholesterol. Điều này là do giá trị non HDL cholesterol được coi là một chỉ số tổng hợp của tất cả các lipoprotein gây xơ vữa, bao gồm cả LDL cholesterol, VLDL cholesterol và IDL cholesterol. Trong đó, VLDL cholesterol và IDL cholesterol đóng vai trò trong việc vận chuyển triglyceride đến gan và chuyển hóa chúng thành LDL cholesterol.

Mặc dù LDL cholesterol là mục tiêu chính trong hướng dẫn điều trị tăng lipid máu, thực tế là các xét nghiệm máu không đo lường trực tiếp lượng LDL cholesterol. Nồng độ LDL cholesterol thường được tính toán gián tiếp thông qua một công thức dựa trên các chỉ số như triglyceride và chất béo khác.

Thời điểm và thức ăn tiêu thụ có thể ảnh hưởng đến nồng độ triglyceride trong máu. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bệnh nhân thường cần nhịn ăn từ 9 - 12 tiếng trước khi thực hiện xét nghiệm. Tuy nhiên, khi tính toán chỉ số non HDL cholesterol, không cần phải nhịn ăn và kết quả xét nghiệm có thể giữ nguyên mà không bị ảnh hưởng bởi việc ăn uống trước đó. Có ý kiến cho rằng việc xét nghiệm máu mà không nhịn ăn gần với trạng thái sinh lý hơn, do chúng ta thường ở trong tình trạng no suốt hầu hết thời gian trong ngày (trừ khi ngủ).

Hơn nữa, nhiều chuyên gia tin rằng chỉ số non HDL cholesterol có giá trị dự đoán cao hơn trong việc đánh giá rủi ro về các vấn đề tim mạch so với chỉ số LDL cholesterol.

Vai trò của non HDL cholesterol trong sức khỏe của chúng ta

Cholesterol không HDL đóng vai trò quan trọng trong đánh giá sức khỏe tim mạch. Bằng cách trừ lượng HDL cholesterol từ tổng cholesterol, non HDL cholesterol tập trung vào lipoprotein chứa cholesterol xấu như LDL, VLDL và IDL.

Non HDL cholesterol được coi là một chỉ số quan trọng hơn so với LDL cholesterol trong việc dự đoán rủi ro về tim mạch và hiện tượng xơ vữa động mạch. Cholesterol trong những lipoprotein này có thể gây tổn hại cho mạch máu và đóng góp vào việc hình thành cặn bã trong động mạch, tăng nguy cơ các vấn đề về tim mạch.

Cách đơn giản để tính non HDL cholesterol là lấy tổng cholesterol và trừ đi HDL cholesterol. Mức non HDL cholesterol tăng cao đồng nghĩa với nguy cơ tim mạch và LDL cholesterol quá tải, điều này đáng lo ngại. Do đó, non HDL cholesterol được coi là một chỉ số quan trọng trong đánh giá nguy cơ tim mạch và hướng điều trị cho bệnh nhân.

Điều chỉnh mức non HDL cholesterol thông qua kiểm soát chế độ ăn uống, tập thể dục và sử dụng thuốc chống cholesterol là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến tim mạch.

Những yếu tố nào ảnh hưởng đến mức non HDL cholesterol?

Mức non HDL cholesterol có thể chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống giàu cholesterol và chất béo bão hòa có thể tăng mức non HDL cholesterol. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa cholesterol như động vật béo, gan và lòng trắng trứng có thể làm tăng lượng cholesterol trong máu. Ngoài ra, việc ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa như mỡ động vật, dầu cọ và dầu dừa cũng có thể góp phần vào việc tăng mức non HDL cholesterol.
• Cân nặng: Quá trình tăng cân và béo phì có thể tăng mức non HDL cholesterol. Cơ thể có trọng lượng quá mức có thể sản xuất và tiết ra nhiều cholesterol hơn, dẫn đến sự tăng lượng cholesterol trong máu.
• Hoạt động thể chất: Thiếu hoạt động thể chất có thể là một yếu tố gây tăng mức non HDL cholesterol. Hoạt động thể chất giúp giảm mức triglyceride trong máu, đồng thời cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm lượng cholesterol trong máu.
• Di truyền: Nếu có người trong gia đình mắc các bệnh tim mạch hay tăng cholesterol, khả năng bạn cũng sẽ có nguy cơ cao về mức non HDL cholesterol.
• Tuổi tác: Mức non HDL cholesterol thường tăng theo tuổi và biến đổi theo từng giai đoạn cuộc sống. Người trưởng thành thường có mức non HDL cholesterol cao hơn so với trẻ em và người già có khả năng cao hơn bị tăng cholesterol.

Vì vậy, việc duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng, hoạt động thể chất đều đặn, duy trì cân nặng phù hợp và kiểm tra định kỳ mức non HDL cholesterol là quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Cần làm gì để giảm cholesterol máu?

Thực hiện xét nghiệm cholesterol máu và hiểu rõ kết quả các chỉ số có thể giúp bạn nhận biết tình trạng rối loạn lipid máu cả cho bản thân và người thân. Để kiểm soát nồng độ lipid máu, bác sĩ thường đề xuất một số thay đổi trong lối sống, bao gồm:

• Cai thuốc lá và tránh xa khói thuốc: Việc cai thuốc lá không chỉ giúp tăng lượng HDL cholesterol tốt trong máu mà còn giảm rủi ro các vấn đề tim mạch, bằng cách loại bỏ cholesterol xấu khỏi thành mạch máu.
• Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày có thể giúp cải thiện hình thể và kiểm soát lipid máu.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng tốt cho tim mạch: Chế độ ăn uống nên hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
• Quản lý cân nặng: Giữ cân nặng ở mức phù hợp, tránh tình trạng thừa cân hay béo phì cũng đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát lipid máu.

Dựa trên thông tin cung cấp trong bài viết, chúng tôi tin rằng bạn đã có khả năng giải đáp cho mình câu hỏi về non HDL cholesterol là gì và tầm quan trọng của chỉ số này. Sự hiểu biết sâu rộng về các chỉ số cholesterol sẽ giúp nâng cao nhận thức về tình trạng rối loạn lipid máu. Điều này giúp bạn tự chủ trong việc thực hiện kế hoạch kiểm soát chế độ dinh dưỡng và lối sống phù hợp, nhằm giảm nguy cơ phát sinh các vấn đề tim mạch do tăng lipid máu.

Xem thêm:

• Cholesterol và triglycerid được chỉ định xét nghiệm khi nào?
• Cách kiểm soát cholesterol chủ động, đơn giản và hiệu quả