Phân loại gan nhiễm mỡ như thế nào?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ quá mức mỡ trong gan, ảnh hưởng đến chức năng gan và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này ngày càng phổ biến do lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và một số bệnh lý nền. Để hiểu rõ hơn về gan nhiễm mỡ và điều trị phù hợp, việc phân loại gan nhiễm mỡ khá quan trọng.

Sơ lược về gan

Gan là một phần của hệ tiêu hóa, là tạng đặc lớn nhất trong cơ thể con người. Ở người lớn, gan chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể, trong khi ở trẻ em, tỉ lệ này là khoảng 5%. Gan nằm ở ngay dưới vòm hoành bên phải và có một phần chệch về trái, được bao bọc bảo vệ bởi xương sườn.

Gan là cơ quan quan trọng của cơ thể, bởi đây là nơi xảy ra các quá trình chuyển hóa, tổng hợp, sàng lọc và sản xuất các chất cần thiết cho cơ thể.

Gan có cơ chế hoạt động của gan khá nhiều bước, các chất dinh dưỡng sau khi được hấp thụ và ly giải ở những cơ quan trước sẽ được đưa đến gan, ở đây chúng sẽ tiếp tục được chuyển hóa nhờ sự tham gia như chất xúc tác của hệ men tiêu hóa. Khi đó, sản phẩm được tạo ra sẽ được sử dụng theo từng mục đích cho hoạt động của cơ thể, một số sẽ được phân chia cho việc dự trữ và phần còn lại được đào thải ra môi trường ngoài.

Gan nhiễm mỡ là bệnh gì?

Như đã nhắc đến cơ chế hoạt động của gan ở trên, các chất béo cũng sẽ trải qua quá trình như vậy, tuy nhiên lượng chất béo dư thừa khi cơ thể không dùng hết sẽ được chuyển qua dự trữ tại gan (ở mức bình thường mỡ chiếm 2 - 4% trọng lượng gan) Theo thời gian khi tích tụ mỡ càng nhiều, lượng mỡ chiếm 5 - 10% thì lúc này sẽ được gọi là gan nhiễm mỡ.

Thực tế, đời sống ngày càng phát triển nên gan nhiễm mỡ là một căn bệnh có thể gặp ở bất cứ giới tính nào, và thường xuất hiện ở độ tuổi lớn hơn 40. Gan nhiễm mỡ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như tiêu thụ nhiều rượu bia, ăn nhiều chất béo, yếu tố di truyền, béo phì, đái tháo đường, hoặc do sử dụng một số loại thuốc như aspirin và tetracyclin. Điều trị gan nhiễm mỡ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Do đó, cần xác định chính xác nguyên nhân để áp dụng phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Phân loại gan nhiễm mỡ như thế nào?

Gan nhiễm mỡ, hay còn gọi là gan mỡ, là tình trạng mỡ tích tụ quá mức trong các tế bào gan. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương, có thể phân loại gan nhiễm mỡ theo các cách sau:

Gan nhiễm mỡ do rượu

Tình trạng này xuất phát từ việc tiêu thụ quá mức rượu, gây ra sự thay đổi trong quá trình chuyển hóa mỡ của gan và dẫn đến tích tụ mỡ. Những người thường xuyên uống rượu có nguy cơ cao bị mắc phải tình trạng này.

Gan nhiễm mỡ không phải do rượu

Tình trạng gan nhiễm mỡ nhưng nguyên nhân không xuất phát từ việc sử dụng rượu. Gan nhiễm mỡ thường phát sinh ở những người có cao huyết áp, béo phì, tiểu đường type 2 và rối loạn lipid máu.

Gan nhiễm mỡ đơn thuần

Mỡ tích tụ trong gan nhưng không gây ra viêm hoặc tổn thương tế bào gan. Thường không có triệu chứng rõ ràng và ít gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Viêm gan nhiễm mỡ

• Tình trạng gan tích tụ mỡ gây ra viêm và tổn thương tế bào gan.
• Nếu không được điều trị, có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan, hoặc ung thư gan.

Xơ gan

Gan nhiễm mỡ kéo dài gây suy giảm chức năng gan, dẫn đến hình thành và thay thế các mô sẹo trong gan gọi là xơ gan. Tuy nhiên ở giai đoạn đầu nếu phát hiện sớm vẫn có thể điều trị và phục hồi đáng kể.

Đối với tình trạng gan bị tổn thương quá nhiều mà không can thiệp kịp thời, các mô sẹo sẽ làm suy giảm nghiêm trọng chức năng gan, làm thay đổi cả cấu trúc của cơ quan này,... Từ đó gây nên suy gan, nhiễm trùng, xuất huyết nội,... thậm chí ung thư gan.

Phân loại theo mức độ tích tụ mỡ

• Gan nhiễm mỡ nhẹ: Lượng mỡ tích tụ chiếm khoảng 5-10% trọng lượng gan.
• Gan nhiễm mỡ trung bình: Lượng mỡ tích tụ chiếm khoảng 10-25% trọng lượng gan.
• Gan nhiễm mỡ nặng: Lượng mỡ tích tụ chiếm hơn 25% trọng lượng gan.

Một số phương pháp điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ

Việc thay đổi chế độ ăn uống và kiểm soát cân nặng sẽ giúp phòng ngừa và kiểm soát gan nhiễm mỡ:

• Giảm cân: Giảm cân từ từ và bền vững có thể giúp giảm lượng mỡ tích tụ trong gan.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đường và mỡ bão hòa.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện sức khỏe gan và giảm mỡ gan.
• Kiểm soát bệnh lý đi kèm: Quản lý tốt các bệnh lý liên quan như tiểu đường, cao huyết áp, và rối loạn lipid máu.

Trong những trường hợp nặng hơn, có thể cần điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp y tế để kiểm soát và điều trị bệnh. Việc theo dõi và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến gan nhiễm mỡ. Hi vọng thông tin từ bài viết đã giúp bạn hiểu được những phân loại gan nhiễm mỡ, từ đó có cách phòng bệnh hiệu quả hơn.