Rau gia vị là gì ? Phân biệt 13 loại rau gia vị phổ biến tại Việt Nam

Rau gia vị là nhóm rau có mùi thơm đặc trưng nhờ chứa các loại tinh dầu tự nhiên. Những loại phổ biến như húng lủi, thì là hoặc diếp cá được ứng dụng rộng rãi trong ẩm thực Việt Nam. Chúng có thể ăn sống hoặc dùng kèm các món như gỏi cuốn, thịt luộc, nộm, bún phở, giúp tăng hương vị món ăn. Một số loại rau còn được dùng với cá, tôm hoặc hải sản để khử mùi tanh. Theo đông y, rau gia vị không chỉ làm phong phú ẩm thực mà còn có công dụng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý, mang lại lợi ích cho sức khỏe.

Dưới đây là 13 loại rau gia vị phổ biến nhất mà bạn nên biết để sử dụng hiệu quả.

Rau gia vị phổ biến: Hành lá

Hành lá, còn gọi là hành ta, hành hoa hoặc hành xanh, là loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Loại cây này thuộc họ thân thảo, có thân dài, hình ống màu xanh và ruột rỗng. Hành lá dễ trồng, ít tốn công chăm sóc nên xuất hiện ở khắp nơi và có mặt ở hầu hết các địa điểm cung cấp rau.

Hành lá thường được dùng để trang trí và tăng hương vị cho các món ăn như bún phở, món xào, món kho. Tuy nhiên, một số người không ăn được hành lá vì mùi hăng và vị cay nhẹ.

Về y học, hành lá được biết đến với tác dụng giải cảm. Một bát cháo hành nóng có thể giúp cơ thể thải khí độc và lưu thông mạch máu. Ngoài ra, hành lá còn hỗ trợ giảm ho, tiêu đờm và trị viêm nhiễm, mụn nhọt hiệu quả.

Ngò rí

Ngò rí, hay rau mùi, rau ngò, là loại rau gia vị “quốc dân” của Việt Nam. Đây là cây thân thảo có mùi thơm dễ chịu. Lá ngò rí có hương chanh nhẹ, trong khi hạt lại có vị cay và hương nồng.

Ngò rí thường được dùng làm salad, ăn sống hoặc thêm vào các món hầm, món xào, món canh để tăng hương vị. Ngoài ra, loại rau này cũng được sử dụng trong các món nước chấm. Về công dụng sức khỏe, ngò rí giúp thanh nhiệt, giải độc, chữa cảm cúm, hôi miệng, mụn nhọt và viêm kết mạc. Đồng thời, loại rau gia vị này còn hỗ trợ kích thích tiêu hóa hiệu quả.

Ngò gai

Ngò gai, còn gọi là mùi tàu hoặc ngò tàu, có lá thuôn dài với viền răng cưa đặc trưng. Phần lá của loại rau này thường được sử dụng để làm gia vị và hương liệu trong nhiều món ăn.

Ngò gai xuất hiện nhiều trong các món canh, đặc biệt là phở, canh măng, cà ri và cũng được dùng để trang trí món ăn. Mùi thơm của ngò gai khá đặc trưng nhưng không phải ai cũng có thể ăn được.

Ngoài tác dụng làm gia vị, ngò gai còn giúp chữa đầy hơi, sốt và hỗ trợ tiêu hóa.

Rau răm

Rau răm là loại rau gia vị quen thuộc với vị cay nhẹ, mùi hắc và tính nhiệt. Rau này thường được dùng để khử mùi tanh trong các món cá kho, cháo sườn, cháo trai. Rau răm cũng là thành phần không thể thiếu khi ăn kèm trứng vịt lộn hoặc trong các món gỏi, bánh cuốn, bánh tráng trộn.

Ngoài việc làm tăng hương vị cho món ăn, rau răm còn hỗ trợ điều trị tiêu hóa kém và say nắng.

Rau ngổ (ngò om)

Rau ngổ, còn gọi là ngò om, ngò thơm hoặc ngổ đắng, thuộc loại cây thân thảo. Thân cây mềm xốp, chứa nhiều nước. Loại rau gia vị này phổ biến trong các bữa ăn gia đình Việt Nam.

Hương thơm của rau ngổ giúp làm nổi bật hương vị các món canh cá, canh chua, chuối om. Ngoài ra, rau ngổ còn được dùng làm gia vị cho món lòng luộc.

Không chỉ ngon miệng, rau ngổ còn chứa nhiều dưỡng chất hỗ trợ trong điều trị bệnh như tiểu đường, mỡ máu, đầy bụng và mất ngủ.

Lá lốt

Lá lốt thuộc họ hồ tiêu, là loại cây thân leo. Đây là nguyên liệu chính trong món bò lá lốt nổi tiếng và được dùng nhiều trong các món om như ốc chuối đậu. Chả lá lốt cũng là một món ăn quen thuộc với nhiều người.

Ngoài công dụng nấu ăn, lá lốt còn được sử dụng trong các bài thuốc dân gian để chữa viêm nhiễm, khí hư, đau đầu và đau bụng lạnh. Các trường hợp say nắng cũng có thể được cải thiện nhờ lá lốt.

Bạc hà

Bạc hà thuộc họ hoa môi, đặc trưng với lá mọc đối nhau, hình bầu dục, mép lá có viền răng cưa và cuống lá ngắn. Rau bạc hà nổi bật với hương vị the mát, mang đến cảm giác dễ chịu ngay đầu lưỡi khi ăn.

Loại rau này thường được sử dụng để trang trí đồ uống, làm rau sống hoặc chế biến trong các món bánh. Ngoài ra, bạc hà còn được chiết xuất thành tinh dầu và ứng dụng trong nước hoa.

Bạc hà không chỉ làm tăng hương vị cho món ăn mà còn là dược liệu quý, giúp trị cảm cúm, đầy hơi và hỗ trợ tiêu hóa. Tinh dầu bạc hà có khả năng làm dịu cơn hen suyễn, giảm ngứa do côn trùng cắn và cải thiện các triệu chứng cảm lạnh hiệu quả.

Húng lủi

Húng lủi còn được biết đến với các tên gọi như húng láng hoặc húng dũi. Đây là loại cây thuộc họ hoa môi, lá thuôn dài, mép khía răng cưa và có cuống lá.

Húng lủi và bạc hà có vẻ ngoài khá giống nhau nhưng bạn có thể phân biệt dựa vào bề mặt lá. Lá húng lủi thường trơn láng và ít nhăn, trong khi bạc hà có lớp lông mịn.

Loại rau này rất phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, thường xuất hiện trong món cháo lòng, gỏi trộn và các món ăn kèm rau sống. Húng lủi không chỉ làm tăng hương vị món ăn mà còn giúp kích thích tiêu hóa và cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa.

Húng quế

Húng quế, còn gọi là rau quế hoặc húng chó, cũng thuộc họ hoa môi. Rau húng quế là gia vị không thể thiếu trong các món bún, phở hoặc ăn kèm lòng heo.

Không chỉ có lá dùng làm gia vị, hạt húng quế còn được sử dụng trong các món chè, đồ uống giải khát và ứng dụng trong làm đẹp.

Húng quế còn được xem như một loại thảo dược, giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng đau đầu, viêm da và hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ. Ngoài ra, nó còn có tác dụng giảm viêm và tăng cường hệ miễn dịch.

Rau kinh giới

Rau kinh giới hay còn gọi là khương giới hoặc canh giới, là loại cây thảo dễ trồng và rất thích hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam.

Loại rau này được sử dụng nhiều trong các món nộm, đặc biệt là món bún đậu mắm tôm. Hương vị của rau kinh giới giúp giảm mùi hăng của mắm tôm và tăng cường hương vị món ăn.

Ngoài vai trò là rau gia vị, kinh giới còn có nhiều lợi ích y học như hỗ trợ chữa cảm lạnh, viêm họng và cải thiện hệ tiết niệu. Đây cũng là một trong những loại rau có công dụng lợi tiểu và hỗ trợ điều trị khàn tiếng hiệu quả.

Tía tô

Tía tô là loại rau quen thuộc thuộc họ hoa môi, với lá hơi cứng và có màu tím đặc trưng. Đây là gia vị không thể thiếu trong các món nộm, phở, lẩu riêu hoặc các món xào.

Tía tô không chỉ là loại rau gia vị thông dụng mà còn được xem là dược liệu quý trong đông y. Lá tía tô thường được nấu cháo hoặc pha nước uống để giải cảm. Ngoài ra, nước ép lá tía tô còn giúp giảm dị ứng do hải sản và hỗ trợ làm đẹp da.

Rau thì là

Rau thì là thuộc nhóm cây thân thảo, với thân rỗng, lá mềm mỏng không có cuống và có hương thơm nồng ấm.

Lá thì là có khả năng khử mùi tanh, giúp tăng hương vị cho các món cá, thịt, salad hoặc món hầm. Đây là gia vị không thể thiếu trong các món ăn hải sản.

Bên cạnh vai trò là gia vị, thì là còn có công dụng y học như cải thiện hệ tiêu hóa, lợi sữa và hỗ trợ điều hòa âm dương. Nước ép lá thì là được biết đến với khả năng điều trị sốt rét và cải thiện các triệu chứng liên quan đến tiểu buốt.

Rau diếp cá

Diếp cá nổi bật với mùi hơi tanh đặc trưng khiến nhiều người không quen khó ăn. Tuy nhiên, với những ai ăn quen, rau diếp cá mang lại hương vị bùi, mát và giàu dinh dưỡng.

Diếp cá thường được dùng trong các món gỏi, bánh xèo hoặc ăn kèm rau sống. Loại rau này không chỉ giúp làm mát cơ thể mà còn hỗ trợ điều trị các bệnh lý đường tiết niệu, bệnh trĩ và viêm nhiễm.

Ngoài ra, rau diếp cá còn được dùng để đắp lên vết thương nhằm tiêu viêm và sát trùng. Uống nước ép rau diếp cá giúp giải nhiệt và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Hy vọng với những thông tin mà bài viết chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn nhận biết các loại rau gia vị phổ biến được sử dụng nhiều ở Việt Nam. Bên cạnh đó, giúp bạn hiểu rõ hơn các ứng dụng cũng như các lợi ích về sức khoẻ mà chúng đem lại. Mỗi loại rau gia vị ở Việt Nam không chỉ là thành phần tạo hương vị đặc trưng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hiểu rõ đặc điểm và cách sử dụng từng loại sẽ giúp bạn tận dụng tối đa công dụng của chúng, vừa làm phong phú bữa ăn vừa bảo vệ sức khỏe gia đình.