Run do rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Rối loạn thần kinh thực vật là tình trạng bệnh lý về thần kinh không hiếm gặp, gây lo lắng cho người mắc phải cũng như người thân. Một trong những triệu chứng thường gặp ở người bệnh là chứng run. Vậy chứng run do rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Hệ thần kinh thực vật hay hệ thần kinh tự chủ là một phần của hệ thần kinh có vai trò chỉ huy các hoạt động tự động không theo ý muốn của cơ thể bao gồm hoạt động của tiêu hóa, tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, tiêu hóa, tiết niệu...

Theo chức năng, hệ thần kinh thực vật được chia thành 2 phần là hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Hai hệ thần kinh thực vật này hoạt động trái ngược nhau nhưng bổ sung và kết hợp hài hòa với nhau nhằm đảm bảo sự cân bằng cho các hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.

Trong trường hợp hệ phó giao cảm và giao cảm bị mất cân bằng bởi một nguyên nhân nào đó sẽ dẫn đến bệnh lý rối loạn thần kinh thực vật. Rối loạn thần kinh thực vật gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh từ mức độ từ nhẹ đến mức độ nặng. Tùy thuộc vào mức độ mà bệnh sẽ biểu hiện những triệu chứng trên các cơ quan khác nhau.

Nguyên nhân gây nên bệnh lý rối loạn thần kinh thực vật

Như đã nói, rối loạn thần kinh thực vật là tình trạng mất cân bằng của hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Vậy nguyên nhân gây nên sự mất cân bằng trên là gì? Một số nguyên nhân gây rối loạn thần kinh thực vật như:

• Do bệnh lý: Các bệnh lý tự miễn như hội chứng Sjogren, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp khiến cho hệ thống miễn dịch sản sinh tự kháng thể tấn công các chính các tế bào của mình, bao gồm cả dây thần kinh. Bên cạnh đó, các bệnh về nhiễm khuẩn, nhiễm virus (viêm não, viêm màng não), bệnh về thoái hóa thần kinh (teo não, Parkinson, Alzheimer), bệnh mạn tính (tiểu đường, tăng huyết áp, loét dạ dày) cũng là một trong số những nguyên nhân gây rối loạn thần kinh thực vật.
• Do căng thẳng, stress, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, các rối loạn loạn thần, suy nhược cơ thể kéo dài,…
• Do thuốc: Các thuốc điều trị các tim mạch, nội tiết, thần kinh, ung thư là một trong những nguyên nhân gây bệnh lý.
• Do một số bệnh lý di truyền.

Chứng run do rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Run là một rối loạn vận động xảy ra do các bó cơ co thắt liên tục, tạo nên các cử động theo biên độ, tần số nhất định và hoàn toàn không kiểm soát được. Tình trạng trên thường xuất hiện ở vị trí điển hình như bàn tay, đầu, mặt, thân mình, hoặc hai chân.

Run do rối loạn thần kinh thực vật là một trong số các triệu chứng thường gặp của bệnh. Khác với triệu chứng run trong các bệnh lý khác, run trong rối loạn thần kinh thực vật có đặc điểm là xảy ra ở đầu chi nhiều hơn gốc chi, như ở bàn tay, bàn chân, đối xứng hai bên cơ thể mà không kiểm soát được.

Bên cạnh triệu chứng run, rối loạn thần kinh thực vật còn có các biểu hiện khác như:

• Hồi hộp, đánh trống ngực không rõ nguyên nhân: Người bệnh cảm thấy nhịp tim đập nhanh bất thường như sắp nhảy ra khỏi lồng ngực kèm theo cảm giác hồi hộp, hốt hoảng, sợ hãi.
• Khó thở: Rối loạn thần kinh thực vật cũng gây ra khó thở, hụt hơi, thở gắng sức.
• Đau ngực: Bệnh lý gây đau, nóng, rát, đau nhói ở vùng ngực nên thường bị nhầm lẫn với bệnh lý ở tim.
• Rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện như khó nuốt, ăn không ngon, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn, nôn.
• Rối loạn vận mạch gây đau đầu thường xuyên, suy giảm trí nhớ, trạng thái mệt mỏi thiếu tập trung, mất ngủ nghiêm trọng…
• Triệu chứng trên hệ tiết niệu bao gồm tiểu khó, tiểu dắt, tiểu không tự chủ, nhiễm khuẩn đường tiết niệu.
• Bệnh lý trên gây rối loạn tiết mồ hôi, khiến cho mồ hôi bị giảm tiết hoặc tăng tiết quá mức làm cho thân nhiệt nóng lạnh bất thường.
• Khó cương cứng, xuất tinh sớm ở nam giới, khô âm đạo và rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới.

Điều trị run do rối loạn thần kinh thực vật

Nguyên tắc trong điều trị run do rối loạn thần kinh thực vật là điều trị nguyên nhân gây ra bệnh. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có biện pháp đặc trị bệnh, việc điều trị chủ yếu là nhằm làm giảm triệu chứng bằng cách kết hợp giữa điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.

Người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị thích hợp, không được tự ý sử dụng thuốc tại nhà. Nếu triệu chứng run do rối loạn thần kinh thực vật tăng lên khi bị stress, căng thẳng người bệnh nên đi khám bác sĩ tâm lý hoặc chuyên khoa thần kinh. Lúc này, bác sĩ có thể sẽ chỉ định một số thuốc như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc chữa mất ngủ và rối loạn lo âu, thuốc tim mạch,… để cải thiện tình trạng trên.

Bên cạnh đó, người bệnh có thể tham khảo các phương pháp đông y như xông hơi thuốc trên huyệt, xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu, liệu pháp tắm nóng, tắm lạnh,... nhằm giúp cải thiện tình trạng run và hỗ trợ điều trị rối loạn thần kinh thực vật.

Biện pháp đối phó với chứng run do rối loạn thần kinh thực vật

Chứng run do rối loạn thần kinh thực vật gây khó khăn trong công việc và hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Điều này khiến cho người bệnh cần phải học hỏi các biện pháp thích nghi, điều chỉnh cuộc sống nhằm đối phó và hỗ trợ quá trình điều trị các triệu chứng do rối loạn thần kinh thực vật gây ra, bao gồm cả run. Một số gợi ý điều chỉnh cuộc sống như:

• Sắp xếp các công việc cần thực hiện trong ngày theo thứ tự ưu tiên, tránh gây căng thẳng, ức chế.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ, đồng hành từ bạn bè, người xung quanh và người thân trong gia đình.
• Tham gia vào các nhóm hỗ trợ để nhận được sự đồng cảm, chia sẻ của nhiều người cùng mắc bệnh.
• Có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, giải tỏa căng thẳng hợp lý. Điều này giúp giữa cho tinh thần ổn định và hạn chế các triệu chứng run do rối loạn thần kinh thực vật.
• Tập hít sâu thở sâu hàng ngày, duy trì luyện tập các môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga, dưỡng sinh,…
• Loại bỏ các chất kích thích có hại cho hệ thần kinh như rượu, bia, thuốc lá, cà phê, thuốc lào, trà đặc,…
• Xây dựng chế độ ăn hợp lý, giàu dinh dưỡng.

Tóm lại, run do rối loạn thần kinh thực vật là một rối loạn vận động do các tổn thương thực thể trên dây thần kinh. Việc cải thiện và kiểm soát tình trạng trên thường khó khăn và đòi hỏi sự kiên nhẫn lâu dài của người bệnh.

Xem thêm:

• Hệ lụy của rối loạn thần kinh thực vật là gì? Cách điều trị
• Xung thần kinh là gì? Các bệnh lý xung thần kinh thường gặp