Sau sinh 3 ngày chưa có sữa phải làm sao? Cách gọi sữa về sau sinh hiệu quả

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp bé phát triển toàn diện trong những tháng đầu đời. Sau sinh 3 ngày chưa có sữa là hiện tượng phổ biến do sự thay đổi hormone sau sinh hoặc một số yếu tố tác động khác.

Nguyên nhân khiến mẹ sau sinh 3 ngày chưa có sữa

Sau khi sinh, nhiều mẹ lo lắng vì sữa chưa về, đặc biệt là trường hợp sinh thường nhưng sau sinh 3 ngày chưa có sữa hoặc sữa về rất ít. Thực tế, đây là hiện tượng sinh lý bình thường do cơ chế tiết sữa của cơ thể mẹ. Vậy nguyên nhân cụ thể là gì và khi nào sữa mẹ mới về đầy đủ?

Cơ chế tạo sữa non và sự thay đổi sau sinh

Sữa non bắt đầu được sản xuất từ tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ và tồn tại trong bầu ngực sản phụ khoảng 40 giờ sau sinh. Tuy nhiên, quá trình tiết sữa sau sinh không phụ thuộc hoàn toàn vào cơ chế cung - cầu mà chủ yếu do hormone. Vì vậy, có mẹ sữa về rất sớm, thậm chí chảy ướt áo ngay sau sinh, trong khi có mẹ phải đợi nhiều ngày mới thấy sữa về rõ rệt. Sữa non có hàm lượng protein cao và chứa nhiều kháng thể quan trọng giúp tăng cường miễn dịch cho trẻ sơ sinh.

Những nguyên nhân khiến sữa về chậm sau sinh thường:

Ảnh hưởng của tâm lý

Căng thẳng và lo lắng sau sinh có thể làm ức chế hormone oxytocin - loại hormone quan trọng giúp kích thích tiết sữa. Khi hormone này bị suy giảm, lượng sữa mẹ sẽ ít hơn hoặc về chậm hơn so với bình thường.

Sử dụng thuốc trong thai kỳ

Một số loại thuốc điều trị bệnh mẹ sử dụng trong thai kỳ có thể làm ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa, khiến sữa về muộn hơn so với các mẹ không dùng thuốc.

Chế độ dinh dưỡng chưa đầy đủ

Sau sinh, cơ thể mẹ cần một lượng lớn calo để phục hồi và sản xuất sữa. Nếu chế độ ăn uống thiếu hụt dinh dưỡng hoặc mẹ quá mệt mỏi, thiếu ngủ, khả năng tiết sữa sẽ bị giảm.

Trẻ bú bình sớm

Việc cho bé bú bình thay vì bú mẹ ngay từ đầu có thể làm gián đoạn quá trình kích thích tuyến sữa. Khi trẻ không bú trực tiếp, cơ thể mẹ không nhận được tín hiệu để tăng cường sản xuất sữa, dẫn đến tình trạng sữa về chậm.

Khi nào sữa mẹ về sau sinh?

Thời điểm sữa mẹ về sau sinh không giống nhau ở tất cả các mẹ và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như phương pháp sinh, tình trạng sức khỏe cũng như cách kích thích tuyến sữa.

Ở những mẹ sinh thường, sữa có thể bắt đầu về sau khoảng 2 - 3 giờ nếu bầu ngực được kích thích đúng cách thông qua việc cho bé bú sớm. Trong khi đó, với mẹ sinh mổ, quá trình này có thể kéo dài hơn do ảnh hưởng của thuốc gây tê và sự chậm trễ trong việc tiếp xúc da kề da với bé. Thông thường, sữa mẹ ở những trường hợp sinh mổ sẽ về trong khoảng 5 - 6 giờ sau sinh.

Tuy nhiên, mỗi mẹ có một tốc độ tiết sữa khác nhau. Một số mẹ có sữa dồi dào ngay trong ngày đầu tiên nhưng cũng có mẹ phải đợi 5 - 7 ngày để thấy sữa tiết ra đủ cho bé bú. Đây là một quá trình tự nhiên và không cần quá lo lắng nếu sữa chưa về ngay lập tức.

Nếu sau 7 ngày mà sữa vẫn ít hoặc gần như không có, mẹ có thể gặp tình trạng thiếu sữa sau sinh. Lúc này, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có biện pháp can thiệp kịp thời giúp tăng cường tiết sữa và đảm bảo nguồn sữa đầy đủ cho bé.

Giải pháp khắc phục tình trạng sau sinh 3 ngày chưa có sữa

Sau khi sinh, nhiều mẹ gặp phải tình trạng chậm tiết sữa, đặc biệt là trong vòng 3 ngày đầu. Điều này có thể khiến mẹ lo lắng nhưng hoàn toàn có thể khắc phục bằng các biện pháp khoa học nhằm kích thích nguồn sữa về nhanh chóng và dồi dào hơn.

Áp dụng phương pháp da kề da

Nếu sau sinh 3 ngày chưa có sữa, mẹ hãy áp dụng biện pháp da kề da. Tiếp xúc da kề da ngay sau sinh không chỉ mang lại lợi ích cho bé mà còn giúp cơ thể mẹ sản sinh hormone oxytocin. Đây là hormone quan trọng trong quá trình tiết sữa, giúp kích thích tuyến vú hoạt động hiệu quả hơn. Mẹ nên bế bé áp sát vào ngực, giữ con trong tư thế thoải mái để tăng cường sự gắn kết, đồng thời thúc đẩy quá trình tiết sữa diễn ra tự nhiên.

Hướng dẫn cho bé bú đúng cách

Việc bé bú đúng tư thế và khớp ngậm chuẩn có vai trò quan trọng trong việc kích thích tiết sữa. Một khớp ngậm đúng là khi miệng bé bao trọn núm ti và phần lớn quầng vú, thường từ 1 - 1,5cm tính từ chân ti. Khi bú, lưỡi và môi bé sẽ tác động lên các dây thần kinh tại vị trí 5h ở ti trái và 7h ở ti phải - những điểm nhạy cảm nhất giúp kích thích tiết sữa nhiều hơn. Nếu bé ngậm sai khớp, mẹ có thể cảm thấy đau rát và hiệu quả tiết sữa sẽ giảm.

Cho bé bú càng sớm càng tốt

Ngay sau khi sinh, mẹ nên cho bé bú càng sớm càng tốt để tận dụng nguồn sữa non quý giá. Đây là loại sữa giàu kháng thể giúp bảo vệ bé khỏi nguy cơ nhiễm trùng. Đồng thời, việc bú sớm sẽ kích thích tuyến vú tiết nhiều sữa hơn nhờ phản xạ mút của bé tác động đến hormone oxytocin.

Mẹ nên duy trì tần suất cho bé bú khoảng 2 giờ một lần để kích thích nguồn sữa. Nếu bé ngủ quá 3 giờ mà chưa dậy bú, mẹ có thể nhẹ nhàng đánh thức con. Khi cho bé bú, mẹ nên thực hiện phương pháp da kề da và dành những cử chỉ yêu thương để kích thích phản xạ tiết sữa.

Bổ sung thực phẩm lợi sữa

Một chế độ ăn khoa học là yếu tố quan trọng giúp mẹ đảm bảo nguồn sữa chất lượng cho bé. Mẹ nên bổ sung đầy đủ protein, lipid, vitamin và khoáng chất từ thực phẩm tự nhiên. Đặc biệt, các món ăn như chân giò hầm đu đủ xanh, chân dê hầm lạc, canh rau ngót thịt bò hay xương bò hầm đậu đỏ đều được biết đến với tác dụng lợi sữa.

Bên cạnh đó, mẹ nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi và chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Uống đủ nước cũng rất quan trọng, bởi nước là thành phần chính trong sữa mẹ. Mẹ có thể uống nước lọc, nước ấm, các loại canh hoặc nước ép trái cây để bổ sung đủ lượng nước cần thiết.

Giữ tinh thần thoải mái

Tâm lý của mẹ có ảnh hưởng trực tiếp đến lượng sữa tiết ra. Căng thẳng, lo âu hoặc thiếu tự tin có thể làm giảm hormone oxytocin, dẫn đến tình trạng sữa về chậm. Mẹ hãy thư giãn, nghĩ đến con yêu và niềm hạnh phúc khi được làm mẹ để tạo điều kiện tốt nhất cho quá trình sản xuất sữa.

Các phương pháp massage ngực cũng giúp kích thích tuyến sữa, hỗ trợ lưu thông sữa và ngăn ngừa tình trạng tắc tia sữa. Đồng thời, mẹ nên đảm bảo giấc ngủ đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và nhờ sự hỗ trợ từ người thân để giữ gìn sức khỏe tốt nhất.

Sử dụng máy hút sữa

Nếu sữa chưa về nhiều, mẹ có thể kết hợp sử dụng máy hút sữa để kích thích tuyến vú hoạt động hiệu quả hơn. Việc hút sữa đều đặn cũng giúp mẹ dự trữ sữa cho con trong giai đoạn đi làm sau này.

Không tự ý sử dụng thuốc

Mẹ tuyệt đối không nên sử dụng thuốc kích sữa hoặc bất kỳ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn. Nếu sữa vẫn chưa về sau nhiều ngày, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có giải pháp phù hợp.

Tóm lại, sau sinh 3 ngày chưa có sữa là điều không hiếm gặp và hoàn toàn có thể khắc phục được. Điều quan trọng là mẹ cần giữ tinh thần lạc quan, áp dụng các phương pháp kích thích sữa khoa học và có một chế độ dinh dưỡng hợp lý để đảm bảo nguồn sữa dồi dào cho bé yêu.