Siêu âm tử cung phần phụ là gì? Đối tượng nào cần siêu âm?

Tử cung và các cơ quan phụ xung quanh giữ nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện chức năng sinh sản của phụ nữ. Nếu tử cung bị viêm nhiễm hoặc có vấn đề bất thường hay người bệnh mắc các bệnh lý về tử cung buồng trứng sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng làm mẹ của người phụ nữ. Vì vậy việc dùng phương pháp siêu âm tử cung phần phụ để tầm soát các bệnh lý của tử cung là rất cần thiết.

Siêu âm tử cung phần phụ là gì?

Trong thăm khám phụ khoa đối với nữ giới, siêu âm tử cung phần phụ là phương pháp chẩn đoán hình ảnh được áp dụng phổ biến, giúp đánh giá chức năng sinh sản, xác định niêm mạc tử cung dày hay mỏng và tầm soát một số bệnh phụ khoa.

Trước đây, để khảo sát buồng tử cung, buồng trứng hai bên, chụp HSG là phương tiện duy nhất được áp dụng. Tuy nhiên trên HSG, bác sĩ không quan sát được bờ ngoài của tử cung.

Hiện nay, sự ra đời của kỹ thuật siêu âm giúp bác sĩ quan sát được bờ ngoài của tử cung bình thường có hình quả lê, khoang nội mạc có hình tam giác được cấu tạo bởi hai sừng và một cổ tử cung. Tử cung bình thường có bờ nội mạc vùng đáy lồi hoặc phẳng.

Quá trình siêu âm tử cung thường không hơn 30 phút cho mỗi lần thực hiện.

Siêu âm tử cung phần phụ chẩn đoán những bệnh gì?

Siêu âm tử cung phần phụ được dùng để chẩn đoán các bệnh lý ở tử cung, xác định niêm mạc tử cung dày hay mỏng, đánh giá sự phát triển của buồng trứng, phát hiện các dị tật ở tử cung hoặc phát hiện thai ngoài tử cung, từ đó tìm ra nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn.

Khi siêu âm tử cung phần phụ sẽ phát hiện được một số bệnh lý như:

U nang buồng trứng: Căn bệnh này rất thường gặp, không có triệu chứng cụ thể mà diễn ra âm thầm nên rất khó phát hiện. U nang buồng trứng làm ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Do đó, để sớm phát hiện và điều trị bệnh, phụ nữ cần khám phụ khoa ít nhất 6 tháng một lần.

Viêm tắc vòi trứng: Tình trạng viêm tắc ống vòi trứng thường xảy ra cùng với viêm nhiễm vùng chậu. Bệnh lý này làm chức năng hoạt động của vòi trứng giảm đi, dẫn đến khó thụ thai. Qua siêu âm, bác sĩ có thể đánh giá được vị trí tắc vòi trứng, từ đó có phương án xử lý kịp thời.

U xơ tử cung: Đối tượng dễ mắc bệnh này là từ 30 - 50 tuổi. Các tế bào ác tính phát triển bên trong tử cung rất khó phát hiện do không có dấu hiệu đau đớn. Bệnh chỉ được phát hiện khi bệnh nhân đi khám sức khỏe vì có triệu chứng lạ như rong kinh, khi quan hệ ra máu âm đạo,...

Viêm cổ tử cung: Nhiều chị em thắc mắc siêu âm có phát hiện viêm cổ tử cung không. Viêm cổ tử cung có các triệu chứng như tiết dịch âm đạo bất thường, chảy máu ngoài chu kỳ kinh nguyệt, đau khi giao hợp. Tuy nhiên, có những trường hợp không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Siêu âm tử cung phần phụ có thể phát hiện viêm cổ tử cung.

Ngoài ra, nhiều chị em chủ động mang thai theo ý muốn nên lựa chọn siêu âm tử cung phần phụ để kiểm tra sự phát triển của trứng hoặc các mẹ bầu theo dõi sự phát triển của thai nhi trong thai kỳ.

Đối tượng được chỉ định siêu âm tử cung phần phụ 

Những trường hợp sau đây cần thực hiện siêu âm tử cung phần phụ gồm:

• Bệnh nhân bị viêm nhiễm phụ khoa, viêm âm đạo, viêm loét tử cung. Siêu âm giúp phát hiện nguyên nhân gây bệnh và mức độ viêm nhiễm.
• Phụ nữ có ý định mang thai cần siêu âm để kiểm tra sức khỏe phụ khoa. Khi bắt đầu giai đoạn mang thai, do quá trình thay đổi hormone, cơ thể của mẹ dễ bị viêm nhiễm hơn. Do vậy, để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ cần siêu âm để phát hiện và chữa trị triệt để các bệnh lý phụ khoa trước khi mang thai.
• Những người thường gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt, rong kinh. Trường hợp phụ nữ bị buồng trứng đa nang dẫn đến kinh nguyệt không đều, khiến quá trình thụ thai và sinh con gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, khi siêu âm bác sĩ sẽ phát hiện những dấu hiệu bất thường trong tử cung, xác định nguyên nhân gây kinh nguyệt không đều hay rong kinh để tìm ra hướng điều trị phù hợp.
• Những người đang trong tình trạng vô sinh, hiếm muộn cần siêu âm để biết nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do phụ nữ hay đàn ông. Nếu vô sinh, hiếm muộn là do phụ nữ, nguyên nhân có thể là do tử cung, buồng trứng hai bên bị biến chứng như viêm nhiễm nặng, tắc vòi trứng,...

Phương pháp siêu âm tử cung phần phụ 

Hiện nay có hai phương pháp siêu âm tử cung phần phụ là:

Siêu âm bụng

Đây là kỹ thuật siêu âm được thực hiện qua ngả bụng. Bác sĩ đặt đầu dò trên phần bụng của bệnh nhân và di chuyển để quan sát toàn bộ hệ sinh sản bên trong. Để quá trình siêu âm đạt kết quả tốt nhất, bệnh nhân nên uống nhiều nước và nhịn tiểu.

Ưu điểm của siêu âm tử cung phần phụ:

• Thường được chỉ định cho phụ nữ chưa từng quan hệ tình dục.
• Phát hiện được các loại u nang buồng trứng, các khối u.
• Đánh giá nội mạc tử cung dày hay mỏng.
• Chẩn đoán được thai kỳ sớm, theo dõi tình trạng phát triển của thai nhi.
• Phát hiện thai ngoài tử cung.
• Đánh giá chức năng của cơ quan sinh sản có bình thường không.

Siêu âm đầu dò âm đạo

Phương pháp siêu âm đầu dò giúp khảo sát tử cung rõ nét hơn qua ngả âm đạo. Bác sĩ sẽ đưa đầu dò vào ống âm đạo và kiểm tra các cơ quan sinh dục như tử cung, cổ tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng, âm đạo thông qua các hình ảnh siêu âm chi tiết thể hiện trên màn hình. Để quá trình siêu âm đạt kết quả tốt nhất, bệnh nhân cần thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ nên để bàng quang trống rỗng hay căng đầy tùy thuộc vào từng trường hợp và lý do siêu âm.

Ưu điểm của siêu âm tử cung phần phụ:

• Chẩn đoán u xơ tử cung, buồng trứng đa nang.
• Theo dõi sự phát triển của trứng.
• Áp dụng trong ống nghiệm, thụ tinh nhân tạo, chuyển giao phôi,...
• Đánh giá chức năng sinh sản, độ dày của tử cung.
• Xác định đúng vị trí để đặt vòng tránh thai.
• Kết quả siêu âm chính xác hơn so với kỹ thuật siêu âm qua bụng.

Những lưu ý khi siêu âm tử cung phần phụ 

Trước khi siêu âm tử cung phần phụ, chị em phụ nữ cần lưu ý những điều sau:

• Các chị em nên siêu âm sau khi chu kỳ kinh nguyệt vừa kết thúc để có hình ảnh siêu âm rõ ràng nhất.
• Có nên đi tiểu trước khi siêu âm hay không là do chỉ định của bác sĩ. Trường hợp bàng quang rỗng, không chứa nước tiểu sẽ dễ phát hiện tình trạng nhiễm trùng nếu có.
• Người có vùng chậu nhiễm trùng không được chỉ định phương pháp siêu âm này. 
• Siêu âm tử cung phần phụ là một phương pháp an toàn, ít gây biến chứng như nhiễm trùng vùng chậu sau siêu âm. Tuy nhiên, vẫn có thể xuất hiện một vài triệu chứng khác thường sau siêu âm như chuột rút, lượng dịch tiết âm đạo thay đổi, chảy máu nhẹ. Tuy nhiên, nếu sau siêu âm, người bệnh chảy máu liên tục trong những ngày tiếp theo, kèm theo đau quặn bụng dưới, sốt thì cần tới bệnh viện ngay.

Tóm lại, những bệnh lý liên quan đến tử cung có thể xảy ra nếu chúng ta không theo dõi thường xuyên. Do đó, chị em phụ nữ nên khám phụ khoa định kỳ và thực hiện siêu âm tử cung phần phụ nếu cần thiết để bảo vệ sức khỏe phụ khoa.

Xem thêm: Siêu âm thai nhi mũi tẹt và mối liên hệ với hội chứng Down