Teo tuyến thượng thận: Nguyên nhân, triệu chứng kèm theo và hướng điều trị

Teo tuyến thượng thận là sự giảm kích thước của tuyến thượng thận, thường đi kèm với sự suy giảm về chức năng. Vậy nguyên nhân gây teo tuyến thượng thận là gì? Các triệu chứng đi kèm với teo tuyến thượng thận ra sao và hướng điều trị như thế nào? Hãy xem qua bài viết sau đây.

Kích thước bình thường của tuyến thượng thận

Tuyến thượng thận nằm sâu sau phúc mạc, là tuyến nội tiết quan trọng, sản sinh ra nhiều hormone cần thiết cho các hoạt động sống của cơ thể.

Cơ thể người có hai tuyến thượng thận nằm ở phía trên mỗi bên thận. Cấu tạo của tuyến này bao gồm 2 miền đó là vỏ thượng thận (phần bên ngoài) và tuỷ thượng thận (phần bên trong).

Tuyến thượng thận có hình bán nguyệt và hình chóp với bên trái lớn hơn. Điều này làm nên sự đối lập về hình dạng giữa hai tuyến thượng thận.

Ở người trưởng thành, kích thước tuyến thượng thận sẽ dao động trong các khoảng 3cm đối với chiều rộng, 5cm đối với chiều dài và lên đến 1cm đối với chiều dày. Tổng trọng lượng của cả 2 tuyến thượng thận sẽ dao động trong khoảng từ 7 - 10g.

Các chuyên gia cho biết: Kích thước bình thường của tuyến thượng thận giúp đảm bảo chức năng nội tiết hiệu quả đồng thời duy trì sức khỏe toàn diện. Chính vì thế, nếu kích thước của tuyến thượng thận có biến động bất thường thì rất có thể bạn đang gặp phải một vấn đề sức khỏe nào đó và cần được theo dõi.

Nguyên nhân gây teo tuyến thượng thận

Teo tuyến thượng thận có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó phải kể đến:

Nguyên nhân bệnh lý tại tuyến thượng thận

Teo tuyến thượng thận có thể xuất phát từ bệnh lý ở tuyến thượng thận, chẳng hạn như:

Ung thư tuyến thượng thận

Khi mắc ung thư tuyến thượng thận, cấu trúc tổ chức của tuyến thượng thận có thể bị thay đổi. Các tế bào ung thư xâm nhập, làm thay đổi tổ chức tuyến dẫn đến sự mất cân bằng trong quá trình duy trì kích thương và chức năng của tuyến thượng thận.

Ung thư tác động không nhỏ đến tuyến thượng thận. Điều này thể hiện rõ nhất khi khối u bắt đầu xâm lấn đến các khu vực quan trọng của tuyến như vỏ thượng thận hay tuỷ thượng thận, làm tổn thương các khu vực này. Hậu quả là khiến cho khả năng sản xuất hormone của tuyến bị suy giảm.

Viêm nhiễm tuyến thượng thận

Viêm nhiễm tuyến thượng thận có thể khiến người bệnh gặp phải các triệu chứng viêm nhiễm như sưng, nóng, đỏ, đau. Quá trình viêm nhiễm này có thể khiến cho cấu trúc tuyến thượng thận bị tổn thương từ đó gây suy giảm kích thước của tuyến thượng thận hay còn gọi là teo tuyến thượng thận.

Suy tuyến thượng thận

Ở người bệnh suy tuyến thượng thận, hoạt động của tuyến bị suy giảm kéo theo sự giảm sản xuất cortisol - đây là hormone chịu trách nhiệm trong việc duy trì hoạt động bình thường của cơ bắp, xương cùng các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể.

Khi thiếu hụt cortisol, chức năng của nhiều hệ thống cơ quan trong cơ thể bị suy giảm. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự cân bằng nước và khoáng chất khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi.

Thiếu dinh dưỡng và thiếu máu

Máu không chỉ là nguồn cung cấp oxi và dưỡng chất đến tuyến thượng thận mà còn là nơi chứa các hormone và dạng hormone tiền chất. Thiếu máu có thể khiến chức năng nội tiết của tuyến bị thay đổi, nhất là trong sản xuất hormone aldosteron và cortisol.

Thiếu dinh dưỡng và thiếu máu có thể làm giảm cung cấp chất đến tuyến thượng thận, từ đó gây giảm kích thước và giảm chức năng của tuyến.

Tác động của một số loại thuốc nội tiết

Trên thực tế, một số loại thuốc ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết được chứng minh là có thể gây teo tuyến thượng thận. Do đó, việc sử dụng các loại thuốc này trong thời gian dài cũng sẽ ít nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến kích thước và chức năng của tuyến thượng thận.

Yếu tố di truyền

Nhiều nghiên cứu cho thấy giữa yếu tố gen và các bất thường về tuyến thượng thận có mối liên quan đến nhau. Theo đó, nếu trong gia đình có người mắc các vấn đề về tuyến thượng thận, chẳng hạn như khối u tuyến thượng thận, teo tuyến thượng thận,… hay các rối loạn nội tiết khác thì bạn cũng sẽ có nguy cơ gặp phải các vấn đề này.

Một số triệu chứng thường đi kèm với tình trạng teo tuyến thượng thận

Trên thực tế, teo tuyến thượng thận thường đi kèm với một số triệu chứng như:

• Mức độ mệt mỏi tăng lên, thậm chí bạn vừa trải qua một giấc ngủ dài hoặc trong suốt cả ngày.
• Cơ bắp yếu khiến việc thực hiện các hoạt động thường ngày khó khăn hơn.
• Da có thể trở nên nhợt nhạt, khô ráp, thiếu sức sống.
• Giảm khả năng tập trung và khả năng ghi nhớ, hiệu quả xử lý thông tin cũng vì thế mà bị ảnh hưởng.
• Căng thẳng, lo lắng, buồn bã, thậm chí người bệnh còn có thể bị trầm cảm.
• Rối loạn giấc ngủ.
• Có thể có giảm huyết áp, dao động chỉ số đường huyết dẫn đến các vấn đề về đường huyết.
• Giảm ham muốn tình dục.
• Thường xuyên có cảm giác ớn lạnh, đặc biệt là ở tay và chân.

Các phương pháp điều trị teo tuyến thượng thận

Teo tuyến thượng thận ảnh hưởng không nhỏ đến hormone nội tiết của cơ thể. Chính vì thế, điều trị teo tuyến thượng thận thường tập trung vào việc thay thế hormone thiếu hụt và cải thiện triệu chứng.

Dưới đây là một số phương pháp thông thường được sử dụng trong điều trị teo tuyến thượng thận, bạn đọc có thể tham khảo:

• Sử dụng thuốc cortisol thay thế được kê đơn để bổ sung lượng hormone cortisol thiếu hụt. Để đảm bảo duy trì mức cortisol trong cơ thể ổn định cần thường xuyên điều chỉnh liều lượng cũng như lịch trình sử dụng thuốc. Việc của người bệnh lúc này là tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra.
• Theo từng giai đoạn của cuộc sống cũng như tình trạng sức khoẻ cụ thể của người bệnh mà liều lượng của hormone cũng cần được điều chỉnh.
• Theo dõi định kỳ: Người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có thể đảm bảo liều lượng hormone phù hợp đồng thời theo dõi tình trạng sức khỏe tổng quát. Việc định kỳ kiểm tra đường huyết, huyết áp cùng các chỉ số khác giúp đánh giá hiệu quả điều trị đồng thời chủ động ngăn ngừa tình trạng suy tuyến thượng thận ngược.
• Trong quá trình điều trị, người bệnh cần chú ý duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tăng cường vận động thể chất để duy trì sức khỏe và cân nặng phù hợp. Ngoài ra, người bệnh có thể tìm đến các bộ môn giúp thư giãn, giảm stress chẳng hạn như yoga, thiền,… hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về tình trạng teo tuyến thượng thận. Hy vọng, với những chia sẻ trên đây, bạn đọc có thể hiểu rõ nguyên nhân gây teo tuyến thượng thận, triệu chứng đi kèm cũng như hướng điều trị tình trạng bệnh này. Cảm ơn bạn đã dõi theo bài viết sức khỏe hôm nay của Nhà thuốc Long Châu.

Xem thêm: 

• Bệnh thận là gì? Các dấu hiệu bạn có thể mắc bệnh thận
• Cấu trúc và kích thước bình thường của thận trên hình ảnh siêu âm