Suy tuyến thượng thận sống được bao lâu? Phòng bệnh bằng cách nào?

Suy tuyến thượng thận là một rối loạn nội tiết nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng. Vậy suy tuyến thượng thận sống được bao lâu và làm sao để phòng bệnh hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Tổng quan về tuyến thượng thận và chức năng của nó

Tuyến thượng thận là cơ quan nhỏ nằm ở phía trên của hai quả thận, nhưng lại đảm nhận vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể. Mỗi tuyến thượng thận gồm hai phần chính:

• Vỏ tuyến thượng thận: Tiết ra các hormone corticosteroid, bao gồm cortisol, aldosterone và androgen. Những hormone này giúp điều hòa huyết áp, cân bằng nước, điện giải, chuyển hóa năng lượng và phản ứng với stress.
• Tủy tuyến thượng thận: Sản xuất các hormone catecholamine như adrenaline và noradrenaline, giúp cơ thể phản ứng nhanh trong tình huống căng thẳng.

Khi tuyến thượng thận không thể sản xuất đủ lượng hormone cần thiết, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái rối loạn chuyển hóa, mệt mỏi, hạ huyết áp, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không điều trị đúng cách.

Suy tuyến thượng thận sống được bao lâu?

Đây là câu hỏi khiến nhiều bệnh nhân lo lắng. Trên thực tế, suy tuyến thượng thận không phải là bản án tử, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có thể sống khỏe mạnh, tuổi thọ gần như bình thường.

Tuy nhiên, nếu không điều trị hoặc điều trị sai cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

• Cơn suy tuyến thượng thận cấp, gây tụt huyết áp, trụy mạch và sốc.
• Rối loạn điện giải, mất nước nghiêm trọng.
• Rối loạn nhịp tim do hạ kali máu.
• Suy đa cơ quan, thậm chí tử vong.

Người bệnh cần điều trị suốt đời bằng liệu pháp thay thế hormone, đồng thời theo dõi định kỳ để điều chỉnh liều thuốc phù hợp. Tuổi thọ của bệnh nhân phụ thuộc vào việc tuân thủ điều trị, chế độ ăn uống, lối sống, và khả năng xử lý các tình huống căng thẳng.

Nguyên nhân gây suy tuyến thượng thận

Bệnh có thể bắt nguồn từ hai nhóm nguyên nhân chính:

Suy tuyến thượng thận nguyên phát

Xảy ra khi tuyến thượng thận bị tổn thương trực tiếp, không còn khả năng sản xuất hormone.

• Bệnh tự miễn là nguyên nhân phổ biến nhất, khi hệ miễn dịch tấn công nhầm tuyến thượng thận.
• Nhiễm trùng như lao, HIV, nấm hoặc vi khuẩn gây viêm tuyến thượng thận.
• Chấn thương, xuất huyết tuyến thượng thận do tai nạn hoặc phẫu thuật.
• Di truyền hoặc rối loạn chuyển hóa bẩm sinh.

Suy tuyến thượng thận thứ phát

Nguyên nhân là do tuyến yên - cơ quan kiểm soát tuyến thượng thận không tiết đủ hormone ACTH, khiến tuyến thượng thận giảm sản xuất cortisol.

• Khối u tuyến yên, phẫu thuật hoặc xạ trị vùng não.
• Lạm dụng corticoid kéo dài (như thuốc chống viêm, trị viêm khớp, lupus, hen suyễn,…) khiến cơ thể ức chế tuyến yên và tuyến thượng thận.
• Ngừng thuốc corticoid đột ngột sau khi dùng lâu ngày cũng có thể gây suy tuyến thượng thận tạm thời.

Triệu chứng suy tuyến thượng thận thường gặp

Các triệu chứng của suy tuyến thượng thận có thể tiến triển chậm hoặc đột ngột, tùy theo nguyên nhân và mức độ tổn thương. Một số dấu hiệu phổ biến gồm:

• Mệt mỏi kéo dài, suy nhược cơ thể, không còn năng lượng để hoạt động.
• Chán ăn, buồn nôn, nôn ói hoặc rối loạn tiêu hóa.
• Giảm cân đột ngột, dù không ăn kiêng hay tập luyện khắc nghiệt.
• Huyết áp thấp, dễ chóng mặt, hoa mắt, đặc biệt khi đứng dậy đột ngột.
• Da sạm, sậm màu hơn bình thường, đặc biệt ở nếp gấp, khớp hoặc vùng sẹo cũ.
• Rối loạn tâm lý như lo âu, dễ cáu gắt hoặc trầm cảm.
• Ở phụ nữ có thể rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn; nam giới có thể giảm khả năng sinh lý.

Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến cơn suy tuyến thượng thận cấp, một tình huống cấp cứu y khoa nguy hiểm có thể gây tử vong.

Phòng ngừa suy tuyến thượng thận

Mặc dù suy tuyến thượng thận không thể phòng tránh hoàn toàn, nhưng việc duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ các khuyến nghị y khoa có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là một số biện pháp quan trọng giúp bảo vệ tuyến thượng thận và duy trì hoạt động ổn định của hệ nội tiết:

Không tự ý sử dụng hoặc lạm dụng thuốc chứa corticoid

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ức chế chức năng tuyến thượng thận. Người bệnh chỉ nên dùng corticoid khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ và phải tuân thủ đúng liều lượng, thời gian điều trị.

Theo dõi sức khỏe định kỳ khi phải dùng corticoid dài ngày

Việc tái khám giúp bác sĩ kịp thời phát hiện dấu hiệu rối loạn hormone hoặc tổn thương tuyến thượng thận, từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng

Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, vitamin nhóm B, kẽm và magie như cam, bưởi, hạnh nhân, rau lá xanh, thịt nạc hoặc ngũ cốc nguyên cám giúp tăng cường sức khỏe của tuyến thượng thận và cải thiện khả năng đáp ứng với căng thẳng của cơ thể.

Rèn luyện thể chất và tinh thần

Tập thể dục đều đặn, thiền, yoga hoặc đi bộ mỗi ngày không chỉ tăng cường hệ miễn dịch mà còn giúp kiểm soát stress hiệu quả.

Ngủ đủ giấc và giữ tâm lý ổn định

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone. Thiếu ngủ hoặc căng thẳng kéo dài có thể khiến tuyến thượng thận hoạt động quá mức, lâu ngày dẫn đến suy giảm chức năng.

Điều trị sớm các bệnh nhiễm trùng và bệnh lý nội tiết khác

Những bệnh này có thể làm tổn thương tuyến thượng thận hoặc gây rối loạn hormone, vì vậy việc phát hiện và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng.

Nhìn chung, việc phòng ngừa suy tuyến thượng thận cần được thực hiện bằng cách kết hợp giữa lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý và tuân thủ hướng dẫn điều trị y khoa. Đây là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe nội tiết, duy trì năng lượng và cân bằng sinh lý cho cơ thể lâu dài.

Tuy là bệnh lý mạn tính, nhưng nếu được chẩn đoán và điều trị đúng hướng, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh lâu dài. Điều quan trọng nhất là tuân thủ phác đồ điều trị, dùng thuốc đúng chỉ định và tái khám định kỳ.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này cũng như trả lời được câu hỏi “Suy tuyến thượng thận sống được bao lâu?”. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa nội tiết để được hướng dẫn điều trị phù hợp.