Thực hư chuyện ánh sáng xanh làm mất ngủ và gây rối loạn đồng hồ sinh học

Cuộc sống hiện đại lại khiến chúng ta dễ phá vỡ nhịp sống sinh hoạt của mình. Bạn sẽ ít ngủ hơn ngày xưa, chất lượng giấc ngủ cũng không còn tốt bằng. Trong đó, yếu tố góp một phần không nhỏ cho việc rối loạn chu kỳ ngủ - thức chính là ánh sáng xanh. Giấc ngủ bị ảnh hưởng sẽ làm tăng nguy cơ tiểu đường, tim mạch, trầm cảm,... Thực hư chuyện ánh sáng xanh làm mất ngủ cụ thể như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Ánh sáng xanh làm mất ngủ là sự thật?

Cơ thể chúng ta có sự sắp xếp giống như một chiếc đồng hồ. Ví dụ dễ hiểu hơn là cơ thể con người sẽ tự động ghi nhớ giờ giấc sinh hoạt thường ngày. Sau đó, khi đến khung giờ cố định, chúng ta sẽ cảm thấy đói, buồn ngủ, hoặc tự động thức dậy. Chu kỳ sinh học sẽ kéo dài 24 giờ và thường được gọi là đồng hồ sinh học. "Chiếc đồng hồ" này hoạt động dựa vào chủ yếu là các tín hiệu từ môi trường sống, nhất là ánh sáng ban ngày và bóng tối ban đêm.

Ánh sáng xanh làm mất ngủ có đúng không? Ánh sáng xanh ức chế sản sinh Hormone Melatonin, khiến bạn khó đi vào giấc ngủ vào buổi tối.

Vậy tại sao lại nói rằng ánh sáng xanh làm mất ngủ? Ánh sáng xanh và giấc ngủ có mối liên hệ gì với nhau? Theo giải thích của các nhà khoa học, ánh sáng xanh là ánh sáng có bước sóng ngắn, nằm trên dải quang phổ từ màu xanh lam đến màu tím. Ánh sáng xanh có trong tia mặt trời giúp cơ thể nhận biết hiện tại đang là ban ngày. Từ đó sản sinh ra các Hormone hưng phấn để bạn tỉnh táo khi làm việc và học tập. Thế nhưng, ánh sáng xanh cũng có trong màn hình thiết bị điện tử. Khi bạn sử dụng các thiết bị này buổi tối, cơ thể sẽ lầm tưởng đang là ban ngày và sản sinh nhiều Hormone hưng phấn làm bạn khó ngủ.

Ánh sáng xanh còn ức chế quá trình sản sinh Hormone Melatonin - một loại Hormone mà cơ thể sẽ tiết ra vào ban đêm, tạo cho bạn cảm giác mệt mỏi và buồn ngủ. Khi nồng độ Hormone này giảm, bạn sẽ khó ngủ hơn, trằn trọc ngủ không ngon giấc, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Đây cũng là lý do nhiều người thường nhận định ánh sáng xanh gây khó ngủ. Việc ức chế Hormone Melatonin thường xuyên trong thời gian dài sẽ khiến cơ thể suy nhược vì mất ngủ, rối loạn hội chuyển hóa làm bạn tăng cân và béo phì, tăng tỷ lệ mắc bệnh trầm cảm, ung thư, tim mạch,...

Một số tác hại khác của ánh sáng xanh đối với cơ thể

Không chỉ gây mất ngủ, rối loạn đồng hồ sinh hoạt, ánh sáng xanh còn gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến cơ thể. Một số tác hại của ánh sáng xanh đối với sức khỏe:

Hỏng võng mạc và giác mạc

Ánh sáng xanh có bước sóng ngắn và mang năng lượng lớn. Khi tiếp xúc thường xuyên với cự ly gần, mắt sẽ rất dễ bị tổn thương và suy giảm chức năng võng mạc. Đôi mắt của bạn sẽ rất dễ bị khô, mỏi,... Tình trạng này kéo dài sẽ làm tế bào mắt hư tổn dẫn đến hỏng võng mạc và giác mạc, thậm chí bạn còn có khả năng bị mù hoàn toàn vĩnh viễn.

Không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ, ánh sáng xanh còn gây tổn thương võng mạc và giác mạc, tệ hơn là làm mắt bạn mù lòa vĩnh viễn.

Đẩy nhanh quá trình lão hóa da

Theo như chuyên gia da liễu Murad - Nhà sáng lập thương hiệu mỹ phẩm Murad cho biết, khi bạn tiếp xúc với thiết bị điện tử 4 tiếng sẽ tương đương với việc bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời 20 phút. Vì vậy, ánh sáng xanh sẽ khiến quá trình lão hóa da đến sớm hơn. Làn da của bạn sẽ xuất hiện nhiều nếp nhăn, da chảy xệ, mất độ đàn hồi.

Gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm

Tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh cũng giống như bạn đang tiếp xúc với tia phóng xạ. Về lâu dài sẽ tạo điều kiện để các gốc tự do hình thành và phát triển, gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư, tim mạch, xơ vữa động mạch, suy giảm chức năng não bộ, tổn thương thần kinh,...

Làm thế nào để hạn chế ánh sáng xanh làm mất ngủ?

Nếu như bạn thường xuyên phải tiếp xúc với các thiết bị điện tử, thì khi sử dụng bạn nên trang bị cho mình một chiếc kính chống ánh sáng xanh. Hoặc lắp đặt thêm một tấm chắn ánh sáng xanh trên máy tính, laptop khi làm việc. Cách này sẽ giúp bạn hạn chế tối đa tác hại của ánh sáng xanh đối với sức khỏe và làn da của mình. Ngoài ra, đối với các dòng điện thoại thông minh hiện nay, chúng sẽ được trang bị "chế độ ban đêm". Khi sử dụng điện thoại vào buổi tối, bạn nên bật sang chế độ này để giảm tia sáng xanh từ điện thoại hắc ra gây khó ngủ và hại mắt.

Hạn chế tối đa việc sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ để tránh ánh sáng xanh làm mất ngủ.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể thực hiện một số cách sau đây để hạn chế ánh sáng xanh gây khó ngủ:

• Chọn đèn ngủ có ánh sáng nhẹ màu đỏ, hoặc loại đèn chuyên dụng.
• Nên hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ khoảng 120 phút.
• Thức dậy sớm vào buổi sáng và phơi nắng dưới ánh mặt trời khoảng 15 phút mỗi ngày.
• Trong trường hợp tính chất công việc đòi hỏi bạn phải làm việc bằng máy tính, điện thoại, máy tính bảng vào ban đêm, bạn nên đeo thêm kính chống ánh sáng xanh.
• Tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày càng nhiều sẽ giúp bạn càng dễ ngủ hơn vào buổi tối. Việc này còn giúp bạn cải thiện tâm trạng, tỉnh táo hơn vào ban ngày.

Trên đây là những thông tin vì sao ánh xanh làm mất ngủ và gây rối loạn đồng hồ sinh học của bạn. Nhìn chúng, việc hoàn toàn từ bỏ tiếp xúc với ánh sáng xanh là điều không thể, nhưng bạn có thể hạn chế các tác hại của tia sáng này bằng những cách gợi ý trong bài. Mong bạn sẽ luôn có một giấc ngủ chất lượng và sức khỏe tốt.

Có thể bạn cần biết: 

• Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ là dấu hiệu của bệnh gì?
• Bạn bị mất ngủ sụt cân do đâu?
• Mách bạn 5 cách tự nhiên chống mất ngủ

Bảo Vân

Nguồn: Vinmec