Tổn thương tâm lý và các dấu hiệu của chúng

Tổn thương tâm lý là một trạng thái tinh thần có thể xuất hiện khi một người trải qua một sự kiện đau lòng, khó khăn, hoặc căng thẳng lớn mà họ không thể xử lý hoặc chấp nhận một cách lành mạnh. Các nguyên nhân của tổn thương tâm lý có thể bao gồm sự mất mát, trầm cảm, xung đột gia đình, áp lực công việc hay các sự kiện khác có thể tạo ra tác động mạnh mẽ đối với tâm trạng và tâm lý của người đó. Cùng Long Châu tìm hiểu qua các bài sau nhé!

Tổn thương tâm lý là gì?

Tổn thương tâm lý là một dạng tổn thương đối với sức khỏe tinh thần và cảm xúc của cá nhân, có thể xuất phát từ trải nghiệm hoặc chứng kiến sự kiện đau thương trong quá khứ. Nguyên nhân của tổn thương này rất đa dạng, bao gồm trải qua lạm dụng thể chất hoặc tinh thần, thiên tai, tai nạn và các trải nghiệm đau thương khác.

Khi một người trải qua tổn thương tâm lý, não bộ của họ có thể gặp khó khăn trong việc xử lý và đối mặt với những trải nghiệm tương tự, có thể dẫn đến nhiều triệu chứng như lo lắng, trầm cảm, hồi tưởng, ác mộng và những khó khăn tâm lý và cảm xúc khác.

Tác động của chấn thương tâm lý có thể kéo dài và gây ảnh hưởng đến khả năng tham gia vào cuộc sống hàng ngày, bao gồm việc duy trì mối quan hệ, thực hiện công việc và tham gia vào các hoạt động xã hội.

Các dấu hiệu của người chịu tổn thương tâm lý

Thay đổi tính cách bất thường

Biến đổi đột ngột và không dự đoán được trong hành vi, cảm xúc, suy nghĩ và tính cách tổng thể của một người là dấu hiệu rõ nét nhất của người đang phải đối mặt với tổn thương tâm lý.

Các thay đổi không bình thường về tính cách có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm các sự kiện đau khổ hoặc căng thẳng đặc biệt, vấn đề tâm thần, sự lạm dụng chất gây nghiện, chấn thương hoặc bệnh tật ở não và tác dụng phụ của các loại thuốc. Các triệu chứng có thể thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Tuy nhiên, một số dấu hiệu thông thường của sự thay đổi tính cách bất thường bao gồm sự biến động đột ngột trong tâm trạng, hành vi phi lý, sự hung dữ, tình trạng bốc đồng, cảm giác thờ ơ, thiếu hướng dẫn, trải nghiệm ảo giác, ảo tưởng và hoang tưởng.

Thường hay lo lắng hoặc ủ rũ

Những người thường xuyên trải qua lo lắng hoặc cảm thấy chán nản có thể đối mặt với các bệnh lý tâm thần tiềm ẩn như trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn lưỡng cực. Các triệu chứng này thường phát sinh từ sự kết hợp của yếu tố di truyền, môi trường và yếu tố tâm lý. Nếu không được điều trị, chúng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, mối quan hệ, và sức khỏe tổng thể của người đó.

Các triệu chứng phổ biến thường bao gồm cảm giác buồn bã hoặc tuyệt vọng kéo dài, mất hứng thú với các hoạt động, thay đổi về khẩu phần và giấc ngủ, cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi, khó tập trung và các triệu chứng thể chất như mệt mỏi hoặc đau đầu. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng tổn thương tâm lý có thể phát triển và gây ảnh hưởng đáng kể đến tất cả các khía cạnh của cuộc sống.

Tự thu mình hoặc cách ly bản thân khỏi những người khác

Những người tự thu mình hoặc cô lập bản thân khỏi xã hội thường là những người đang trải qua các tổn thương tâm lý. Có những cá nhân có tính cách hướng nội và ưa thích sự độc lập, thoải mái khi ở một mình hơn là tham gia vào giao tiếp xã hội. Tuy nhiên, cũng có những người khác có thể trải qua các tình trạng sức khỏe tâm thần như lo âu xã hội, trầm cảm, hoặc rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).

Các biểu hiện của việc tự thu mình hoặc cô lập bản thân có thể bao gồm việc tránh các sự kiện xã hội, dành quá nhiều thời gian ở một mình, mất hứng thú đối với các hoạt động hoặc sở thích, giảm động lực hoặc năng lượng, cảm giác tuyệt vọng hoặc cô đơn và khó khăn trong việc giao tiếp với người khác. 

Không có khả năng chăm sóc bản thân và có thể thực hiện hành vi nguy hiểm

Những người không thể tự chăm sóc bản thân và thường xuyên tham gia vào các hành vi nguy hiểm có thể phản ánh sự ảnh hưởng của các vấn đề sức khỏe thể chất hoặc tâm thần đối với khả năng hoạt động độc lập của họ. Ví dụ, những người gặp suy giảm nhận thức nghiêm trọng, như sa sút trí tuệ hoặc chấn thương sọ não, có thể gặp khó khăn trong việc ra quyết định và hiểu rõ về hậu quả của hành động của mình. 

Tương tự, những người mắc chứng rối loạn lạm dụng chất gây nghiện có thể tham gia vào các hành vi nguy hiểm khi chịu ảnh hưởng của ma túy hoặc rượu. Việc hỗ trợ và can thiệp tâm lý là quan trọng để giúp họ đối mặt với những thách thức này và tái lập cuộc sống.

Bạn cần làm gì nếu bị tổn thương tâm lý?

Đầu tiên, hãy học cách mở lòng đối với cơ hội mới, thậm chí khi có thể đối diện với sự từ chối. Chia sẻ về những sai lầm và tâm sự cá nhân giúp tạo ra một không gian chia sẻ và chấp nhận. Cảm nhận và đối mặt với những cảm xúc khó khăn như xấu hổ, đau buồn, hay sợ hãi là bước quan trọng để hiểu rõ bản thân. Kết nối với người từ quá khứ, nói chân thành về mong muốn và ranh giới trong mối quan hệ giúp xây dựng cơ sở cho giao tiếp sâu sắc và tôn trọng. Học từ những trải nghiệm tổn thương trước đó để tránh lặp lại những con đường đau lòng.

Cách cải thiện khả năng chấp nhận bản thân là đối xử với mình như bạn đối xử với người thân hay bạn bè. Thể hiện sự đồng cảm và lòng trắc ẩn với bản thân giúp tạo ra một môi trường tích cực. Khi bạn học cách chấp nhận và yêu thương bản thân, khả năng vượt qua tổn thương tâm lý và suy nghĩ lạc quan sẽ tăng lên. Đồng thời, sự ý thức vững mạnh về giá trị bản thân giúp bạn không phụ thuộc quá nhiều vào sự chấp nhận từ người khác.

Hy vọng thông tin về tổn thương tâm lý và các dấu hiệu liên quan đã cung cấp sẽ giúp bạn và độc giả có cái nhìn rõ ràng hơn về vấn đề này. Quan trọng nhất là nhận thức và hiểu biết về tổn thương tâm lý có thể giúp mọi người đối mặt với tình trạng này một cách tích cực và tìm kiếm sự hỗ trợ cần thiết nhé!

Xem thêm:

• Workaholic là gì? Biểu hiện của một người Workaholic
• Trị liệu nghệ thuật là gì? Các hình thức trị liệu nghệ thuật